زهره صفاری / بنیامین نتانیاهو که تنها 17 ماه دیگر تا پایان دوره مورد توافق نخست‌وزیری‌اش باقی مانده، عجله فراوانی برای اجرای طرح خود؛ الحاق مناطق فلسطینی به اراضی اشغالی دارد. اما مسیری که در پی طی آن است، مسیری دشوار است و او در راه خود با چالش‌های جدی از جمله حمایت‌های اروپا از فلسطینیان مواجه است. در همین ارتباط دیروز وزیر خارجه آلمان برای اعلام موضع اتحادیه اروپا در قبال طرح الحاق وارد اراضی اشغالی شد. پیشتر برخی از احتمال تحریم تل آویو از سوی اروپا به خاطر این طرح خبر داده بودند.
به‌گزارش «دویچه وله»، «هایکو ماس» که به‌عنوان نخستین مقام بلندپایه جهانی با دولت ائتلافی تازه تأسیس اسرائیل دیدار خواهد کرد، قرار است در این نشست یک روزه بر سر مسائل منطقه‌ای که مهم‌ترین آن آینده پروسه صلح خاورمیانه است با سران اسرائیل و فلسطین دیدارهای حضوری و مجازی داشته و سپس روانه اردن شود.
این در حالی است که در آستانه این دیدار، «محمد اشتیه»، نخست‌وزیر فلسطین که پیشتر طرح معادل الحاق کرانه باختری را در نشست دیپلماتیک با امریکا، سازمان ملل، روسیه و اتحادیه اروپا اعلام کرده بود، به رژیم صهیونیستی هشدار داد در صورت هر گونه تحرکی برای اجرای طرح الحاق، حاکمیت فلسطین بر کرانه باختری و غزه را رسمی خواهند کرد: «قصد اسرائیل یک تهدید بالقوه بر تلاش‌های بین‌المللی برای برقراری توافق دو جانبه اسرائیل و فلسطین است.»
وی در روزهایی که دادگاه عالی اسرائیل نیز بر حقانیت اقدام نتانیاهو برای تصاحب صدها هکتار اراضی اشغالی در کرانه باختری رأی داده است، با اشاره به روابط دیرینه آلمان و یهود گفت: «ما تاریخ روابط آلمان و یهود را می‌دانیم و حساسیت آن را درک می‌کنیم اما این رابطه نباید به قیمت تضییع حقوق فلسطین تمام شود.» وی در نشست خبری روز سه‌شنبه طرح پیشنهادی فلسطین به جای معامله قرن دونالد ترامپ را نیز اینگونه بیان کرد: «این پیشنهاد بر حاکمیت و استقلال بدون ارتش و سلاح فلسطین در کرانه باختری تأکید دارد و مبادله احتمالی اراضی چه از منظر مساحت، ارزش و موقعیت به‌صورت مساوی انجام خواهد گرفت و شرق بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت تعیین خواهد شد.» «اشتیه» با ابراز امیدواری از اقدامات اروپایی ادامه داد: «به عقیده من دولت‌های اروپایی در مخالفت با طرح الحاق جدی به نظر می‌رسند و این می‌تواند نوید تغییرات خوبی را بدهد.»
اگر طرح الحاق شکل گیرد فلسطینی‌ها اراضی کشاورزی و منابع آب منطقه خود بویژه در دره اردن را از دست خواهند داد و این اتفاق معنایی جز شعله‌ورشدن آتش تنش‌های عرب و اسرائیل ندارد. به نوشته «الجزیره»، «واصل ابو یوسف»، از مقامات ارشد کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین معتقد است: «اگر اسرائیل حرکتی کند در مقابل محصولات اسرائیلی را تحریم کرده و به‌خاطر جنگ سال 2014 غزه با اتهام جرایم جنگی علیه آن به دادگاه کیفری بین‌المللی شکایت خواهیم کرد.»
در همین راستا، «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس با ارسال نامه‌هایی به رهبران 40 کشور جهان خواستار اقدام فوری برای مقابله با تجاوز اسرائیل در کرانه باختری شد. او همچنین تهدید کرد فلسطین تروریسم اسرائیلی را با مقاومت فراگیر پاسخ خواهد داد.
در سایه این تهدیدات، گزارش «گاردین» نشان می‌دهد، به‌تازگی «بنیامین نتانیاهو» الحاق سه منطقه از اراضی اشغالی را اجرایی کرده اما هنوز به اراضی نزدیک کرانه باختری تعدی نکرده است. گفته می‌شود اقدام اخیر نخست‌وزیر اسرائیل نیازی به اعمال تغییرات محسوسی در نقشه اسرائیل ندارد.
هدف سیاسی آلمان از سفر به خاورمیانه
اولین روز جولای هم برای تل آویو و هم برای آلمان از اهمیت خاصی برخوردار است. به نوشته «تایمز اسرائیل»، «بنیامین نتانیاهو» از زمان اعلام معامله قرن ترامپ، اول جولای را روز اجرای طرح الحاق اعلام کرده بود و آلمان نیز از این تاریخ ریاست اتحادیه اروپا را در اختیار خواهد گرفت و قدرت زیادی در منطقه پیدا خواهد کرد. در این شرایط سفر کوتاه «ماس» به بیت‌المقدس و تل آویو و پس از آن اردن، از دو جهت برای آلمان حایز اهمیت است. از یک سو، برلین به‌عنوان دوست نزدیک اسرائیل، مسئولیت خود را انجام داده و از سوی دیگر این کشور که بزودی قدرتمندترین کشور اروپایی خواهد بود برای ایجاد ثبات در منطقه خاورمیانه، به‌دنبال اثبات حساسیت خود در قبال صلح و امنیت جهانی و لزوم دموکراسی، حقوق بشر و قوانین بین‌المللی در منطقه است. بنابراین اگر طرح الحاق از سوی اسرائیل اجرایی شود دو هدف اصلی سیاست خارجی آلمان زیر سؤال خواهد رفت. البته سفر «ماس» به اردن نیز در همین راستا است. او در این سفر نیز قصد دارد نتیجه سفر خود به تل آویو را به گوش پادشاه اردن برساند. ملک عبدالله در ماه اخیر دو بار به اسرائیل هشدار داده بود، دست از طرح الحاق در دره اردن بردارد. در غیر این صورت با واکنش تند امان روبه رو می‌شود.
گرچه «آوی نیر فلدکلین»، مسئول میز اروپا در وزارت خارجه اسرائیل «ماس» را دوست واقعی و شریک مهم رژیم صهیونیستی معرفی کرده است اما او این بار همسو با بسیاری از کشورها برای اعلام موضع مخالف آلمان پای میز مذاکره با سران اسرائیل نشست. موضعی که پیشتر در بیانیه دولت آلمان اینگونه بیان شد: «الحاق هر بخشی از اراضی فلسطین شامل شرق بیت المقدس و... نقض آشکار قوانین بین‌المللی و فصل پایانی بر توافق صلح اسرائیل و فلسطین خواهد بود.» سفیر آلمان در اسرائیل نیز در مصاحبه‌ای تلویزیونی طرح الحاق را «بازتاب جدی و منفی رفتار اسرائیل در قبال جامعه بین‌المللی» عنوان کرد.
این موضع آنقدر جدی شده بود که حتی گمانه‌زنی‌هایی درباره اعمال تحریم آلمان علیه اسرائیل مطرح شد که بعدها این اظهارات نیز رد شد و یک مقام اسرائیلی درباره آن گفت: «آلمان پایان این داستان را اینقدر تلخ نمی‌کند. آنها نه تنها دنبال تحریم ما نیستند و فلسطین را هم به رسمیت نمی‌شناسند. هدف اصلی آنها تضمین ثبات در منطقه است و درصدد یافتن راهی برای ترغیب ما و فلسطینی‌ها برای بازگشت پای میز مذاکرات هستند.»
به باور مقامات اسرائیلی، آلمان پس از جنگ جهانی دوم از سایه خودش نیز هراس دارد و نگران است طرح الحاق با زیر سؤال بردن قوانین بین‌المللی نظم جهانی را بر هم بزند.«مایان سیون تزید کیاهو»، مدیر بخش روابط اسرائیل و اروپا در مؤسسه اسرائیلی «میتویم» معتقد است: «با وجود روابط دوستانه آلمان و اسرائیل، آلمان نمی‌تواند طرح الحاق کرانه باختری را حمایت کند. آنها همواره بر اصول قوانین بین‌المللی پایبند بوده‌اند چون این قوانین را اتحادیه اروپا پایه‌گذاری کرده و آلمان هم جزئی از این مجموعه است.»
از سوی دیگر آغاز ریاست آلمان بر اتحادیه اروپا، آخرین دوره قدرت گرفتن مرکل بر قاره سبز خواهد بود و او امیدوار است بر بحران پناهجویان و بازسازی اقتصاد زمین خورده در کرونا متمرکز شود و در این میان اجرای الحاق، برنامه‌های او را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
به دلایل یاد شده وزیر خارجه آلمان در هفته‌های اخیر دیدارها و مذاکراتی حضوری و مجازی نیز با همتایان امریکایی و اردنی‌اش، «مایک پمپئو» و«آیمن سافادی» و نخست‌وزیر رژیم خودگردان فلسطین «محمد اشتیه» داشته است.
به‌گزارش کانال 13 اسرائیل، ناظران بر این باورند آلمان به‌دنبال یافتن راهی برای جلوگیری از وقوع بحرانی بین‌المللی است و سفر «ماس» بواقع هشداری برای نتانیاهو خواهد بود؛ هشدار تیره و تار شدن روابط اسرائیل با اتحادیه اروپا و آلمان که از اهمیت زیادی برای رژیم صهیونیستی برخوردار است.
بدون شک اگر آلمان بتواند در روند پروسه الحاق کرانه باختری در برنامه‌های نتانیاهو وقفه‌ای بیندازد با توجه به وضعیت سیاسی امریکا و نزدیکی انتخابات ریاست جمهوری 2020، مشخص نیست این طرح چه زمانی به مرحله اجرا برسد.