بسته بودن مرزها با کشورهای همسایه به‌دنبال شیوع کرونا، تجارت بین‌المللی ایران را تحت‌تاثیر قرارداده است.

به‌گزارش صمت، براساس گزارش مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی ایران، تجارت کالایی ایران و ترکیه ۷۰ درصد کاهش یافته و تراز تجاری به منفی ۱۰۶ میلیون دلار رسیده است. درهمین حال، دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیونداران کشور از پس زدن بار صادراتی ایران از سوی تجار پاکستانی در مرز میرجاوه خبرداده و گفته، بار کامیون‌های ایرانی تخلیه نمی‌شود. البته مهم‌ترین دلیل وقوع این مشکل برای کامیونداران در مرز میرجاوه ربطی به موضوع کرونا نداشته و به‌دلیل نبود هماهنگی بین سازمان و شرکت‌های حمل‌ونقل و کامیونداران است. اما رئیس اتاق بازرگانی استان ایلام از افزایش صادرات از مرزهای اقلیم کردستان عراق خبر داده و عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز می‌گوید، عراقی‌ها قول داده‌اند تمامی مرزهای جنوبی شامل مهران و چذابه پس از عید فطر بازگشایی شود. 

کاهش تجارت تهران-آنکارا
مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی ایران به بررسی رابطه تجاری ایران و ترکیه پرداخته است. براساس این گزارش ایران و ترکیه در فصل نخست امسال میلادی، حدود ۶۴۵ میلیون دلار تجارت کالایی داشتند که این میزان نسبت به فصل نخست سال گذشته میلادی با کاهش ۷۰ درصدی روبه‌رو شده است. از رقم تجارت ۳ ماه نخست سال ۲۰۲۰، حدود ۲۷۰ میلیون دلار مربوط به صادرات ایران به ترکیه و ۳۷۶ میلیون دلار مربوط به واردات ایران از ترکیه بوده که هر دو نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۹ کاهش داشته‌اند. براساس این آمار، در فصل نخست امسال میلادی صادرات ایران به ترکیه تغییر چندانی نداشته و فقط با ۰.۸ درصد بهبود نسبت به فصل قبل به حدود ۲۷۰ میلیون دلار رسیده است. واردات کالایی ایران از ترکیه در این دوره نیز نسبت به فصل قبل آن با کاهش ۳۴ درصدی به ۳۷۶ میلیون دلار رسیده است. 

انتظار کامیون‌های ایرانی در مرز پاکستان
دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیونداران کشور با اشاره به خسارت توقف روزانه ۶۷۵ هزارتومانی برای هر کامیون گفت: به‌طور مشخص مشکل کامیونداران و رانندگان در مرز میرجاوه این است که در این مرز پس از توقف کامیون‌ها با کاهش نرخ نفت، انگیزه تجار پاکستان برای خرید و تحویل بار با نرخ پیش از کاهش نرخ نفت کم شده است. 
احمد کریمی در گفت‌وگو با ایلنا درباره دلیل مشکلات ایجاد شده در مرز میرجاوه برای کامیون‌ها ایرانی اظهارکرد: عمده‌ترین مشکل مرز میرجاوه و سایر مرزها به ناهماهنگی در روابط بین شرکت‌های حمل‌ونقل، صاحبان کالا و حمل‌کنندگان برمی‌گردد. بارها از سازمان راهداری خواسته‌شده شرح وظایف هر یک از آنها را مشخص و به آنها تفهیم کند. کریمی ادامه داد: به همین دلیل در شرایطی که پس از قرنطینه کرونا، مرز باز شده است، اما شاهد آن هستیم که کامیون‌های وارد شده به مرز هنوز بار خود را تخلیه نکرده‌اند. این خسارت تاخیر در تخلیه هم به زیان رانندگان و کامیونداران اضافه شده است. 

صادرات از مرزهای اقلیم کردستان عراق 
اما شرایط در مرزهای ایران و عراق کمی متفاوت و مثبت بوده و رئیس اتاق بازرگانی استان ایلام از افزایش صادرات انواع کالا از طریق مرزهای اقلیم کردستان عراق خبر داده است. شعبان فروتن در گفت‌وگو با ایرنا گفت: براساس توافق‌های انجام شده و رعایت پروتکل‌های بهداشتی صادرات از مرزهای اقلیم کردستان در حال انجام است و براساس آمارها میزان صادرات نسبت به گذشته در مرزهای اقلیم رو به افزایش است. رئیس اتاق بازرگانی استان ایلام با بیان اینکه با وجود مذاکرات انجام‌شده، صادرات از طریق مرزهای دولت مرکزی عراق همچنان متوقف است، اظهارکرد: پیرو مذاکرات انجام‌شده با طرف‌های عراقی قرار شده صادرات از طریق مرزهای تحت‌کنترل دولت مرکزی عراق انجام شود که تاکنون این امر محقق نشده است و پیگیر موضوع هستیم. 
فروتن درباره بازگشت ارز حاصل از صادرات گفت: اگرچه دولت بر این امر تاکید دارد و موضوع درستی نیز هست، اما بازرگانان نیز در این زمینه گلایه‌مندی‌هایی دارند و لازم است مسئولان ذی‌ربط به این نظرات توجه کنند.
وی افزود: تولیدکنندگان باید ارز حاصل از صادرات را به کشور برگردانند در حالی‌که افرادی که مبادرت به انتقال کالا به کشورهای مقصد می‌کنند، در واقع ترخیص‌کار هستند و این موضوع مورد مناقشه است، چراکه تولیدکننده از ارز نیمایی و ارز دولتی بهره‌مند شده است. 

بازگشایی مرزها پس از عید فطر
عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز گفت: عراقی‌ها قول داده‌اند تمامی مرزهای جنوبی شامل مهران و چذابه پس از عید فطر بازگشایی شود. سیدحمید حسینی با بیان اینکه روزانه حدود ۲ هزار کامیون از مرز اقلیم کردستان صادر می‌شود، گفت: به‌دلیل بسته بودن مرزهای عربی، فشار بار روی مرزهای اقلیم کردستان بیشتر شده است، اما در مجموع رقم صادرات نه‌تنها افزایش نداشته که همچنان نسبت به سال گذشته کاهشی است. وی در این زمینه تصریح کرد: سال گذشته ماهانه حدود ۷۵۰ میلیون دلار و در سال حدود ۹ میلیارد دلار به عراق صادر می‌شد، اما در فروردین امسال رقم صادرات به عراق حدود ۳۰۰ میلیون دلار بوده و عراق که همیشه دومین مقصد صادراتی کشور بود، به رتبه سوم پس از چین و امارات تنزل یافت. به‌گفته حسینی، به‌تازگی ۳ بازارچه و مرز جدید شامل شوشمی و شیخ‌صله باز شده که به کاهش تراکم بار در بقیه مرزها و همچنین افزایش صادرات کمک کرده است. 

بدقولی عراقی‌ها در بازگشایی مرز مهران
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق با اشاره به وضعیت مرز مهران اعلام کرد: قرار بود چند روز پیش مرز مهران باز شود که باز هم عراقی‌ها بدقولی کرده و آن را به پس از عید فطر موکول کردند. دولت عراق قول داده پس از عید فطر، همه مرزهای عربی شامل شلمچه، چذابه، مهران و سومار را باز کند. وی با بیان اینکه اکنون در طرف عراقی تقاضا برای کالا وجود دارد، افزود: بازار و انبار عراقی‌ها از کالا خالی شده و حتی روز گذشته در بصره تظاهراتی در اعتراض به بسته بودن مرزهای مشترک با ایران انجام‌شده است. حسینی معتقد است پس از باز شدن مرزها می‌توانیم کمبود صادرات در این مدت را جبران کنیم.
تعادل بازار ارز با از سرگیری صادرات 
عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به کاهش ۳۶ درصدی صادرات در فروردین امسال خاطرنشان کرد: بخشی از کاهش صادرات به‌دلیل بسته بودن مرزهای زمینی بوده و بخشی از آن به کاهش ارزش کالاهایی مانند فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی بازمی‌گردد. وی تصریح کرد: در نتیجه این اتفاق، ارزآوری کاهش می‌یابد و وقتی نتوانیم ارز مورد نیاز واردات را تامین کنیم، قاعدتا کشور محتاج ارز صادراتی بوده و این موضوع بر نرخ ارز اثرگذار است. معتقدیم اگر صادرات دوباره رونق بگیرد، به‌طور قطع می‌تواند بازار ارز را متعادل کند.