گزارش متناقض دبیر کل سازمان ملل
این موضوع در گزارشی که گوترش به شورای امنیت ارائه کرده، آمده است و خبرگزاری رویترز مدعی شده که روز پنجشنبه یک نسخه از آن را مشاهده کرده است. در این گزارش گفتهشده که چندین مورد از سلاحها و اشیایی که آمریکا در نوامبر ۲۰۱۹ و فوریه ۲۰۲۰ توقیف کرده «منشأ ایرانی» داشته است. گزارش جدید گوترش در حالی قرار است منتشر شود و ایران را متهم میکند که او پیشازاین اعلام کرده بوده شواهدی دال بر دخالت ایران در حملات به آرامکو ندارد.گوترش مدعی شد، برخی اقلام کشفشده از نظر طراحی ویژگیهای مشابهی با اقلامی دارند که در یک واحد تجاری در ایران نیز تولید میشود یا دارای مارکهای فارسی هستند و برخی نیز بین فوریه ۲۰۱۶ و آوریل ۲۰۱۸ به این کشور تحویل داده شدهاند.وی در گزارش خود گفته که این اقلام ممکن است با قطعنامه سال ۲۰۱۵ شورای امنیت درباره ممانعت از توسعه سلاحهای هستهای ایران، موضوع توافق تهران با قدرتهای جهانی به شکلی متناقض باشد؛ دفتر ایران در سازمان ملل هنوز به پرسش رویترز درباره این گزارش پاسخ نداده است.بر پایه توافق انجامشده میان ایران و قدرتهای جهانی، گوترش باید سالی دو بار درباره روند اجرای تحریم تسلیحاتی ایران و سایر محدودیتهای موضوع توافق هستهای به شورای امنیت گزارش بدهد.آنتونیو گوترش گفته سازمان ملل سلاحهای مورداستفاده در حمله به تأسیسات نفتی سعودی در عفیف در ماه مه، فرودگاه بینالمللی ابها در ماه ژوئن و اوت و نیز تأسیسات نفتی آرامکو در خریص و عبقوق در ماه سپتامبر را بررسی کرده است. گوترش نوشته است: «دبیرخانه سازمان چنین ارزیابی میکند که موشکهای کروز یا قطعات دیگری که در این چهار حمله مورداستفاده قرارگرفتهاند، دارای منشأ ایرانی هستند.»وی همچنین مدعی شد، پهپادهای مورداستفاده در حملات ماه می و سپتامبر نیز «سرمنشأ ایرانی» داشتهاند. به گفته او سازمان ملل متحد مشاهده کرده که برخی از اقلام موجود در دو مورد توقیفی ایالاتمتحده «مشابه یا عین» مواد یافت شده در بقایای موشکهای کروز و پهپادهای مورداستفاده در حملات سال ۲۰۱۹ به عربستان سعودی بوده است.بر اساس گزارش گوترش، سفیر ایران در سازمان ملل در نامهای به تاریخ ۲۲ ماه می (۲ خرداد) نوشته است: «سیاست ایران مبنی بر صدور سلاح در تناقض با تحریم تسلیحاتی شورای امنیت نبوده [...] و تهران در این زمینه همچنان بهطور فعال با سازمان ملل متحد همکاری خواهد كرد.»
قرار است اعضای شورای امنیت در اواخر ماه جاری میلادی درباره گزارش گوترش گفتوگو کنند.گوترش در پایان گزارش چهاردهصفحهای خود نوشته است: «من از همه كشورهای عضو میخواهم، از گفتار تحریکآمیز و اقداماتی كه میتوانند تأثیر منفی بر ثبات منطقه داشته باشند، خودداری كنند.»گزارش جدید گوترش در حالی قرار است منتشر شود و ایران را متهم میکند که او پیشازاین اعلام کرده بود، شواهدی دال بر دخالت ایران در حملات به آرامکو ندارد.دبیر کل سازمان ملل متحد نوزدهم آذرماه در گزارشی به شورای امنیت اعلام کرده بود که قادر نیست «بهطور مستقل تائید کند» که موشکها و پهپادهای مورداستفاده در حمله به تأسیسات نفتی عربستان در شهریور «منشا» ایرانی داشتهاند.به نظر میرسد، گزارش جدید گوترش علیه ایران بیارتباط با تلاشهای اخیر آمریکا برای تحریم تسلیحاتی ایران است؛ جایی که آمریکا به دنبال این است، با اتهام علیه ایران، کشورهای اروپایی و روسیه و چین را برای تمدید تحریم ها با خود همراه کند.واشنگتن به پانزده کشور عضو شورای امنیت فشار میآورد تا تحریم تسلیحاتی علیه ایران را که بر اساس برجام قرار است در ماه اکتبر منقضی شود، تمدید کنند. دو قدرت دارای حق وتو در این شورا، یعنی روسیه و چین، پیشتر مخالفت خود را با این اقدام اعلام کردهاند.
کلی کرافت، سفیر ایالاتمتحده در سازمان ملل گفته است، وی بهزودی پیشنویس قطعنامهای را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ارائه خواهد كرد. واشنگتن که خود در سال ۲۰۱۸ یکجانبِ از برجام خارجشده، تهدید کرده است که اگر در تمدید تحریمها موفق نشود، خواستار اعمال همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران خواهد شد که در برجام پیشبینیشده است. دیپلماتها میگویند که واشنگتن بهاحتمالزیاد نبرد آشفته و سختی را در پیش روی خواهد داشت.
آشوب در شورای حکام
خبرنگار والاستریت ژورنال در بروکسل در حساب کاربریاش در توییتر وضعیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آستانه نشست مجمع عمومی در هفته آینده را آشفته توصیف کرده است.او نوشت: «درک من این است که در وین، در آستانه نشست هفته آتی شورای حکام آشوب محض برقرار است. این را میدانم که آمریکاییها خواستار توافق بر سر قطعنامهای جهت محکوم کردن عدم همکاری ایران با آژانس در موضوع توافقات پادمانی هستند.»خبرنگار والاستریت ژورنال باوجوداین گفته که این تلاش احتمالاً از حمایت برخی از اعضای مهم شورای حکام مانند روسیه و چین برخوردار نخواهد شد.
«لاورنس نورمن» درباره موضع احتمالی اروپایی هم اظهارنظر کرده و نوشته که هنوز مشخص نیست آنها چه نظری دارند.
وی خاطرنشان کرده این البته تنها نزاع جاری در آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیست. او نوشته است: «اما این تنها نزاع موجود در آنجا نیست. میخائیل اولیانوف (نماینده روسیه در آژانس) بهصراحت گفته که چون نشست هفته آینده مجازی است این شورا نمیتواند تصمیم رسمی اتخاذ کند.»بنابراین، نخستین نزاع در نشست هفته آینده ابتدا این خواهد بود که آیا طرفها ازلحاظ حقوقی میتوانند بر سر قطعنامه رایزنی کنند یا خیر؟«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین چند روز پیش در توییتر نوشت: «شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی هفته آینده بهصورت مجازی دیدار خواهند کرد. این کار اجازه میدهد که درباره همه موضوعات در دستور کار بهصورت عمیق صحبت کنیم اما رأیگیری ممکن نیست چراکه درباره رویههای مربوطه برای چنین وضعیت خاصی توافقی وجود ندارد. دیگر سازمانهای بینالمللی مرتبط با سیستم سازمان ملل هم با این وضعیت مواجه هستند».
وی افزود: «یکراه حل جهانی موقت در مجمع عمومی سازمان ملل وجود داشت: امکان اتخاذ تصمیمات بهصورت مجازی وجود دارد اما فقط با اجماع. در خصوص اختلافنظرها، مشورتها ادامه دارد. درباره آژانس بینالمللی انرژی اتمی این موضوع میتواند خیلی زود میتواند رفع شود اگر شرایط اجازه برگزاری نشستهای "فیزیکی" (حضوری) را بدهد».برگزاری مجازی نشست شورای حکام در حالی انجام میگیرد که در روزهای اخیر، آمریکا و برخی کشورهای اروپایی شامل فرانسه درباره گزارش اخیر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران، جنجالآفرینی و تهران را به عدم همکاری با آژانس متهم کردهاند.این در حالی است که روسیه ادعاهای کشورهای غربی را رد کرده است. اولیانوف در توییتر نوشت: «مشکلات در دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به دو سایت در ایران تا اندازه زیادی از این واقعیت ناشی میشود که در آژانس قواعد روشنی در خصوص استفاده از اطلاعات دریافت شده از سوی کشورهای ثالث وجود ندارد. وقتش رسیده که به این مشکل برای جلوگیری از تکرار آن طبق آنچه روسیه مدتهاست پیشنهاد داده رسیدگی شود.»او همچنین در پیامی در توییتر نوشت: «ایران دسترسی را رد نکرده بلکه تاکنون این دسترسی را فراهم نکرده است. این تفاوت دارد. ایران حق آژانس بینالمللی انرژی اتمی را زیر سؤال نبرده است و برای ادامه رایزنیها آماده است.»
گفتوگوی پمپئو و گوترش
درباره ایران
وزیر امور خارجه آمریکا و دبیر کل سازمان ملل بر سر تحریم تسلیحاتی ایران گفتوگو کردند.
به گزارش ایسنا، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در پیامی توییتری به گفتوگویش با آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل درباره ایران اشارهکرده و نوشت: امروز تماس تلفنی بسیار خوبی با دبیر کل سازمان ملل داشتم. به تداوم همکاری با دبیر کل بر سر مسائلی مهم در شورای امنیت سازمان ملل ازجمله لیبی، سوریه و ایران امیدوارم.علاوه بر این، مورگان اورتاگوس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در صفحه توییترش با اشاره به این تماس تلفنی به محور ایران این گفتوگو اشارهکرده و گفت که آنها درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نیز گفتوگو کردند. گفتوگوی پمپئو و گوترش دراینباره در پی این مطرح میشود که دولت آمریکا اخیراً با نزدیک شدن پایان تاریخ تحریم تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر در تلاش بوده است با ارائه طرحی حقوقی نشان دهد که علیرغم خروج از توافق هستهای، هنوز از حقوق خود در به کارگیری سازوکارهای بازگرداندن تحریمها در این توافق و قطعنامه مربوط به آن در شورای امنیت سازمان ملل برخوردار است. روسیه و چین که دو کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل بوده و باید برای تمدید این تحریم علیه ایران رای موافق داشته باشند، مخالفتشان را با این اقدام آمریکا اعلام کردهاند.
فشار آمریکا بر ایران
مسئول ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا با طرح ادعاهای بیاساس علیه جمهوری اسلامی ایران گفت که ترامپ آماده گفتوگو با تهران است.برایان هوک، مسئول ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا در گفتوگو با شبکه العربیه مدعی شد: زمانی که به عربستان سفر کردم، سلاحی که ایرانیها به حوثیها میدهند را دیدم. من در سفرم به ریاض در رابطه با تهدیدات حوثیها با خالد بن سلمان، معاون وزیر دفاع عربستان رایزنی کردم. آمریکا نمیخواهد که نسخه دیگر حزبالله را در مرزهای عربستان ببیند. واشنگتن در تلاش است که هرگونه حمایت مالی ایران به حوثیها را متوقف کند و راهبرد ما در رابطه با ایران در سه محور است؛ تحریمهای اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و تهدید به استفاده از قدرت نظامی بازدارنده.
خروج نیروهای ایرانی از سوریه
این مقام آمریکایی در رابطه با سوریه نیز مدعی شد گفت: هدف ما خارج کردن نیروهای ایرانی از سوریه است، شبهنظامیان ایرانی تحرکات خود در خاک سوریه را از سر گرفتهاند و به شمال این کشور منتقل شدند.هوک گفت که هزینه بازسازی سوریه 400 میلیارد دلار خواهد بود و روسیه این هزینه را پرداخت نمیکند و ما نیز تا زمان خروج کامل نیروهای ایرانی از سوریه هیچ پولی برای بازسازی این کشور پرداخت نخواهیم کرد.
تشدید تحریمها علیه ایران
وی در ادامه مدعی شد: ایران 70 درصد از بودجه حزبالله لبنان را میدهد و سیاستهای آمریکا علیه تهران حزبالله را ضعیف کرد تا جایی که سید حسن نصرالله دبیر کل این حزب درخواست کمکرسانی کرد. ما از نتایج تحریمهایی که علیه حزبالله وضع کردیم خوشنود هستیم و از اقدام آلمان در قرار دادن این حزب در لیست تروریستها تمجید میکنیم.برایان هوک در ادامه گفتوگوی خود با این شبکه سعودی مدعی شد: حزبالله لبنان که ایران آن را ساخت همان مشکلاتی را برای مردم لبنان ایجاد خواهد کرد که ملت ایران از آن رنج میبرد.وی گفت: نسبت به تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران خوشبین هستیم و باهم پیمانان خود برای تمدید این تحریمها علیه ایران در شورای امنیت تلاش میکنیم.رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا همچنین مدعی شد که انتخابات ایران جعلی بوده و ملت ایران مستحق «انتخابات حقیقی» است!برایان هوک گفت که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا آماده مذاکره با ایران است و مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور نیز شروطی برای این مذاکره وضع کرده است. وی همچنین مدعی شد که ایران نفوذ خود در عراق را ازدستداده است.اظهارات هوک در حالی است که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پیشازاین به اظهارات ترامپ درباره توافق با ایران واکنش نشان داده بود.