در روزهای قرنطینه که مردم جهان میان چهاردیواری خانه ها پناه گرفتند، فعالان فرهنگ و هنر با ارائه برنامه های متنوع به صورت آنلاین توانستند چشم اندازی از جهان هنر را برای مخاطبان خود به ارمغان آورند.
موزه ها و گالری های بزرگ جهان که بستر نمایش آنلاین آنها فراهم بود با در دسترس قرار دادن این امکان برای تمامی کاربران خود فرصت یک موزه و گالری گردی اینترنتی را فراهم کردند.
در ایران نیز اگرچه در روزهای نخست با بسته شدن درهای گالری ها، گالریگردی هم پایان یافت اما هنرمندان به صورت مستقل در صفحه های شخصی بار کمبود مراکز فرهنگی و هنری را به دوش کشیدند و برخی گالری ها نیز به صورت محدود توانستد نمایشگاههای آنلاین را در صفحات مجازی خود به نمایش گذارند که در مقایسه به حرکت های فرهنگی خارج از ایران قابل دفاع نبود.
گالری ها معمولا برای نمایش بهتر آثار، فیلمبرداری ۳۶۰ درجه انجام می دهند تا مخاطب بتواند با دیدن فیلم روی تارنما و کلیک کردن بر روی قسمتهای مختلف آن، خود را در فضای گالری حس کند و آثار را به خوبی مشاهده کند بنابراین آثار بر روی تارنمای گالری نمایش داده می شود درحالی که در ایران بیشتر شاهد نمایش آثار ازطریق اینستاگرام بودیم که در دسترسترین امکان نمایش می توانست باشد.
تارنمای گالری ها یکی از اصلیترین فضاهای ارتباط با مخاطبان است اما در ایران بسیاری از گالریها تارنمای خود را حتی به روزرسانی هم نمیکنند که همین آسیب در این روزها نمودی دوچندان داشت.
در مجموع فعالیت هر گالری، بنیاد یا نهادی که در این شرایط راهی برای پویایی خود پیدا یافت و توانست در راستای جذب مخاطبان در قرنطینه اقدامی انجام دهد قابل تقدیر است.
گالری اینجا یکی از فعالان روزهای قرنطینه بود که در نخستین روزهای سال ۹۹ نمایشگاهی را با عنوان چاردیواری را به صورت مجازی برپا کرد. این نمایشگاه که قرار بود از ۷ فروردین در فضای گالری آغاز به کار کند به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت آنلاین در اینستاگرام گالری اینجا در معرض دید مخاطبان قرار گرفت.
گالری آرتیبیشن ۲۴ فروردین مجموعه استودیوهای هنری را با آثار مرتضی گودرزی آغاز و اعلام کرد تا اواخر خرداد این مجموعه ها با نمایش آثار پروانه اعتمادی، نصرالله افجهای، منوچهر معتبر، فرح اصولی، احسان ارجمند، مرجان نعمتی و همچنین با نمایشگاههای گروهی دیگری ادامه خواهد یافت تا علاقهمندان به آثار هنری و مجموعهداران بتوانند علاوهبر بازدید آثار، اقدام به خرید آثار مورد علاقۀ خود کنند. بازدید، خرید و تماشای آثار این استودیو آنلاین و لینکهای فعال آن در تارنمای گالری آرتیبیشن اعلام می شود.
گالری دستان نمایشگاهی از آثار فریدون آو با عنوان یک فصل کاری را در دو فضای دستان+۲ و زیرزمین دستان به صورت مجازی برگزار کرد.
نکته قابلتوجه در این نمایشگاه مجازی، شبیهسازی سالنهای گالری است که توسط سام رکنیوند انجام شده و باعث میشود مخاطب در یک سالن نمایش دیجیتالی قرار بگیرد و تجربه قدم زدن در گالری و تماشای آثار در محیط واقعی را به دست آورد.
علاقهمندان برای بازدید این نمایشگاه میتوانند تا ۲۳ اردیبهشت به تارنمای گالری دستان و همچنین صفحه اینستاگرام گالری دستان مراجعه کنند.
گالری سرادیپور نمایشگاه آنلاین مجموعه آثار علی ذاکری با عنوان در دشتهای کودکی جمعه ۲۹ فروردینماه بهصورت زنده در صفحه اینستاگرام گالری برگزارکرد و قرار بر این شد که ۱۰ درصد از فروش آثار این نمایشگاه به حمایت از هنرمندان نقاش متأثر از شرایط و محدودیتهای پیش آمده به دلیل شیوع ویروس کووید۱۹ اختصاص یابد.
آثار این مجموعه بر روی پلتفرم آرتسی تا ۳۰ خردادماه قابل مشاهده است.
اداره کل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۲۰ قسمت پادکست با عنوان عصرانه هنر را تولید کرد که به موضوعاتی همچون بررسی نقاشیهای سهراب سپهری، پروانه اعتمادی، علی نصیر و حسین محجوبی، نگاهی به مکتبهای دوره صفوی، بررسی عکاسی تاریخی و مطبوعاتی، بررسی کاریکاتور مطبوعاتی، بررسی ریشههای باستانی هنر مدرن و همچنین نگاهی به نقوش باستانی در هنر امروز، و تاثیر مدارس هنری مثل مدرسه صنایع مستظرفه و هنرستان هنرهای زیبا اشاره دارد.
علاقهمندان برای شنیدن این پادکست ها میتوانند به صفحه اینستاگرام موسسه توسعه هنرهای معاصر مراجعه کنند.
گالری ایوان نیز با انتشار فراخوان نمایشگاه مجازی با عنوان درد مشترک ازهنرمندان دعوت کرد تا روایت تصویر خود از واقعه شیوع ویروس کرونا و بازتاب آن بر جامعه پزشکی و کادر درمانی را برای این گالری ارسال کنند تا از تاریخ ۱۵ اردیبهشت به مدت یک ماه، روزانه یک یا چند اثر منتخب در صفحه اینستاگرام گالری ایوان به نمایش درآید.
نمایش آثار خارجی و ایرانی گنجینه در اینستاگرام موزه هنرهای معاصر تهران از برنامه های مهم این مجموعه بود که با معرفی کامل اثر در فضای مجازی، از برنامههای اداره کل هنرهای تجسمی معاونت امور هنری است که هر روز یک اثر گنجینه موزه در فضای مجازی منتشر و معرفی می شود.
جشنواره بینالمللی کاریکاتور کرونا را شکست میدهیم در فضای مجازی و با همکاری اداره کل هنرهای تجسمی، مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری و روایت فتح برگزار شده است که ۳ هزار اثر از ۷۷ کشور به جشنواره رسید و آثار این جشنواره در تارنمای ایرانکارتون و فضای مجازی منتشر شد.
مجموعه انیمیشن هفت خوان کرونایی ساخته جمال رحمتی نیز از سوی اداره کل هنرهای تجسمی معاونت امور هنری برای روزهای قرنطینه تولید و پخش شد.
هادی مظفری مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روز چهارشنبه ۲۷ فروردین با اشاره به ابلاغ ستاد ملی مبارزه با کرونا برای اجرای طرح فاصلهگذاری هوشمند از فعالیت نگارخانهها از اول اردیبهشت ماه خبر داد که شاید در ظاهر از پایان یافتن مسئولیت نهادهای فرهنگی و هنری در ساخت برنامه های آنلاین خبر دهد ولی این تاکید در امر حضورهای آنلاین هنرمندان توسط نهادهای سازمانی و هنرمندان مستقل زیادی که با هشتگ های متعدد در این روزها فعالیت کردند می تواند فصل تازه ای را در جهان هنر پس از کرونا ایجاد کند به نحوی که مطالبه گری مخاطبان هنر از هنرمندان افزایش یافته است تا بتوانند در روزهای پس از کرونا نیز از تنوع محصولات فرهنگی درسترس بهره مند شوند که این خود فرصتی برای فعالان عرصه فرهنگ و هنر است تا از این نزدیکی مردم و هنر بهره ببرند.