صاحب‌خبر - «خوابالو» علیه «تاجر»
محمدرضا ستاری
جو بایدن معاون رئیس‌جمهوری سابق آمریکا و نامزد دموکرات‌ها برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری به صورت رسمی کاندیداتوری نهایی خود برای حزب دموکرات آمریکا برای مقابله با دونالد ترامپ را اعلام کرد. او با کسب 1993 رای انتخاباتی از 1991 رای لازم جهت ورود به رقابت‌های انتخاباتی، گزینه نهایی حزب دموکرات در انتخابات آبان ماه امسال خواهد بود؛ انتخاباتی که به سبب شرایط ویژه جهانی و نیز وضعیت بیسابقه داخلی در آمریکا از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و به گفته بسیاری از ناظران از جمله جنجالی‌ترین و در عین حال سرنوشت‌سازترین رقابت‌های انتخاباتی در ایالات متحده خواهد بود.
بایدن در برابر ترامپ
در همین راستا بایدن که انتخاب نهایی‌اش برای ورود رسمی به رقابت‌های انتخاباتی با اما و اگرهای فراوانی همراه بوده است، طی بیانیه‌ای با اعلام رسمی نامزدی‌اش برای حزب دموکرات، این انتخاب را مایه افتخار خود عنوان کرده و گفته که قصد دارد از امروز تا 13 آبان ماه تمامی تلاش خود را برای کسب آرای عمومی در جهت پیروزی بر ترامپ و بازسازی اقتصاد آمریکا به کار بگیرد.
بنا بر گزارش خبرگزاری بلومبرگ هرچند فرآیند رای‌گیری برای نامزدی بایدن به دلیل شرایط ویژه کشور به تعویق افتاده و روندی پیچیده را طی کرده، اما مبارزات انتخاباتی در حالی شروع می‌شود که تحولات جاری آمریکا شرایط انتخاباتی امسال را بسیار ویژه ساخته است. بایدن و ترامپ طی ماه‌های گذشته دائماً در حال جدال لفظی با یکدیگر بوده و ضرباتی را میان خود رد و بدل کرده بودند. ترامپ او را جو خوابآلود خطاب می‌کند و درصدد بوده تا با فاش کردن معاملات تجاری فرزندش ضربه‌ای کاری به اعتبار سیاسی بایدن وارد کند. بایدن نیز بارها ترامپ را یک رئیس‌جمهوری فاسد عنوان کرده که در دوران ریاست‌جمهوری خود کشور را به سمت هرج و مرج و تفرقه هدایت کرده است.
جو بایدن درصورت پیروزی در انتخابات پیش رو با 77 سال سن پیرترین رئیس‌جمهوری آمریکا خواهد بود. او هشت سال به عنوان معاون باراک اوباما در کاخ سفید حضور داشته و بیش از 35 سال نیز تجربه سناتوری در کارنامه خود دارد. بایدن معتقد است که دوره کنونی، یکی از دشوارترین دوره‌های تاریخ آمریکاست و کشور با توجه به سیاست‌های تفرقه افکن دونالد ترامپ نیاز به رهبری دارد که بتواند دوباره آمریکا را متحد کند.
هرچند وی دوبار در سال‌های 1987 و 2008 برای حضور در رقابت‌های انتخاباتی ناکام بوده، اما این بار در حالی به عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات معرفی شده که سیاستگذاری‌های او تضادهای شدیدی را با جناح مترقی حزب درپی داشت. به همین دلیل بود که وی در ابتدای رقابت‌های درون حزبی از سایر رقبای خود به صورت معناداری عقب ماند و به مرور توانست تا روز سه شنبه بزرگ، کمپین خود را احیاء کرده و از برنی سندرز پیشی بگیرد. رقابت‌هایی که برای حزب دموکرات به صورت بی‌سابقه‌ای توام با چالش بود و حتی در برخی از موارد با آبروریزی همراه شد. به عنوان نمونه همانطور که ترامپ نیز توضیح داده بود، مشخص شد که جناح پرنفوذ حزب دموکرات تمامی تلاش خود را مانند انتخابات سال 2016 به کار بسته تا از نامزدی نهایی برنی سندرز جلوگیری کند. همچنین چند روز مانده به سه شنبه بزرگ گزارش‌هایی از سوی برخی رسانه‌ها منتشر شد که اعلام می‌کرد روس‌ها از ترامپ و سندرز حمایت می‌کنند. گزارش‌هایی که سعی داشتند با تحریک احساسات ملی‌گرایانه مردم سیاست‌های ترامپ و سندرز را در یک قالب نشان دهد.
از سوی دیگر در نخستین دور انتخابات درون حزبی در ایالت آیوا، نتایج به دلیل مشکلات فنی و نرمافزاری دو روز دیرتر اعلام شد و سپس مشخص شد که پیروز دور اول انتخابات درون حزبی یعنی پیت بودجج از حامیان مالی شرکت طراح نرم افزار شمارش آرای انتخاباتی بوده است. در همین رابطه است که برخی از ناظران معتقدند حزب دموکرات آمریکا برای مقابله با ترامپ بار دیگر اشتباه استراتژیک خود را به مانند سال 2016 تکرار کرده است. زمانی که با کنار گذاشتن برنی سندرز از نامزدی نهایی هیلاری کلینتون حمایت کرده و عرصه را برای پیروزی ترامپ فراهم ساخت. این ناظران تاکید می‌کنند که بایدن به سبب سن بالای خود اگر هم پیروز انتخابات شود، احتمالاً رئیس‌جمهوری یک دوره‌ای خواهد بود. همچنین برخی از سیاست‌های وی نظیر خدمات اجتماعی و بیمه درمانی کاملاً با جناج مترقی و جوان دموکرات‌ها که حامی سندرز است منافات دارد. بایدن همچنین به سبب فعالیت‌های اقتصادی فرزندش در اوکراین، اتهام آزار جنسی، حمایت از سرمایه‌دارهای بزرگ و نیز رای دادن به جنگ عراق مورد انتقادات گسترده‌ای قرار دارد. به همین دلیل است که برخی از تحلیلگران معتقدند برای عبور از سد نامتعارف‌ترین رئیس‌جمهوری تاریخ آمریکا یعنی دونالد ترامپ، یک فرد ساختارشکن و دارای پایگاه اجتماعی قوی، نظیر برنی سندرز لازم بود که از طرف دموکرات‌ها برای حضور نهایی در انتخابات ریاست‌جمهوری معرفی شود.
تکاپوی ترامپ
اما در سوی مقابل کار ترامپ نیز برای پیروزی در انتخابات آمریکا چندان ساده به نظر نمی‌رسد. هرچند او حمایت گروه‌های پرنفوذ، صاحبان صنایع بزرگ و نیز اقشار زیر متوسط آمریکایی را پشت سر خود داشته و توانست بود در دوران ریاست‌جمهوری خود از نظر اقتصادی دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای را کسب کند، اما شیوع ویروس کرونا و بحران این بیماری در آمریکا به یکباره تمامی این دستاوردها را تحتالشعاع قرار داد. ترامپ که از پیچ خطرناک روسیه گیت (ماجرای دخالت روسیه در انتخابات 2016) و استیضاح جان سالم به در برده است، اکنون با بیشترین آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا و نیز تظاهرات گسترده به سبب قتل جورج فلوید توسط پلیس آمریکا روبهرو است. همچنین در طول دو ماه گذشته بیش از 42 میلیون آمریکایی شغل خود را از دست داده‌اند که این مهم با اضافه شدن به سیاست خارجی نامتعارف وی در جنگ تجاری با چین و متحدان غربی، سبب تضعیف بیش از پیش پایگاه رای او شده است.
از سوی دیگر مذاکرات وی با کره‌شمالی و فشارهای تحریمی بیسابقه او به ایران و ونزوئلا تاکنون نتایج دلخواه وی و تیمش را دربر نداشته است. به همین دلیل است که به گفته کارشناسان کاخ سفید درصدد است در ماه‌های منتهی به انتخابات حداقل به صورت نمادین هم که شده ایران را پای میز مذاکره بیاورد. این امر در پیام دو روز قبل ترامپ درخصوص مبادله زندانیان میان تهران و واشنگتن مستتر بود؛ جایی که او ضمن تشکر از ایران بار دیگر اعلام کرد که من پیروز رقابت‌های انتخاباتی هستم و توافق قبل از انتخابات بهتر از توافق بعد از آن برای ایران است. با این حال و با توجه به مواضع ایران درخصوص مذاکره با آمریکا و نیز خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام بعید به نظر می‌رسد که تا مشخص شدن نتیجه نهایی انتخابات گفتوگویی میان دو کشور صورت بگیرد. به خصوص آنکه برخی از کارشناسان معتقدند با توجه به شرایط داخلی ترامپ و نیز نزدیک شدن به پایان دولت دوم روحانی که احتمالاً یک دولت محافظه‌کار جایگزین آن خواهد شد، کلید خوردن گفتوگوها و نیز رسیدن به یک توافق دوجانبه حداقل تا یک سال و نیم آینده بسیار دور از ذهن خواهد بود.∎