به گزارش راهبرد معاصر، کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی امروز (پنجشنبه) در نشست فصلی شورای حکام با موضوع بررسی گزارش مدیرکل در مورد موافقتنامه پادمان ان.پی.تی ایران که از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، سخنرانی و مواضع جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرد.
* هیچ کنترلی در خصوص اینکه چه کسی هم اکنون در حال شنیدن، ضبط کردن، و افشای اطلاعات محرمانه می‌باشد، وجود ندارد
وی گفت: در ابتدا، مایلم نگرانی جدی جمهوری اسلامی ایران در مورد احتمال در معرض مخاطره قرار گرفتن محرمانه بودن این نشست را به ثبت برسانم. کارشناسان فنی هشدار داده‌اند که با برگزاری نشست در این قالب، بدون شک هیچ کنترلی در خصوص اینکه چه کسی هم اکنون در حال شنیدن، ضبط کردن، و افشای اطلاعات محرمانه می‌باشد، وجود ندارد.
غریب‌آبادی اضافه کرد: اجازه بدهید اعلام کنم که در صورت روی دادن چنین اتفاقی، دبیرخانه در قبال عدم رعایت دقیق اصول محرمانگی، پاسخگوی عواقب آن خواهد بود؛ ضمن اینکه مسئولیت کشورهای عضو نیز به ویژه با توجه به اینکه چنین اطلاعات محرمانه‌ای به رسانه‌ها درز کرده و حتی توسط برخی موسسات منتشر شده است، نباید نادیده گرفته شود.
این دیپلمات ایرانی بیان کرد: بسیار اساسی است که آژانس تدابیر مناسب را برای تضمین حفاظت از محرمانگی اطلاعات، از جمله زمانی که چنین اطلاعاتی در اختیار دولت‌های عضو قرار می گیرد، اتخاذ کند.
غریب‌آبادی افزود: پس از انتشار گزارش مدیرکل در روز جمعه ۵ ژوئن ۲۰۲۰، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران مواضع اولیه را در این خصوص ارائه کرد که در تاریخ ۹ ژوئن ۲۰۲۰ به عنوان سند آژانس نیز ثبت و توزیع شد سطح گسترده همکاری‌های فعلی بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس به آسانی حاصل نشده است که بخواهد به واسطه منافع سیاسی برخی کشورها کاهش یابد.
وی به برخی از مهمترین جنبه‌های برجسته این همکاری، اشاره کرد:
• ایران، پروتکل الحاقی را در نتیجه برجام، به طور موقت و داوطلبانه اجرا می‌کند.
• ایران، به تنهایی با ۴۳۲ بازرسی در سال ۲۰۱۹، پذیرای بیش از ۲۰ درصد از کل بازرسی‌های آژانس در سطح جهانی بوده است.
• ایران در سال ۲۰۱۹، ۳۳ دسترسی تکمیلی را برای آژانس فراهم کرد که ۷۳ درصد از کل دسترسی‌های تکمیلی آژانس در بین دولت‌های دارای موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده‌تر (۶۲ کشور) می‌باشد.
• سهم بازرسی‌های ایران در بازه سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، از ۴ درصد به ۲۰ درصد در سطح جهانی افزایش یافت و تقریبا هفت بازرس به طور پیوسته و روزاه در طول سال در ایران حضور دارند.
• علیرغم مشکلاتی که آژانس در چندین دولت عضو جهت اجرای پادمان در شرایط کرونا با آن روبرو بوده است، همانطور که توسط مدیرکل گزارش شد، فعالیت‌های راستی آزمایی در ایران حتی با پشتیبانی پروازهای چارتر بدون توقف ادامه داشت، که آژانس از آن به عنوان یک همکاری استثنایی یاد کرد.
• در حالی که ایران اجرای برخی تعهدات خود تحت برجام را متوقف کرده است، فعالیت های راستی آزمایی آژانس تحت تأثیر این تدابیر جبرانی قرار نگرفته است.
وی با تأکید بر سیاست بنیادین ایران برای تداوم تعامل و همکاری با آژانس در راستای تعهدات خود ذیل موافقتنامه‌های پادمان اظهار داشت: با توجه به این امر، جمهوری اسلامی ایران به حق آژانس برای طرح سؤالات مشروع، درخواست شفاف سازی، یا درخواست دسترسی، بر اساس مأموریت خود و مطابق رویه‌های مصوب، اذعان می‌کند؛ ضمن اینکه همچنین بر حقوق خود به عنوان یک دولت عضو جهت درخواست ارائه دلایل متقن و اسناد و استدلال های پشتیبان از سوی آژانس در این زمینه تاکید می‌کند.
*حقوق آژانس و تعهدات کشورهای عضو، دو طرف یک سکه هستند که تقویت کننده یکدیگرند
نماینده ایران در آژانس گفت: ایران همچنین معتقد است که تعهدات کشورهای عضو، نامحدود نیستند و در چارچوب اسناد مربوطه تعریف شده‌اند. حقوق آژانس و تعهدات کشورهای عضو، دو طرف یک سکه هستند که تقویت کننده یکدیگر می‌باشند.
به گفته وی هم "تضعیف حقوق آژانس" و هم "تضعیف حقوق یک کشور عضو" نبایستی به عنوان یک گزینه مطرح شود.
* دو دور بحث و گفتگو در ۲۹ آوریل و ۱۶ می ۲۰۲۰ در تهران بین مقامات ذیربط جمهوری اسلامی ایران و هیأت آژانس بین المللی انرژی اتمی
به گزارش فارس غریب آبادی عنوان کرد: در مورد دو درخواست آژانس برای دسترسی، اجازه دهید تحولات را از مارس ۲۰۲۰ به طور خلاصه بیان کنم. ایران در طول دو ماه گذشته، تعامل سازنده خود با آژانس را با هدف حصول به یک درک مشترک بر روی جوانب مختلف درخواست‌ها ادامه داد تا مسیر برای یافتن یک راه حل هموار شود.
وی افزود: در همین راستا، دو دور بحث و گفتگو در ۲۹ آوریل و ۱۶ می ۲۰۲۰ در تهران بین مقامات ذیربط جمهوری اسلامی ایران و هیأت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سرپرستی معاون مدیرکل در امور پادمان برگزار شد که طی آن، طرفین وارد بحث‌های محتوایی در مورد چگونگی رسیدگی به موضوعات، به شیوه‌ای حرفه‌ای و سودمند شدند.
غریب‌آبادی گفت: ایران در این نشست‌ها صریحاً دو ابهام و نگرانی اصلی خود را مطرح کرد که کاملاً قانونی و مشروع هستند و مطابق با مفاد موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی هستند. اول اینکه، درخواست‌های آژانس مبتنی بر اطلاعات غیرمعتبر و بی ارتباط با پادمان است که چنین اطلاعاتی نه در دسترس عموم بوده (اطلاعات منابع باز)، و نه معتبر و قابل راستی آزمایی هستند. نیازی به گفتن نیست که هر اطلاعاتی که ادعا می‌شود از طریق به اصطلاح عملیات مخفی یا فعالیت‌های اطلاعاتی به دست می‌آید و هرگونه استفاده بعدی از آن ها به عنوان مبنایی برای درخواست ها، مطابق با اساسنامه آژانس نبوده و در نتیجه، نباید هیچ جایگاهی در فرآیند فعالیت‌های راستی آزمایی داشته و طبیعتا هیچ تعهدی برای ایران ایجاد نمی‌کنند.
این دیپلمات ایرانی اضافه کرد: در مورد اطلاعات منضم به نامه ۲۱ می ۲۰۲۰ آژانس که در گزارش به آن اشاره شده است نیز تأکید می‌شود که تصاویر ماهواره‌ای ارائه شده، حاوی اطلاعات منطقی و متقنی که بتواند به عنوان مبنایی برای اثبات مشروعیت درخواست‌های آژانس قرار گیرد، نیست.
وی افزود: بدیهی است که آژانس فاقد استدلال‌های منطقی کافی است؛ به عنوان مثال،گزارش آن سرشار از عباراتی مانند " احتمال وجود "، "استفاده یا ذخیره احتمالی" و "انجام احتمالی فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای" می‌باشد.
غریب‌آبادی ادامه داد: دوم، ایران همچنین نگرانی‌های جدی خود در مورد تلاش ها برای باز کردن یک فرآیند بی پایان راستی آزمائی و رسیدگی به ادعاهای ساختگی مداوم را ابراز کرده است.
وی گفت: خاطرنشان می‌شود تمامی موضوعات باقی مانده گذشته در مورد برنامه هسته‌ای ایران، توسط قطعنامه ۷۲/۲۰۱۵ شورای حکام در تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵ مورد بررسی قرار گرفته و بسته شده‌اند.
غریب‌آبادی افزود: در همین زمینه، مایلم نگرانی‌ها و مخالفت شدید ایران را در مورد برخی اغراض و نیت ها برای تغییر مسیر و بازگشایی مجدد ادعاهای گذشته که بسته شده‌اند، به بهانه های مختلف، اعلام کنم.
نماینده ایران در آژانس ادامه داد: با توجه به ابهامات و نگرانی‌های قانونی فوق الذکر که هنوز نیاز به شفاف سازی بیشتری دارند، ایران معاون پادمان آژانس را برای انجام مباحث بیشتر به تهران و یا برگزاری یک جلسه در وین با هیئت ایرانی در مناسب‌ترین زمان برای آژانس، دعوت کرده است. در همین زمینه، و با توجه با همکاری گسترده بین ایران و آژانس و تعداد قابل توجه فعالیت‌های راستی آزمایی در حال اجرا در ایران، موضع ایران در خصوص چنین موضوع غیر فوری نبایستی به عنوان "انکار یا رد" خوانده شود.
*انتشار گزارش فعلی توسط مدیرکل با تأسف و ناامیدی عمیق نگریسته می‌شود
به گزارش فارس، غریب‌آبادی عنوان کرد: در حالی که ایران آمادگی خود را برای ادامه رایزنی‌ها با آژانس با هدف رسیدگی به اختلافات موضوعی و حل و فصل هر چه سریعتر مسائل جاری اعلام کرده است، انتشار گزارش فعلی توسط مدیرکل با تأسف و ناامیدی عمیق نگریسته می‌شود. در حالی که گزارش آژانس از اجرای پادمان در سال ۲۰۱۹ در جهان مشکلات مختلفی را در زمینه اجرای پادمان در چندین دولت عضو برشمرده است، این یک تناقض آشکار است که آژانس به گونه ای رفتار می کند که گویی مسئله دیگری به جز ارائه گزارش در مورد ایران وجود ندارد.
وی گفت:ما این رفتار را نه بی طرفانه و نه حرفه ای، بلکه یک استاندارد دوگانه تلقی می‌کنیم.
غریب‌آبادی عنوان کرد: اگر به تحولات بعد از ماه مارس پیرامون این دو موضوع نگاه شود، واضح است که پیشرفت خوبی حاصل شده و این ناعادلانه و غیر واقعی است که بگوییم ما هنوز در همان وضعیت قبلی قرار داریم.
نماینده ایران گفت: نیازی به گفتن نیست که ایران آمادگی خود را برای "رسیدگی به درخواست‌های آژانس، همانگونه که در گذشته هم انجام شده است"، حتی قبل از این نشست شورای حکام، در صورتی که دو نگرانی اصلی آن رفع شود، اعلام کرده بود. با این وجود، نادیده گرفتن نگرانی‌های مشروع مطرح شده ایران، عدم ارائه دلایل متقن و منطقی برای توجیه پذیری چنین درخواست‌هایی از سوی آژانس، و درخواست سیستماتیک و مکانیک (رویه ای) دسترسی توسط آژانس، نمی‌بایست اتفاق می افتاد.
*این ادعاها به بیش از ۱۷ سال قبل بر می‌گردند و از هیچ فوریتی برخوردار نبوده
نماینده ایران در آژانس گفت: همانطور که هیأت‌های محترم ممکن است به یاد بیاورند، در جلسات توجیهی فنی آژانس اظهار شد که این ادعاها به بیش از ۱۷ سال قبل بر می‌گردند، اثبات نشده‌اند، از هیچ فوریتی برخوردار نبوده، و هیچ خطر اشاعه ای نیز ندارند. همچنین، توسط مقامات آژانس گفته شد که یکی از دو مکان مزرعه و دیگری یک بیابان است. احتمالاً ممکن است بپرسید که چرا ایران به طور اتوماتیک دسترسی به این دو مکان را ارائه نمی‌کند تا سیاسی بودن آن‌ها را اثبات کند. پاسخ، واضح است: به عنوان یک موضوع حاکمیتی، هیچ کشوری قلمرو خود را فقط بر اساس ادعاهای مستمر مطرح شده از سوی دشمن خود، به روی بازرسی‌ها باز نمی‌کند، حتی اگر بدیهی باشد که نتیجه، نادرست بودن این ادعاها را ثابت می‌کند.
وی افزود: مایلم از کشورهای عضو بخواهم که خود را جای ما قرار داده و ببینند آیا خودشان حاضرند صرفا براساس ادعاهای بی پایه و اساسی که هر از چندگاه از سوی دشمنانشان مطرح می‌شود، با آژانس وارد تعامل شوند؟!
* آزمایشات تولید فلز اورانیوم در آزمایشگاه جابربن حیان
به گزارش فارس، غریب‌آبادی گفت: از آنجا که گزارش مدیرکل، همچنین به آزمایشات تولید فلز اورانیوم در آزمایشگاه جابربن حیان اشاره می‌کند، مایلم به اطلاع برسانم که آژانس به تمامی فعالیت‌های راستی آزمایی مرتبط گذشته، از جمله گزارش قبلی خود تحت عنوان GOV / 2015/68 در مورد ارزیابی مجدد عدم تطبیق‌های احتمالی در این خصوص، کاملاً بی توجه بوده است.
وی افزود: این گزارش تأیید می‌کند که: "آژانس در سال ۲۰۱۴ این اطلاعات را دوباره بررسی کرد و ارزیابی کرد که میزان اورانیوم طبیعی درگیر، مرتبط با عدم قطعیت‌های مربوط به حسابرسی مواد هسته‌ای و اندازه گیری‌های مرتبط می‌باشد." بایستی اضافه شود که مواد مرتبط با این پروژه، از زمان اولین روز راستی آزمایی در سال ۲۰۰۳، تحت مهر و موم آژانس قرار دارد.
وی افزود: اجازه دهید یک بار دیگر تأکید کنم که سطح فعلی همکاری های ایران و آژانس مثال زدنی است که برخی از جوانب آن را در این بیانیه توضیح داده‌ام.
نماینده ایران گفت:این بر عهده همه ماست تا حافظ چنین منبع غرور و افتخاری برای همه، از جمله آژانس و کشورهای عضو باشیم و ما باید در برابر کسانی که می خواهند این دستاورد مهم را به خاطر امتیازات سیاسی کوتاه بینانه خود نابود کنند، متحد بایستیم.
این دیپلمات ایرانی خاطرنشان کرد: این مسئولیت نمی تواند تنها توسط ایران برعهده گرفته شود، و اگر این امر خدشه دار شود، همه ما بایستی تأثیرات منفی آن را تحمل کنیم. در این چارچوب، صرف اینکه گفته شود مسائل مربوط به پادمان از برجام جداست، کاملاً اشتباه است. فراموش نکنیم که حجم وسیعی از بازرسی ها و دسترسی های تکمیلی در ایران، در نتیجه اجرای موقت و داوطلبانه پروتکل الحاقی ذیل برجام انجام می‌شود و حتی این دو درخواست دسترسی آژانس نیز به لطف اجرای پروتکل الحاقی صورت گرفته است!
وی ادامه داد: بسیاری از جمله دبیرخانه می گویند که احترام به مأموریت آژانس و رژیم پادمان و راستی آزمایی نباید به خطر بیفتد. جمهوری اسلامی ایران نیز کاملاً با این اصل موافق است و معتقد است که دبیرخانه به عنوان متولی اصلی، باید خود را در خط مقدم این کمپین از طریق رعایت دقیق مفاد اساسنامه آژانس و موافقتنامه پادمان قرار دهد. "احترام" و "اعتماد" در طول زمان ایجاد می شوند، اما می توانند در عرض چند ثانیه در هم شکسته و از بین بروند.
*هرگونه رویکرد سیاسی یا تصمیم از طریق سوء استفاده از شورای حکام، مطمئناً سطح فعلی همکاری ایران و آژانس را تضعیف خواهد کرد
غریب‌آبادی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران مایل است مجدداً اعتقاد خود را مبنی بر اینکه اجرای فعالیت های راستی آزمایی نیازمند همکاری با حسن نیت دو طرف است، تکرار کند. با توجه به این موضوع، ایران قویا از دبیرخانه و اعضای آژانس می خواهد تا در برخورد با این موضوع، تدبیر و هوشیاری نشان دهند و از ورود به فرآیندها و رهیافت‌های عجولانه پرهیز کنند.
به گفته وی هرگونه رویکرد سیاسی یا تصمیم از طریق سوء استفاده از شورای حکام، مطمئناً سطح فعلی همکاری ایران و آژانس را تضعیف خواهد کرد و مسئولیت و عواقب آن نیز بر عهده حامیان آن خواهد بود.
غریب‌آبادی در پایان گفت: در این چارچوب، از آژانس خواسته می شود تا مأموریت خود را به طور حرفه ای، مستقل و بیطرفانه اجرا کند. هر گونه فشار یا دخالت در فعالیت های آژانس، به ویژه فرآیند راستی آزمایی با هدف پیگیری دستور کار سیاسی، کارآمدی و اعتبار آژانس را به مخاطره می‌اندازد، کاملا غیرسازنده بوده، و باید تقبیح شده و رد شود.
منبع: فارس
∎