به گزارش شهدای ایران، فاطمه مهاجرانی در نشست خبری خود در خصوص آینده روابط ایران با حکومت جدید در سوریه گفته بود: « درباره سفارتخانه نیز رویکرد ما دیپلماتیک است و هم ما آمادگی داریم و هم آن ها این آمادگی را دارند و درحال رایزنی‌های دیپلماتیک هستیم برای بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور» اما این صحبت وی واکنش های زیادی را در پی داشت.
مهدی خانعلی زاده از کارشناسان حوزه بین الملل و از مدیران دولت قبل در صفحه توئیتر خود نوشت : « اصرار بر "بازگشایی سفارت ایران در دمشق" نشان می‌دهد که دستگاه دیپلماسی کشورمان علاوه بر این که همچنان "نابینا"ست، "ناشنوا" هم شده است. سیاست اعلامی و رسمی ایران تاکنون، عدم پذیرش تحولات سوریه بوده و با واکنش طرف مقابل هم روبه رو شده است. سفارتخانه، شعبه فروشگاه زنجیره‌ای نیست!»
همچنین کبری آسوپار روزنامه‌نگار در واکنش به این صحبت مهاجرانی نوشت: « یک روز پس از آن که سخنگوی دولت ایران از آمادگی برای بازگشایی سفارت در سوریه گفت، وزیر خارجه تحریرالشام از ایران خواست در امور داخلی سوریه دخالت نکند. امروز هم تشییع کارمند سفارت ایران بود. اعلام مواضع باید بر مبنای واقعیت باشد، نه توهم. ژست گفت وگو هم نامش دیپلماسی فعال نیست.»
کاربر دیگری با یادآوری این نکته که در سخنرانی‌های اخیر رهبرانقلاب هیچ پالسی برای تعامل با حکومت جدید در سوریه وجود ندارد نوشت : «وقتی رهبری با ادبیاتی خاص از بازپس گیری حکومت توسط جوانان سوری سخن می گویند چه دلیلی دارد که دولت این قدر خود را مشتاق ایجاد روابط با حاکمان جدید سوریه نشان دهد؟»
با این حال بعد از ایجاد فضای منفی پس از مواضع سخنگوی دولت، فاطمه مهاجرانی با عقب نشینی از صحبت های خود گفت: «ایران با توجه به عملکرد و سیاست های جریان‌های حاکم بر سوریه، تصمیم گیری خواهد کرد. همان طور که مستحضرید، درحال حاضر وضعیت سوریه روشن نیست. سخنگوی دولت با بیان این که مشخص نیست برخی کشورها به چه شکل و با چه هدف و توجیهی، ناگهان رویکردشان را درخصوص سوریه تغییر دادند، افزود: «جمهوری اسلامی ایران با توجه به رفتار و عملکرد حاکمان سوریه در این مورد تصمیم‌گیری خواهد کرد.»
کدام سفارت؟ کدام دیپلماسی؟ سخنگوی کدام دولت؟
همچنین روزنامه جوان هم در یادداشتبا عنوان «کدام سفارت؟ کدام دیپلماسی؟ سخنگوی کدام دولت؟» در این باره نوشت:
اظهارات فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت درباره آمادگی ایران و سوریه برای بازگشایی سفارتخانه‌های خود در تهران و دمشق در بسیاری رسانه‌های داخلی و خارجی تیتر شد، بی‌آنکه روشن باشد او دقیقاً چه می‌گوید، وقتی کارمندان سفارت ایران در سوریه امنیت جانی هم ندارند و وقتی صدها ایرانی، پس از سقوط دولت سوریه در شرایط امنیتی خاص و با کمک گرفتن از یک پایگاه نظامی روسی در لاذقیه توانستند به ایران منتقل شوند و وقتی جریان آشوبگر حاکم بر سوریه هیچ رغبتی برای برقراری روابط دیپلماتیک با ایران ندارد که هیچ، بلکه مواضعی شدیداً ضد ایرانی اتخاذ کرده است.
مهاجرانی، سخنگوی دولت روز سه شنبه در بخشی از نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران درباره تحولات اخیر سوریه و بازگشایی سفارت‌ها گفت: «ما رویکردمان رویکرد دیپلماتیک است و این آمادگی را داریم، آنها هم این آمادگی را دارند و در حال گفتگوهای دیپلماتیک برای بازگشایی سفارت‌ها هستیم» (به نقل از خبرگزاری ایرنا، ارگان رسمی دولت).
این جملات نشان می‌دهد که مبنای اعلام موضع در سیاست خارجی دولت چهاردهم به دور از واقع‌بینی است و حتی بیراه نیست که بگوییم متوهمانه است. توجه به چند گزاره می‌تواند درستی این ادعا را نشان دهد.
اولاً اگر قرار بود طی مدت چند هفته سراغ رایزنی با اغتشاشگران حاکم بر سوریه برویم، پس چرا سفارتخانه را تعطیل کردیم و اگر امکان فعالیت عادی سفارت ایران مهیا نبود و مجبور شدیم سفارت را تخلیه کنیم، اکنون چه چیزی تغییر کرده که سخنگوی دولت از آمادگی برای بازگشایی سفارت ایران در دمشق می‌گوید؟
ثانیاً کدام گفتگوهای دیپلماتیک مدنظر مهاجرانی است وقتی ایران حاکمان جدید سوریه را به رسمیت نشناخته است؟ آیا گفتگو با تروریست‌ها و اغتشاشگران هم بخشی از دیپلماسی رسمی دولت پزشکیان محسوب می‌شود؟!
ثالثاً چرا سخنگوی دولت ایران باید از طرف تحریرالشام هم صحبت کند و از آمادگی آنان برای بازگشایی سفارت در تهران بگوید؟!
برای آنکه به عمق فاجعه‌ای که در عبارات سخنگوی دولت جاری شده پی ببریم، کافی است به این خبر توجه کنیم که در فردای روزی که مهاجرانی این‌گونه گفته، اسعد الشیبانی، وزیر خارجه تروریست‌های سوری با نوشتن پیامی در شبکه ایکس از ایران خواست در امور داخلی سوریه مداخله نکند. او همچنین نوشته که «ما به طرف ایرانی درباره تلاش برای ایجاد هرج و مرج در سوریه هشدار می‌دهیم. ما آنها را مسئول تبعات اظهارات اخیر می‌دانیم».
در عین حال برخی اخبار تأییدنشده هم حکایت از این دارد که تحریرالشام به دنبال طرح شکایت از ایران برای دریافت غرامت است! در چنین شرایطی سخنگوی دولت پزشکیان در پی ژست و ادای گفت‌وگوی دیپلماسی با ادعای گفتگو با تروریست‌هاست؟!
سیاست‌ورزی باید بر مبنای واقعیت باشد و نه توهم گفتگو و مذاکره و در این میان عزت و حکمت و مصلحت نباید نادیده گرفته شود. یقیناً قصد فاطمه مهاجرانی هم نوعی موضع‌گیری که عزت ایرانی را به چالش بکشد، نبوده است، اما به نظر می‌رسد بی‌تجربگی او در فضای سیاسی، عدم هماهنگی با مسئولان ذی‌ربط در وزارت خارجه و اصالت دادن زیاد به گفتگو و دیپلماسی به هر قیمتی باعث شده که چنین خطای بزرگی در اعلام موضع رسمی دولت صورت پذیرد.
روز گذشته، اما سخنگوی دولت در مقام تصحیح اظهارات خود برآمد و درگفت‌وگویی کوتاه با ایرنا تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران با توجه به رفتار و عملکرد حاکمان سوریه در مورد بازگشایی سفارت خود در دمشق تصمیم‌گیری خواهد کرد.
∎