نشریه نیویورک تایمز در گزارشی از قول یک منبع امنیتی در خاورمیانه و یک کارشناس جنگافزارهای هستهای احتمال داده که آتشسوزی در نطنز یک "اقدام خرابکارانه" بوده است.
در این گزارش ابتدا سخنان بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران آمده که آتشسوزی در تأسیسات نطنز را یک "حادثه" خواند که در یک سوله در دست احداث روی داده است. نیویورک تایمز همچنین به عکسی اشاره کرده که سازمان انرژی اتمی ایران از محل منتشر کرده است.
این عکس (عکس بالای همین مطلب) ساختمانی را نشان میدهد که تقریبا نیمی از آن تخریب شده و بر روی قسمتهایی از آن آثار سوختگی دیده میشود.
نیویورک تایمز پس از توضیح این عکس و سخنان کمالوندی نوشته که در این عکس مشخص نیست چه میزان خرابی در زیر این ساختمان روی داده است.
این نشریه آمریکایی سپس از قول "یک مقام امنیتی در خاورمیانه" که نخواسته نامش فاش شود، نوشته که خرابی به بار آمده ناشی از یک "وسیله انفجاری" بوده که در داخل ساختمان کار گذاشته شده بوده است.
به گفته این منبع، در اثر این انفجار قسمت اعظم بخش روزمینی ساختمانی تخریب شده که نسل جدید سانتریفیوژهای ایران پیش از نصب، در آنجا بالانس میشدند.
به نوشته نیویورکتایمز، ساختمان آسیبدیده در کنار تأسیسات زیرزمینی تولید سوخت هستهای است؛ همان جایی که سرویسهای امنیتی آمریکا و اسرائيل در عملیاتی با رمز "بازیهای المپیک" پیچیدهترین حمله سایبری تاریخ مدرن را از طریق بدافزار استاکسنت ترتیب دادند. در پی این عملیات کدهای کامپیوتری تأسیسات صنعتی ایران تعییر داده شدند. این حمله حدود هزار سانتیریفیوژ ایران را از کار انداخت و در برنامه هستهای این کشور به اندازه یک سال یا بیشتر تأخیر ایجاد کرد.
به نوشته نیویورک تایمز، شواهد اولیه نشان میدهد که آنچه سحرگاه پنجشنبه ۱۲ تیر در تأسیسات نطنز رخ داده، به احتمال قوی اقدامی خرابکارانه بوده، اگرچه امکان یک حادثه صنعتی را هم نمیتوان رد کرد.
این نشریه همچنین به همزمانی "حادثه" نطنز و برخی آتشسوزیهای اخیر در تاسیسات مربوط به فعالیتهای اتمی و نظامی ایران اشاره میکند که هنوز هیچ توضیح مشخصی درباره علل آنها ارائه نشده است: کارشناسان میگویند که انفجار در تأسیسات هستهای نطنز - اگر عمدی بوده باشد - نشانی از مخفیانه و محرمانهبودن حملات پیچیده سایبری آمریکا و اسرائيل ندارد؛ حملاتی که دستور اولیه آن توسط پرزیدنت جرج بوش و در پایان دوره ریاست جمهوری او صادر شد و توسط باراک اوباما نیز تمدید شد.
به نظر میرسد که اشاره نیویورک تایمز به انفجاری است که جمعه ۶ تیرماه در نزدیکی تاسیسات نظامی پارچین در شرق تهران رخ داد. مقامات ایرانی محل این انفجار را منطقهای غیرنظامی و دلیل آن را انفجار مخزن گاز اعلام کردند. ولی خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که این انفجار "در تونلهای زیرزمینی و سیاتهای تولید موشک" روی داده است.
نیویورک تایمز همچنین به نامهای اشاره کرده که به دست برخی خبرنگاران بیبیسی فارسی رسیده است.
در این نامه که گروهی با نام "یوزپلنگان وطن" آن را امضا کرده، ادعا شده که انفجار در تأسیسات نطنز کار این گروه بوده است. امکان راستیآزمایی این مدعا یا تأیید هویت این گروه از سوی دریافتکنندگان نامه یا دیگر منایع مستقل وجود ندارد.
"نطنز نمیتواند محل نگهداری مواد اشتعالزا باشد"
نیویورک تایمز همچنین از قول دیوید آلبرایت، رئیس "موسسه علم و امنیت بینالمللی" نوشته که مجموعهای از فکتها نشان میدهند که این حادثه نوعی خرابکاری بوده است. این مؤسسه، مؤسسهای غیر انتفاعی در واشنگتن است که گسترش جنگافزارهای هستهای در جهان را بررسی میکند.
به گفته آلبرایت، محل انفجار در تأسیسات نطنز مخفی نبوده و ایران در ژوئن ۲۰۱۸ افتتاح آن را اعلام کرده بود. موسسه تحت مدیریت دیوید آلبرایت گزارشی از این محل منتشر کرده بود.
آلبرایت از محل انفجار به نام "کارگاه مونتاژ" نام میبرد. به گفته او، در این محل نمیتوانسته مواد بهشدت اشتعالزا انبار شده باشد. بر این اساس، عکسهایی که مقامات ایران سال گذشته از این تاسیسات منتشر کردند، نشان میدهد که ساختمان محلی برای مونتاژ دستگاههای غنیسازی اورانیوم (سانتریفیوژ) بوده است.
ایران همواره تأکید کرده که اورانیوم را تنها برای کاربردهای مسالمتآمیز (تولید انرژی یا دارو) غنیسازی میکند. اما به نوشته نیویورکتایمز، هم ارزیابیهای سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و هم اسنادی که اسرائيل در ژانویه ۲۰۱۸ از یک انبار در ایران ربود، نشان میدهند که ایران در حال کار بر روی سلاحهای اتمی است.
برای ساخت سوخت نیروگاههای هستهای از اورانیوم با غلظت سه درصد استفاده میشود. برای ساخت بمب اتمی اورانیوم باید تا ۹۰ درصد تغلیظ شود.
∎