آیت‌الله بیات‌زنجانی: 

رعایت نکردن توصیه‌های سیاستگذاران سلامت جایز نیست

آیت‌الله بیات‌زنجانی گفت: نمی‌توان مدعی شد که پیامبر(ص) و ائمه(ع) مردم را از رجوع به طبیب منع کرده و یا طبی به نام طب اسلامی در مقابل طب رایج زمان خود معرفی کرده‌اند.
آیت‌الله اسدالله بیات‌زنجانی در پاسخ به استفتائی درخصوص بی‌توجهی برخی افراد به توصیه‌های دست‌اندرکاران حوزه بهداشت از جمله عدم حضور در تجمعات، سفر نکردن و یا حضور در اماکن متبرکه و هچنین ارجاع به چیزی به نام «طب اسلامی» و مانند آن، خصوصا در بحران‌هایی مثل کرونا که امروز کشور را فرا گرفته، گفت: در شرایط کنونی، عدم رعایت موازین توصیه شده از سوی پزشکان و سیاستگذاران سلامت مانند پرهیز از اماکن و تجمعات دینی، عرفی، خانوادگی و پرهیز از سفرهای درون و برون شهری و امثالهم از جهات مختلف موجب تضییع حقوق و ضمان افراد است و به همین دلیل جایز نیست.
متن کامل پاسخ این مرجع تقلید به شرح زیر است: رابطه موضوع با حکم رابطه علت و معلول است. همانطور که اصل موضوع باید شناخته شود، نسبت و رابطه‌ آن با حکم نیز باید شناسایی شود. اسلام فقیه را ملزم کرده است که احکام خدا را از منابع استخراج کند و در اختیار مردم قرار دهد؛ اما شناخت موضوع مقدم بر حکم و به منزله‌ علت آن است. حال اگر موضوع چیزی است که علوم دیگر و دانشمندان آن بهتر می‌توانند آن را شناسایی کنند، فقیه موظف است در این قبیل موارد به آن‌ها رجوع کرده و در حقیقت از آن‌ها تقلید کند. یقیناً شناخت بسیاری از موضوعات نیازمند مشارکت علمای فنون مختلف و در ما نحن فیه نیازمند مشارکت اطباء و متخصصان است.
نباید کسی از اسلام چیزی به نام «طب اسلامی» بیرون بکشد و اسلام را عهده‌دار وظایف یک طبیب معرفی کند. موضوع دین چیزی است، موضوع طب چیزی دیگر. اگر هم من‌باب مثال امیرالمومنین(ع) از پیامبر(ص) تحت عنوان طبیب یاد کرده است، منظور طبیب معنوی و روحی است. تأکید می‌کنم که نمی‌توان مدعی شد که پیامبر(ص) و ائمه مردم را از رجوع به طبیب منع کرده و یا طبی به نام طب اسلامی در مقابل طب رایج زمان خود معرفی کرده‌اند. موضوع در اینجا خطر، تضییع حقوق و القاء نفس در تهلکه است و حکم مرتبط با آن پرهیز و اجتناب از هر اقدامی است که به این موارد منتهی شود و تشخیص این موضوع به عهده کارشناسان است.
با این توضیحات و با توجه به گزارش‌ها و شروح دریافتی در باب شرایط کنونی، عدم رعایت موازین توصیه شده از سوی پزشکان و سیاستگذاران سلامت مانند پرهیز از اماکن و تجمعات دینی، عرفی، خانوادگی و پرهیز از سفرهای درون و برون شهری و امثالهم از جهات مختلف موجب تضییع حقوق و ضمان افراد است و به همین دلیل جایز نیست؛ چراکه ظلم به نفس و القاء در تهلکه است که به صراحت در قرآن امری محرّم دانسته شده است؛ و نیز تضییع حقوق است و حتی اگر خود فرد مبتلا نشود، زمینه‌ انتقال ویروس و ابتلای افراد دیگر را فراهم می‌سازد.
در اینجا محتمل آن‌قدر اهمّ است که صرف احتمال موجب تنجّز تکلیف است. بنابراین وقتی که موضوع‌شناسان و مسئولان امر سلامت هشدارهای لازم را می‌دهند، همین برای قطعیت حکم شرعی کفایت می‌کند.
حتی اگر نهایتاً ابتلا هم پیش نیاید، باز هم فرد بابت آثار و تبعات اجتماعی مترتب بر فعلش و الگو گرفتن دیگران از بی‌توجهی وی به توصیه‌ها و پرهیزها ضامن است.

***
دکتر اسماعیل یزدی درگذشت

دکتر اسماعیل یزدی، از برجسته‌ترین جراحان فک در خاورمیانه و عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی بر اثر بیماری کرونا درگذشت. وی که پیشکسوت جراحی دهان، فک و صورت بود در گروه واژه‌گزینی پزشکی نیز عضویت داشته و عضو شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. او برادر دکتر ابراهیم‌یزدی وزیر امور خارجه دولت موقت بود. اسماعیل یزدی از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۰ رئیس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران بوده و پس از آن فعالیت در بخش‌های مختلفی را عهده‌دار بوده است که از میان آنها می‌توان به عضو مادام‌العمر جامعه بین‌المللی جراحان دهان و فک و صورت از سال ۱۹۶۵ تاکنون، عضو پیوسته جامعه بین‌المللی آسیب‌شناسان فک و دهان از سال ۱۳۸۴ اشاره کرد.
وی در سال ۱۳۱۰ در قزوین متولد شد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در تهران و دبیرستان را در دارالفنون به اتمام رساند سپس به دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۳۲ با کسب رتبه اول از دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و به واسطه احراز رتبه اول، نشان درجه اول فرهنگ بورس تحصیلی ایالات متحده آمریکا را دریافت کرد.