در آستانه­ برگزاری نشست ویژه­ شورای حکام که مقرر است ۱۵ ژوئن (دوشنبه ۲۶ خرداد) درباره ایران برگزار شود، فارغ از هرگونه مواجهه­ سیاسی یا حقوقی این شورا با پرونده ایران، ضروری است نقش و جایگاه حقوقی تصمیم‌های شورا بازخوانی شود. به گزارش ایرنا، متعاقب انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز جمعه ۵ ژوئن (۱۶ خرداد) درخصوص برنامه هسته‌ای ایران و با توجه به افزایش ذخیره­ اورانیوم غنی‌شده در ایران، آمریکا درصدد بهره برداری سیاسی از این نهاد تخصصی بین‌المللی بوده و خبرها حاکی از تلاش این کشور برای تصویب قطعنامه­‌ای ضد ایرانی مبنی بر عدم همکاری ایران با پادمان‌های آژانس است.
آمریکا در حالی برای موفقیت در ایران­‌هراسی به تقلا افتاده که خروج یکجانبه­ این کشور از برجام، باوجود ایفای کامل تعهدات ایران، فاقد هرگونه توجیه حقوقی بوده و شرکای اروپایی آمریکا نیز نتواستند هیچ اقدامی برای بهره‌برداری ایران از عواید قانونی برجام انجام دهند. امری که ایران را بر آن داشت همچنان در چارچوب مفاد برجام تعهدات خود را کاسته و گام‌های منظمی در این راستا بردارد. همه این سال‌ها که غرب و در صدر آن آمریکا، پرونده­ هسته­ ای ایران را به دستاویزی برای اعمال تحریم و فشارهای سیاسی ناروا بر ایران قرار داده است؛ جمهوری اسلامی در چارچوب تعهدات حقوقی خود و البته بسیار فراتر از آن در راستای ایجاد اعتماد حداکثری، بیشترین تعامل و همکاری­ را با آژانس بین­ المللی انرژی اتمی داشته و همواره بر استیفای کامل «حقوق بین‌المللی خود، وفق پیمان متع گسترش هسته ای (ان پی تی) ۱۹۶۸ تاکید داشته و غنی سازی، دستیابی و استفاده از انرژی هسته ای را از حقوق ذاتی خود می‌داند. شورای حکام (Board of Governors) آژانس، شامل نمایندگان ۳۵ کشور عضو آژانس بین‌المللی اتمی است. ماده (۶) اساسنامه­ آژانس، مقرر می دارد که اعضای شورای حکام از طرف کنفرانس عمومی (General Conference) (عالی‌ترین نهاد سیاستگذار در آژانس بین ­المللی انرژی اتمی که متشکل از نمایندگان دولت‌های عضو آژانس است) انتخاب می‌شوند. شورای حکام با توجه به مسئولیت‌هایی که در برابر کنفرانس عمومی دارد، عهده­‌دار انجام وظایفی است که به موجب اساسنامه تعیین شده است. وظایف آن شامل تائید عضو جدید، تائید توافق‌های مربوط به پادمان‌ها، انتشار استانداردها پادمان‌ها و انتصاب مدیرکل آژانس با تایید کنفرانس عمومی است. این شورای هر ساله، چهار یا پنج اجلاس برگزار می‌کند. شورای حکام به همراه کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که هر سال یک بار برگزار می‌شود، دو نهاد تصمیم‌ساز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند.
اما پرسش اساسی آن است که جایگاه حقوقی قطعنامه­‌های شورای حکام در چارچوب اساسنامه­ آژانس چیست؟ ارزش و اعتبار حقوقی این تصمیم‌ها کدامند؟ ارتباط شورای حکام آژانس با شورای امنیت سازمان ملل متحد چیست؟
براساس جزء (۴) بند (ب) ماده(۳) اساسنامه، آژانس خواهد توانست در صورت طرح مسائلی که در صلاحیت شورای امینت باشد، این رکن را مطلع سازد. همچنین طبق بند (ج) ماده­ (۱۲) اساسنامه­ آژانس، بخشی از تصمیم‌های شورای حکام متوجه دولت­‌ها نیز می‌شود، زیرا در این ماده آمده است: «چنانچه در جریان بازرسی ها، بازرسان آژانس دریافتند که فعالیت‌های هسته­‌ای یک دولت عضو به اهداف نظامی انجام پذیرفته و یا اینکه مطابق با شرایط و مفاد موافقت‌نامه ضمانت نباشد، [بازرسان] باید هرگونه عدم پایبندی را به مدیرکل گزارش کرده و مدیرکل به شورای حکام و شورای حکام این موارد عدم پایبندی را به دولت‌های عضو، شورای امنیت و مجمع عمومی گزارش کند.»