سرویس اقتصادی جوان آنلاین: روسیه در راهبرد خود فقط و فقط به کاهش سهم شیل نفت در بازار‌های جهانی نظر دارد؛ این کشور که در سال ۲۰۱۶ به بعد توانست به اوضاع خود سامان دهد، حالا با ذخایر ارزی خود و آمادگی برای کنار آمدن با قیمت‌های پایین نفت، نمی‌خواهد از راهی که رفته برگردد.

لجاجت سعودی‌ها با روسیه که منجر به سقوط تاریخی بهای نفت شد، با یک تماس تلفنی از سوی دونالد ترامپ یایان یافت؛ عربستان که تا پیش از این تماس هرگونه برگزاری نشستی برای بهبود قیمت نفت مخالفت می‌کرد و روسیه را مسئول شرایط فعلی بازار می‌دانست، حالا می‌گوید باید نشستی فوق‌العاده برای این مهم برگزار شود. تابعان سعودی از جمله کویت هم از موضع عربستان حمایت می‌کنند ولی روسیه رسماً اعلام کرد خبری از تداوم برنامه کاهش تولید نیست هرچند که به افزایش تولید نمی‌اندیشد.

الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه می‌گوید در شرایط فعلی که کرونا موجب کاهش تقاضای جهانی نفت شده، حرف از تداوم کاهش تولید اوپک پلاس بی‌معناست؛ او درباره پیشنهادی مبنی بر کاهش ۲۰ میلیون بشکه‌ای تولید نفت هم گفته‌است انجام اقدامات لازم برای کاهش تولید نفت از سوی اوپک پلاس به میزان ۲۰ میلیون بشکه در روز غیرممکن است، زیرا این احتمالاً نیمی از کل تولید کل کشور‌های عضو اوپک خواهد بود. نواک امریکا را هدف گرفته است؛ رئیس‌جمهور این کشور در یک پیشنهاد عجیب که در تاریخ همتایی برای آن وجود ندارد از کاهش ۱۵ میلیون بشکه‌ای تولید نفت گفته است و نواک آن را به شوخی می‌گیرد. او در این باره گفته است در بازار جهانی کاهش میزان مصرف نفت از ۱۰ الی ۱۵ میلیون بشکه در روز مشاهده شده که ۱۰ برابر بیشتر از آن است که مذاکرات اولیل ماه مارس بین روسیه و کشور‌های شرکت‌کننده در توافق اوپک پلاس در وین مورد بررسی قرار گرفت.

به بیان ساده‌تر، چیزی که روسیه بر آن تأکید دارد این است که شرایط موجود به دلیل شیوع کرونایی است که روی تقاضای نفت تأثیر گذاشته و حتی اگر پیشنهاد کاهش تولید ۵/ ۱ میلیون بشکه‌ای عربستان هم در نشست یک ماه پیش اوپک پلاس پذیرفته می‌شد، باز هم اتفاقی رخ نمی‌داد و قیمت‌ها در مسیر نزولی قرار می‌گرفت.

گرچه روسیه امکان از سرگیری مذاکرات با عربستان را رد نکرده، اما به روشنی این پیام را مخابره کرده که زیر بار کاهش تولید نخواهد رفت و تنها لطفی که می‌تواند بکند، عدم افزایش تولید است.

چیزی که روس‌ها به دنبال آن هستند نابودی شیل نفت است؛ موضوعی که ترامپ به آن آگاهی دارد و سعی می‌کند با متقاعد کردن طرف‌ها برای کاهش تولید، از کاهش شدید تولید نفت این کشور بکاهد. هدفی که برای ترامپ یک خط قرمز اساسی است زیرا وی تبدیل امریکا به یک صادرکننده نفت را به پای برنامه‌های خود نوشته است و در جریان انتخابات سال ۲۰۱۶ نیز بر آن مانور می‌داد.

در بین همه رؤسای جمهور امریکا طی نیم قرن اخیر، هیچ فردی نتوانسته بود امنیت انرژی این کشور را از منظر واردات نفت تأمین کند و همواره این نگرانی وجود داشته است که در صورت بروز نا امنی در کشور‌های تولیدکننده نفت جهان، چه اتفاقات ناگواری در انتظار ایالات متحد امریکاست. ترامپ که در جریان انتخابات سال ۲۰۱۶ به مردم این کشور قول داده‌بود، خودکفایی در تولید نفت را محقق می‌کند، در پایان سال ۲۰۱۹ مجموع مصرف نفت و فرآورده‌های نفتی امریکا معادل ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز بوده‌است. روند واردات نفت خام هم حالت نزولی داشته تا خالص واردات آن معادل ۸/ ۳ میلیون بشکه در روز باشد و ۱۲/ ۲ میلیون بشکه، میانگین تولید امریکا. به بیان ساده‌تر سهم نفت خام در مصرف انرژی این کشور ۱۶ میلیون بشکه در روز است که ۱۲/ ۲ میلیون بشکه آن در داخل تولید شده و مابقی وارد می‌شود.

روندی که در دولت اوباما پایه‌گذاری شد در دوران ترامپ به اوج خود رسیده و این کشور طی سال‌هایی که ترامپ را در کسوت رئیس‌جمهور خود دیده، گام‌های بلندی را برای تأمین استقلال انرژی خود برداشت؛ هدفی که رؤسای جمهور سابق امریکا در تحققش ناکام مانده‌بودند و حالا پرزیدنت، به آن افتخار می‌کند. در چنین شرایطی که قیمت نفت سقوط کرده، برخی تحلیلگران از ورشکستگی شرکت‌های امریکایی خبر می‌دهند که می‌تواند موجب کاهش حداقل ۲ میلیون بشکه از تولید فعلی امریکا شود. بیش از ۲ میلیون شغل در صنعت انرژی امریکا وجود دارد که شیل، سهم قابل‌توجهی در این میزان دارد. با کاهش قیمت نفت موقعیت‌های شغلی در بخش انرژی به خطر خواهد افتاد و این همان واهمه‌ای است که ترامپ دوست ندارد در آستانه انتخابات ریاست جمهوری این کشور، با آن مواجه شود.

در این میان نقش روسیه و عربستان بسیار مهم است؛ سعودی‌ها که در ابتدا یک تنه به جنگ قیمت رفته بودند امروز کمی آرام نشسته‌اند، ترامپ قطعاً از آن‌ها اقدام عملی طلب خواهد کرد و شاید عقب‌نشینی ریاض برای برگزاری نشست اوپک پلاس، یک پاسخ سست به کشوری باشد که کاملاً در اختیار آن است. روسیه هم با وجود آنکه عربستان آن را بانی سقوط قیمت می‌داند، کنار کشیده و سعی می‌کند درخواست‌های امریکا و سایر کشور‌ها را با پاسخ‌های فنی و بازاری رد کند. روسیه بر ارقام بازار مانور می‌دهد، از قرنطینه ۳ میلیارد نفر و کاهش ۲۵ درصدی مصرف سوخت که موجب شده پالایشگاه‌های جهان زیر ظرفیت خود کار کرده و تقاضا برای خرید نفت به‌شدت کاهش یابد. شیشه عمر ترامپ در دستان روسیه است؛ مسکو باید تصمیم نهایی خود را برای کاهش تولید بگیرد، اما کد‌هایی که از کرملین داده می‌شود، احیای بهای نفت را به این زودی غیر ممکن نشان می‌دهد.