صندوق بین المللی پول اعلام کرده که تنها در صنعت گردشگری پنجاه میلیون شغل از دست خواهند رفت. شاید این ویروس بحرانی مالی و اقتصادی ایجاد کند که از بحران مالی سال ۲۰۰۸ به مراتب بدتر خواهد بود.
پس از فراز و نشیب های متعدد در بازارها به دلایل ذکر شده، در هفته گذشته بازارهای مالی کشور به دلیل آن که اثرات قرار گرفتن در لیست سیاه و موضوع کرونا را در قیمت ها لحاظ شد و تداوم همه گیری این ویروس بازیگران بازار احتیاط بیشتری کرده و کمتر وارد حوزه خرید و فروش شدند. منفی شدن بازدهی دلار و سکه در هفته گذشته گواه این موضوع است و دلار در پایان هفته گذشته با کاهش ۰.۱۲ درصدی به ۱۵۳۸۰ تومان رسید. پیش بینی می شود با توجه به محدود شدن سفرهای نوروزی داخلی و خارجی و عدم اطمینان به شرایط اقتصادی کشور، تقاضا برای ارزهای خارجی کاهش و قیمت تا حدودی تعدیل و تثبیت گردد. همچنین به نظر می رسد با شرایط پیش آمده مردم بیشتر تمایل به حفظ دارایی های خود دارند و از آن جایی که بازدهی بازار بورس نسبت به سایر بازارها بیشتر بوده احتمال اینکه شاخص سهام افزایش یابد بیشتر خواهد بود. در هفته ای که گذشت بازار سهام هفته را با کاهش ۶ هزار واحدی شروع کرد و به دلیل نزدیک شدن به پایان سال و تمایل سرمایه گذاران به فروش سهام برای تامین نقدینگی باعث شد تا در هفته گذشته شاخص بورس پس از هشت هفته صعود متوالی با افت بیش از ۶ درصدی مواجه شده و از ۵۵۵ هزار واحد به ۵۲۰ هزار واحد تنزل یابد.
اما آن چه بیش از همه تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفت قیمت نفت و کاهش شدید آن در این مدت بوده است. دلایلی همچون عدم موافقت روسیه و عربستان با کاهش تولید اوپک پلاس و افزایش ۱۰۰ هزار بشکه ای تولید نفت آمریکا، بیشترین کاهش قیمت نفت بعد از بحران سال ۲۰۰۸ رقم زد. بدین ترتیب در هفته گذشته قیمت نفت خام آمریکا از بشکه ای ۴۶.۷ دلار به ۳۱.۵ دلار کاهش یافت. چنانچه اعضای اوپک پلاس به توافق جدیدی دست نیابد پیش بینی می شود که قیمت نفت خام در سه ماه اینده به مرز ۲۰ دلار در هر بشکه برسد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد و با وجود هزینه ی بسیاری که بیماری کرونا بر بودجه کشور تحمیل کرده، باید شاهد کسری بودجه بسیار شدید در سال آینده باشیم.
به دنبال کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، افزایش تمایل سرمایه گذاران به دارایی ها و ارزهای امن باعث شد تا قیمت جهانی طلا در اوایل هفته گذشته افزایش یابد. اما اعمال سیاست های ضد رکودی در آمریکا و اعلام ممنوعیت ورود مسافر به ویژه از اروپا به آمریکا باعث شد تا طلا در پایان هفته با کاهش ۴ درصدی به نرخ ۱۵۹۳ دلار برسد.
با وجود شیوع گسترده ویروس کرونا و درگیر شدن تعدادی بیشتری از کشورها، پیش بینی های ارگان های اقتصادی معتبر از وضعیت اقتصادی کشورها تغییر خواهد یافت. موسسه مورگان اعلام کرده که تولید ناخالص داخلی جهان ممکن است تا ۲.۳ درصد کاهش یابد. همچنین صندوق بین المللی پول رشد اقتصاد جهانی را برای فصل نخست سال ۲۰۲۰، تا بیش از ۰.۵ دصد کاهش را پیش بینی کرده است. موسسه آنکتاد نیز اعلام کرده که میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جهان بین ۵ تا ۱۵ درصد کاهش یابد. بانک مرکزی نیز طی نامه ای به صندوق بین المللی پول خواستار وام ۵ میلیارد دلاری -جهت تامین هزینه ها در صورتیکه که مجبور به قرنطینه شهرهای بزرگ شوند-شد. همچنین وزیر امور خارجه نیز طی نامه ای خواستار لغو تحریم های آمریکا جهت سرعت بخشیدن کمک رسانی ها برای مقابله با کرونا شد. باید دید با وجود مسئله اف ای تی اف، ایران می تواند این وام را دریافت کند یا باید به دنبال ساز و کار دیگری برای این جریان باشد.
*رئیس اتاق بازرگانی شیراز
۲۲۳۲۲۷