مصطفوی افزود: همچنین در هفته‌های اخیر یک روند نسبتا تند صعودی گزارش موارد جدید بیماری را در کشور داریم که از عوامل مختلفی متاثر می‌شود؛ ابتدا اینکه در یک ماه اخیر میزان تست موارد مشکوک به کووید ۱۹ را به طور قابل توجهی افزایش دادیم و از تعداد ۱۰ هزار تست در یک ماه گذشته اکنون به بیش از۲۰ هزار تست روزانه رسیده است.

وی ادامه داد: همچنین برخی بازگشایی‌ها اتفاق افتاده و طبیعتا با برخی عدم رعایت‌ها انتظار داریم پیک اپیدمی و موج‌های دوم و سوم را شاهد باشیم. اکنون نیز استان‌های خوزستان، آذربایجان‌های شرقی و غربی، کردستان و هرمزگان استان‌هایی هستند که نسبت به سایر استان‌ها درگیری بیشتری را با بیماری دارند.

مصطفوی گفت: انتظار داریم کشور‌هایی که یک روند نزولی را در روز‌ها و هفته‌های اخیر در موردشان شاهد بودیم و البته آزادسازی‌هایشان را با تاخیر چند هفته‌ای نسبت به ما شروع کردند، در روز‌ها و هفته‌های آینده افزایش موارد بروز بیماری را داشته باشند.

عضو کمیته اپیدمیولوژی کووید۱۹ وزارت بهداشت، با بیان اینکه این بیماری ناشناخته است و با روشن‌تر شدن زوایای مختلف امیدواریم بتوانیم کنترل بهتری از آن داشته باشیم، افزود: چارجوبی که اکنون در این زمینه و به صورت هدفمند دنبال می‌شود، تست افراد پرخطر از جمله سالمندان جهت شناسایی زودهنگام آن‌ها و انجام اقدامات مداخله‌ای موثر در آن‌ها و پیشگیری از مرگ و میر در آنهاست.

رییس مرکز تحقیقات بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتوپاستور ایران همچنین در پاسخ به سوالی درباره اقدامات انستیتوپاستور ایران برای دستیابی به واکسن کرونا هم‌راستا با اقدامات جامعه جهانی، گفت: چه انستیتو پاستور ایران و چه برخی از مجموعه‌های دولتی و شرکت‌های دانش بنیان اقداماتی را در این زمینه شروع کردند و پروپوزال‌هایی داده شده و در مرحله انقعاد قرارداد است. به نظر می‌رسد ایران هم همپای کشور‌های دیگر حرفی برای گفتن خواهد داشت. البته زمان در این زمینه بسیار مهم که پروژه چه زمانی به نتیجه حاصل شود. امیدواریم ما هم بتوانیم همپای سایر کشور‌ها تکنولوژی این موضوع را کسب کنیم. فعلا در مرحله تحقیقاتی تولید واکسن هستیم.

وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره بازگشایی‌های صورت گرفته در کشور و تاثیر آن در افزایش موارد جدید بیماری، گفت: در بحث بازگشایی‌ها ملاحظات مخلتفی از جمله ملاحظات بهداشتی و اقتصادی و ... باید در نظر گرفته شود و با توجه به همه این جنبه‌ها تصمیم‌گیری می‌شود. همانطور که از سوی مسوولان هم اعلام شده، اگر مشخص شود که بازگشایی‌ها تاثیرات قابل توجهی در افزایش پیک اپیدمی داشته‌اند، محدودیت‌ها مجددا اعمال می‌شود. در مجموع انتظار نداریم که بخواهیم نسخه واحدی در مورد کل کشور نوشته شود و اعمال مجدد محدودیت‌ها در کل کشور اتفاق افتد. انتظار داریم در استان‌هایی که در روز‌ها و ماه‌های آتی درگیر اپیدمی می‌شوند، محدودیت‌هایی اعمال شود.

عضو کمیته اپیدمیولوژی کووید۱۹ در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برای پاییز و زمستان چه سیمایی از بیماری را می‌توان ترسیم کرد و دانشگاه‌ها و مدارس به چه صورت فعالیت خواهند کرد، گفت: به نظر می‌رسد باید به زندگی با کرونا عادت کنیم و اینکه محدودیت‌های دو سه ماه گذشته و مجازی‌سازی‌ها در دانشگاه‌ها و مدارس همچنان ادامه یابد، قطعا دور از ذهن است. در مجموع انتظار داریم در پاییز و زمستان اگر هم افزایش مجدد بیماری را داشته باشیم، اما به شدت اسفند و فروردین نباشد. همچنین انتظار آن است که تا آن زمان درمانی موثرتر و راه‌های پیشگیری بهتری برای جامعه جهانی شناسایی شود؛ بنابراین وقتی ابعاد مختلف بیماری روشن شود انتظار است بتوانیم نسبت به ماه‌های اخیر، زندگی عادی‌تری داشته باشیم.

وی همچنین درباره تست‌های سِرواپیدمیولوژی کرونا نیز گفت: تاکید داریم که تست‌های سرولوژی اعم از رپید و الایزا هیچ کدام برای تشخیص بیماری مد نظر نیستند و بیشتر می‌توانند کاربرد تحقیقاتی داشته باشند. در همین راستا مطالعات خوبی در اقصی نقاط کشور شروع شده و برخی از نتایج مشخص شده و برخی از نتایج نیز نیازمند گذر زمان است. به طوری که اوایل اردیبهشت ماه یک مطالعه سرواپیدمیولوژی در جمعیت عمومی گیلان انجام شد که نتایج حاکی از آن بود حدود ۳۳ درصد جمعیت به کووید۱۹ آلوده بودند؛ البته تاکید می‌کنم که آلوده شدن با ابتلا به شکل‌های بالینی بیماری متفاوت است و گفته می‌شود حدود یک سوم جمعیت آلوده ممکن است فرم‌های بدون علامت بیماری را داشته باشند.

 

وی در این باره افزود: اگر بپذیریم که ۳۳ درصد افراد در گیلان درگیر بیماری بودند، بنابراین امروز با گذشت حدود یک ماه و نیم انتظار داریم این درصد افزایش قابل توجه‌تری داشته باشد. از طرفی هم در مورد تست‌های سرولوژی تاکید می‌کنم که میزان خطا قابل توجه است و عدم قطعیت بیشتری در مورد آن‌ها وجود دارد.

مصطفوی همچنین به مطالعه سازمان انتقال خون در حدود یک ماه پیش در جمعیت محدودی از استان‌های مختلف کشور اشاره کرد و گفت: بر اساس نتایج این مطالعه نیز، میزان بروز تجمعی در استان‌های با بروز بالا حدود ۳۴ درصد، در استان‌های با بروز متوسط ۱۲ و در استان‌های با بروز کم حدود چهار درصد بود و بر اساس آن مطالعه سرولوژی در میانگین کشوری گفته شد که حدود ۱۶ درصد افراد بیماری را گرفته‌اند.

وی به مطالعه انجام شده در شهر تهران و نمونه‌گیری از کارمندان اداره‌های مختلف اشاره کرد و افزود: حدود ۲۰ درصد افراد سِرو مثبت کرونا بودند. این مطالعه در افرادی که برای آزمایش تشخیص طبی به آزمایشگاه‌ها مراجعه کرده بودند، حدود ۱۲ درصد موارد مثبت را نشان داده و یک نمونه نیز از جمعیت عمومی ساکنین تهران در حدود یک ماه گذشته انجام شد که حدود هشت درصد مثبت بودند؛ بنابراین باید بپذیریم که در شهر تهران شاید به میزان حدود ۱۰ درصد آلودگی اتفاق افتاده باشد.

مصطفوی افزود: البته شدت آلودگی از یک استان به استان دیگر متفاوت است. بر اساس این یافته‌ها شاید حدود ۱۵ میلیون نفر جمعیت کشور از اول اپیدمی تا کنون آلودگی را تجربه کرده‌اند. باز هم تاکید می‌کنم تست‌های سرولوژی خطا‌هایی دارد و تست‌های سرولوژی هنوز به طور کامل تاییدیه‌های مراجع مربوطه را کسب نکرده‌اند. در نتیجه در تحلیل نتایج باید احتیاط لازم را به عمل آورد. این نکته هم لازم به ذکر است که این یافته تا حدودی مشابه برخی مطالعات سایر نقاط دنیاست.

 

 

وی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به تغییر برخی شواهد علمی دنیا درباره کووید-۱۹ نسبت به شواهد روز‌های ابتدایی این بیماری؛ گفت: در ابتدا جامعه جهانی با اطلاعاتی مواجه شد که متاثر از داده‌هایی بود که کشور چین داده بود. اما وقتی کشور‌های مختلف درگیر بیماری شدند، متناسب با شواهد موجود، تغییراتی در توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت و دیگر سازمان‌ها نیز اتفاق افتاد. به عنوان مثال در روز‌های اول اعلام شده بود که میزان کشندگی این ویروس، ۲ تا ۳ درصد است و حدود ۱۰ درصد نیز ممکن است بدون علایم مبتلا شوند. همچنین گفته شده بود که شاخص R ۰ (عدد مولد نسلی) در مورد کرونا حدود ۲.۵ است؛ یعنی هر فرد آلوده، ۲.۵ نفر را آلوده می‌کند. بر اساس مدلسازی این داده‌ها، قاعدتا کووید-۱۹ بیماری است که مرگ و میر زیادی دارد و سرایت پذیری زیادی دارد.

مصطفوی افزود: اما هر چه جلوتر رفتیم شواهد علمی بیشتر شد و مقالات و متون علمی امروز حکایت از آن دارند که میزان کشندگی بیماری خیلی کمتر از ۲ تا ۳ درصد اعلامی روز‌های اول است. در این زمینه مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا گزارشی را منتشر کرده که مرگ کمتر از سه دهم درصد را اعلام کرده است و این عدد در مقایسه با آن دو تا سه درصد و همچنین اعداد و ارقام مرگ و میر آنفلوآنزا (یک دهم درصد) تخفیف قابل ملاحظه‌ای یافته است. شواهدی هم هست که شاید کمتر از سه دهم درصد باشد. از طرفی هم امروز گفته می‌شود که شاید بیش از یک سوم جمعیت افراد بی‌علامت بیماری باشند.

وی در پایان گفت: امروز نیز گزارشی از سازمان جهانی بهداشت منتشر شده که اشاره می‌کند افراد بی‌علامت خیلی نقش جدی به عنوان ناقل کووید-۱۹ ندارند و این موضوع می‌تواند تغییر دهنده چارچوب‌های پیشگیری در روز‌های آینده باشد؛ بنابراین هر چه زوایای این بیماری برای ما روشن‌تر می‌شود، می‌تواند در اقدامات مداخله‌ای پیشگیری و درمانی تاثیرگذار باشد. طبیعتا هر چه دانسته‌ها از بیماری بیشتر می‌شود گویای این خواهد بود که می‌توانیم بیماری را بهتر کنترل کنیم و امیدواریم تابو و ترس و وحشت ناشی از این بیماری در جامعه جهانی به زودی با شناخت بیشتر از بیماری کمتر و کمتر شود.