مهسا مژدهی: ظریف یکشنبه را در عراق گذراند. درست قبل از سفر الکاظمی به ایران وزیرخارجه کشورمان از بغداد دیدار کرد. در این سفر او علاوه بر مقامات دولتی با برخی گروه های سیاسی هم دیدار داشت.

خبر سفر به عراق را خبرگزاری رسمی این کشور در روز بیست و هشتم تیرماه منتشر کرد. خبرگزاری ملی عراق «نینوا» اعلام کرد که «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران فردا (یکشنبه) در راس یک هیات سیاسی بلندپایه به بغداد و اربیل سفر می‌کند. سپس صبح روز بعد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، تهران را به مقصد بغداد ترک کرد.

در برنامه های وزیرخارجه دیدار با شخصیت هایی چون فواد حسین، همتای عراقی، مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق هادی العامری، فائق زیدان رئیس شورای عالی دادگستری عراق ، فالح فیاض رئیس الحشدالشعبی و محمد الحلبوسی رئیس پارلمان،سید عمار حکیم رئیس حکمت ملی عراق پیشبینی شده بود. 

حضور در محل شهادت سردار سلیمانی

در همان ابتدای کار، محمدجواد ظریف در نزدیکی فرودگاه بغداد برای ادای احترام و قرائت فاتحه در محل شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس حضور پیدا کرد. 

شهید سپهبد قاسم سلیمانی و ابو مهدی المهندس  سال گذشته در فرودگاه بغداد به دستور مستقیم مقامات آمریکایی ترور و به شهادت رسیدند و ماشین حامل آنها مورد حمله پهپادی قرار گرفت.(تصاویر این دیدار را اینجا ببینید)

پیش از آنکه دور اول گفتگوهای ظریف با وزیرخارجه عراق آغاز شود، او در گفتگو با خبرنگاران گفت:  پرونده شهادت سپهبد شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس و همراهانشان را با برادران عراقی مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد. او ادامه داد که بسیار خوشحال است بعد از تشکیل دولت جدید اولین سفر خود را به بغداد انجام داده به ویژه اینکه این سفر با سفر  روز سه شنبه نخست وزیر عراق به تهران همزمان شده و فرصت مناسبی برای هماهنگی سفر «مصطفی الکاظمی» به ایران فراهم کرده است.
وی خاطر نشان ساخت که سفر فعلی او به بغداد از قبل برای آن هماهنگی شده و ارتباطی به سفر الکاظمی به عربستان سعودی و سپس جمهوری اسلامی ایران ندارد.

همزمان سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد از ارسال کمک های پزشکی به عراق خبر داد. روز دوشنبه رئیس شورای عالی قضایی عراق توضیحاتی درمورد دیدار روز گذشته‌اش با محمد جواد ظریف ارائه کرد. فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی عراق درمورد دیدارش با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران گفت: ظریف به شورای عالی قضایی آمد تا از اقدامات و تحقیقات این شورا در رابطه با حادثه فرودگاه بغداد که منجر به شهادت تعدادی از شهروندان ایرانی و عراقی شد، مطلع شود. وی این اقدام را بعد از صدور گزارش آنی‌یس کالامار، گزارشگر سازمان ملل در حوزه قتل های غیرقانونی و خودسرانه که اعلام کرد "ترور سردار سلیمانی و المهندس غیر قانونی و این جنایت نقض قوانین بین المللی "است، انجام داد.

دیدار با سیاستمداران عراقی

پس از خروج از فرودگاه بغداد دور اول گفتگوهای وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عراق بصورت خصوصی برگزار شد. سپس وزرای امور خارجه ایران و عراق، در یک نشست خبری مواضع خود را به اشتراک گذاشتند. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در این نشست گفت: امریکا با جنایت احمقانه اش در ترور سپهبدشهید سلیمانی زیان بزرگی به جبهه مبارزه با تروریسم وارد کرد.

فواد حسین در این نشست خبری گفت: با وزیر خارجه ایران در رابطه با مسائل اقتصادی و تاثیر آن ها در مقابله با کرونا بحث و رایزنی کردیم.

وی گفت: ما بر ضرورت حمایت از حاکمیت عراق تاکید کردیم. از سوی دیگر ظریف گفت: باید در رابطه با تهدیدات مداوم داعش هوشیاری کامل داشته باشیم.

بعد محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار که در دو جلسه خصوصی و جمعی انجام شد در خصوص آخرین تحولات روابط دو جانبه، سفر قریب الوقوع نخست وزیر عراق به ایران و مهمترین مسائل منطقه ای و بین المللی گفتگو و تبادل نظر شد.

 وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و هادی ( ابو حسن ) العامری رئیس ائتلاف فتح عراق هم روز یکشنبه با یکدیگر دیدار و در خصوص مسائل مختلف روابط دو جانبه و نیز پیگیری شهادت سرداران مقاومت، مبارزه با تروریسم و دیگر موضوعات مورد علاقه گفتگو و تبادل نظر کردند. 

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از ظهر بکشنبه با برهم صالح رئیس جمهور عراق دیدار و گفتگو کرد.در این دیدار طرفین ضمن تاکید بر روابط دیرینه و تاریخی دو کشور، توسعه و تعمیق آنرا به نفع دو ملت و کشورهای منطقه خواندند. 

در این دیدار همچنین در خصوص آخرین تحولات روابط دوجانبه و برخی موضوعات مهم برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری دو کشور، پیگیری شهادت سرداران مقاومت، مهمترین مسائل منطقه ای و بین المللی و سایر موضوعات مورد علاقه رایزنی و تبادل نظر شد.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین روز یکشنبه با سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق دیدار کرد. او در ادامه برنامه های خود با رئیس شورای عالی قضایی عراق دیدار کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه برنامه های خود در عراق با رئیس الحشدالشعبی دیدار و رایزنی کرد.  ظریف و فالح فیاض رئیس حشد الشعبی عراق دیدار و در خصوص آخرین تحولات روابط دو جانبه، پیگیری ترور سرداران مقاومت حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، تصمیم قانونی دولت، مردم و پارلمان عراق مبنی بر لزوم خروج نیروهای آمریکایی از این کشور و سایر موضوعات مورد علاقه گفتگو و رایزنی کردند.

عصر یکشنبه ظریف راهی کردستان عراق شد و به دیدار بارزانی رفت. ظریف بلافاصله پس از ورود به اربیل، مرکز اقلیم کردستان با نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان در دو دور جمعی و خصوصی دیدار و گفتگو کرد. روابط دو جانبه و تحولات منطقه ای محور اصلی گفتگو در این دیدارها بود. وزیر خارجه کشورمان پس از سفر به کردستان عراق، همسایگان را اولویت اول دیپلماسی ایران خواند.

ارزیابی ظریف از سفر به عراق

ظریف در توئیترش نوشت: گفتگوهایی سازنده در بغداد با آقایان مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر، برهم صالح رئیس جمهور، حلبوسی رئیس مجلس، فواد حسین وزیر امور خارجه و رهبران قضایی، سیاسی و نظامی داشتم. دستور کار: گسترش همکاری‌ها در راستای منافع مردم دو کشور و منطقه مقصد بعدی: اربیل؛ برای دیدار با رهبران کرد.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین پس از این دیدار ها از نتایج گفت وگوهای خود با مقامات عراقی ابراز رضایت کرد و گفت بغداد برای اجرای توافقات با جمهوری اسلامی ایران جدی است. محمد جواد ظریف روز یکشنبه درباره دیدارهایش با رهبران سیاسی عراق با اشاره به دستاورد رایزنی های امروز خود با رییس جمهوری، نخست وزیری و وزیر امور خارجه عراق و تعدادی از رهبران سیاسی این کشور تاکید کرد که شاهد یک اراده جدی در طرف عراقی برای اجرای این توافقات است.

چرا ظریف به بغداد سفر کرد؟

یکی از رهبران ائتلاف فتح عراق روز یکشنبه گفت که ظریف در سفرش به بغداد می خواهد پیامی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و خصوصا عربستان برساند. غضنفر البطیخ، یکی از رهبران ائتلاف فتح عراق که ریاست آن را هادی العامری برعهده دارد در گفت وگو با شفق نیوز گفت: هدف ظریف از سفر به عراق و دیدار با مسئولان این کشور تاکید بر روابط ایران و عراق و تقویت این روابط و همچنین برطرف کردن برخی شک و شبهه ها مبنی بر دور شدن عراق از محور ایران بعد از رسیدن مصطفی الکاظمی به نخست وزیری است.

اما این ادعا توسط یک عضو پارلمان عراق رد شد. عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق در اظهاراتی تأکید کرد که تهران از بغداد درخواستی مبنی بر میانجیگیری میان این کشور و سعودی یا آمریکا نداشته است.

همچنین نماینده اقلیم کردستان در ایران با اشاره به سفر یکشنبه شب ظریف به اربیل و دیدارش با تعدادی از مقامات اقلیم کردستان اظهار کرد: ایران و اقلیم کردستان نیاز به همکاری همه جانبه با یکدیگر در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و بهداشتی دارند. ناظم دباغ، در گفت و گو با ایسنا، می گوید: این که آقای ظریف بعد از سفر به بغداد راهی اقلیم کردستان شد، دارای پیام های  مهمی است از جمله این که در چارچوب قانون اساسی عراق، اقلیم کردستان می‌تواند روابط  خوبی با همسایگانش داشته باشد. از طرف دیگر این موضوع بیانگر جایگاه اقلیم کردستان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.

فریدون مجلسی، کارشناس امور بین الملل در همین زمینه به خبرآنلاین گفت:  وابستگی عراق به گاز و بر ایران به ویژه در این فصل گرما انکار ناپذیر است. از سوی دیگر امکان پرداخت پول این خدمات را به راحتی ندارد. ایران هم توقع دارد در مقابل خدماتی که به عراق ارائه می کند، این کشور در سیاست هایش طرف ایران را داشته باشد. اینکه ظریف پیامی داده یا نه، مساله ای است که در پشت پرده است و ما از آن آگاهی نداریم.  واقعیت این است که ممکن است ظریف پیشنهاداتی برای گرم تر شدن روابط یا حل مشکلات به عراقی ها ارائه داده باشد. قطعا ایران مایل است که آمریکایی ها عراق را ترک کنند و بخشی از این پیشنهادات می تواند به این مساله مربوط باشد. اما پیام به سعودی ها با توجه به اینکه دو کشور مواضعشان هنوز بسیار از هم دور است، بعید به نظر می رسد.

23 / 312 310