بازار خودرو از مهم ترین ارکان اقتصادی یک کشور تلقی می شود. بازاری که در ایام خاص نمایی ویژه به خود می گیرد.

نرخ انواع محصولات در این بازار امسال شرایط عجیبی را طی می کند. پراید این روزها پله های قیمتی ۵۵ تا ۶۰ میلیون را طی می کند در حالی که سال گذشته همین روز‌ها پراید ۳۹ میلیون تومان معامله می‌شد. قیمت پژو ۲۰۶ نیز از ۷۵ میلیون تومان به نزدیک ۱۲۵ میلیون تومان رسیده است.

سراتو، پژو ۲۰۷ و پارس تندر هم افزایش ۲ برابری را تجربه کرده اند. به طور میانگین قیمت خودرو‌های داخلی نسبت به یک سال گذشته ۷۰ درصد رشد داشته است. تا قبل از این افزایش قیمت‌ها بیشتر به گردن قیمت ارز انداخته می‌شد.

این درحالی است که قیمت ارز نسبت به سال قبل ۱۸ درصد رشد داشته است. کارشناسان خودرو عرضه نشدن خودرو توسط خودروسازان را دلیل اصلی گرانی خودرو می‌دانند.

به گزارش جوان،عرضه خودرو در سال‌های اخیر از ۱.۲ میلیون به ۵۰۰ هزار دستگاه رسیده است و برنامه خودروسازان برای مقابله تشنج در بازار خودرو، پیش فروش‌های عجیب با موعد تحویل خیالی ۲ ساله تنها راهکار خودروسازان است. وضعیتی که خودروسازان از آن چندان بدشان نمی‌آید چرا که هم با پیش فروش هایشان وعده‌های ۱۴۰۰ را گرفتند هم خودروهایشان را به کمک دلال‌ها گران‌تر از قیمت کارخانه راهی بازار کردند.

آمار ۱۰ ماهه گروه‌های خودروساز خصوصی حکایت از کاهش تولید آن‌ها دارد و این شرکت‌ها نتوانسته‌اند راهکاری برای فائق آمدن بر وضعیت تحریمی پیدا کنند. جالب است که به دلیل اینکه قیمت خودرو طی این دو تا سه هفته روند افزایشی داشته که رئیس قوه‌قضائیه هم به ماجرا ورود کرد و خواستار تشدید نظارت بر بازار خودرو شد.

سید ابراهیم رئیسی، قوه قضائیه با انتقاد از رشد قیمت خودرو‌های داخلی طی این مدت در بازار گفت: این موضوع به هیچ وجه پسندیده نیست، چون مسوولان گفته بودند نظارت می‌کنیم تا قیمت‌ها افزایش نیابد.

وی با ذکر اینکه گزارش‎هایی مبنی بر افزایش قیمت خودرو به دستگاه قضایی رسیده، این مساله را غیرقابل قبول دانست و خواستار نظارت همه‎جانبه مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان تعزیرات و سازمان حمایت از حقوق مصرف‎‌کنندگان و تولیدکنندگان شد.

با وجود اینکه بالا بردن سطح نظارت بر قیمت خودرو می‌تواند تاثیرات زیادی در کاهش قیمت خودرو داشته باشد اما قبل از بررسی تأثیر نظارت بر بازار نگاهی به ماجرای رشد قیمت خودرو و اینکه اصلاً چه شد قیمت‌ها در این بازار تا این حد سر به صعود گذاشتند می اندازیم.

وجود نقدینگی در بازار از عوامل تشدید کننده قیمت خودرو

نیک خواه کارشناس صنعت خودرو ، با اشاره به علت التهابات در بازار خودرو، گفت: از سال گذشته تاکنون علت افزایش قیمت خودرو را می توان شرایط بد اقتصادی دانست. افراد زیادی با توجه به اینکه قیمت خودرو روند افزایشی داشته است، به بازار خودرو روی آوردند که همین عامل یکی از دلایل افزایش قیمت خودروست.

او بیان کرد: وجود نقدینگی سرگردان در بازار، از دیگر عوامل افزایش قیمت خودرو در بازار است چرا که خودروهای کمتر از صد میلیون تومان در بازار زیاد است از این رو افرادی که نقدینگی دارند، تصمیم می گیرند پول نقد خود را تبدیل به سرمایه کنند از این رو بلافاصله به بازار خودرو روی می آورند و به دلیل اینکه تقاضا بالا می رود قیمت آن نیز افزایش خواهد یافت.

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: هم اکنون بیش تر از حد نصاب در پارکینگ ها خودرو موجود است که نشان از تقاضای مردم برای سرمایه گذاری روی این کالا دارد.

نیک خواه درباره روند تولید خودرو توسط خودروسازی ها، افزود: بر اساس آمار‌های منتشر شده خودروسازان کشور در مجموع توانسته‌اند ۲۵ هزار و ۳۰ دستگاه از انواع محصولات خود را در خطوط تولید نهایی کنند.

او با بیان اینکه خودروسازان تا پایان دی ۹۷ در مجموع ۸۷ هزار و ۱۴۹ دستگاه از محصولات خود را در خطوط تولید تکمیل کرده بودند، گفت: مقایسه وضع تولید خودروسازان در دی ۹۸ با مدت مشابه سال اخیر هم گویای کاهش تولید ۲. ۷۱ درصدی این شرکت‌ها است.

این کارشناس صنعت خودرو درباره علت کاهش تولید خودروسازان نسبت به سال گذشته، گفت: دلیل این وضع را باید در خروج شرکای بین‌المللی این شرکت‌ها و همچنین عمق کم داخلی‌سازی قطعات مورد استفاده در خطوط تولید جست و جو کرد.

نیک خواه بیان کرد: همچنین می توان گفت که کاهش سطح همکاری خودروسازان چینی با شرکای داخلی بیشترین ضربه را به آمار تولید خودروسازان خصوصی وارد کرده است.

او با بیان اینکه در دوران اوج تحریم‌ها خودروسازان چینی از جای خالی حضور خودروسازان اروپایی و آسیایی استفاده کردند و توانستند جایی برای خود در بازار ایران باز کنند،گفت: بخشی از گروه‌های خودروساز خصوصی در آن مقطع تأسیس شدند و بخش دیگری از آن‌ها در دوران بعد از امضای توافق‌نامه برجام به وجود آمدند.

این کارشناس صنعت خودرو افزود: در دوران بعد از امضای این توافق‌نامه به نوعی خودروسازان چینی توانستند جای پای خود را در بازار ایران محکم کنند و سهمی از بازار را به طور ثابت به خود اختصاص دهند.

علت اصلی افزایش قیمت خودرو چیست؟

امرالله امینی کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره علت اصلی افزایش قیمت خودرو، گفت: باید به این نکته توجه کرد، در صورتی که شرکت های خودروساز بتوانند عرضه خودرو را کنترل کنند، شاهد کنترل افزایش قیمت خودرو خواهیم بود.

این کارشناس خودرو با بیان اینکه کاهش عرضه خودرو با بهانه‌های مختلف به رویه همیشگی خودروسازی‌ها تبدیل شده است که بارها همین روند را تکرار کرده‌اند، گفت: این موضوع با توجه به ثبات نسبی بازار خودرو و انحصار آن‌ها در این صنعت هر بار منجر به افزایش قیمت شده است.

او با تاکید بر اینکه کاهش عرضه خودرو سبب افزایش قیمت آن به خصوص در خودرویی مانند پراید شده است، بیان کرد: اگر خودروسازان بتوانند عرضه خودرو را کنترل کنند، شاهد روند کاهش قیمت آن خواهیم بود در صورتی که هم اکنون خلاف این رویه در پیش گرفته اند و از این رو شاهد افزایش نجومی قیمت خودرو هستیم.

او با تاکید بر این که قصد و نیت خودروسازان از افزایش قیمت، دستیابی مجدد به سود مد نظرشان است، گفت: امروزه جای فعالیت سازمان‌ حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده در مقابل فروشندگان خودرو، خالیست و شاید باید عنوان کرد که سازمان حمایت عملکرد مناسبی در این حوزه نداشته است.

این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به علت افزایش قیمت پراید، گفت: وجود دلالان و فروش نجومی خودرو در فضای مجازی از علت های افزایش این خودرو است که نیاز به نظارت بیشتر دارد.

اختلاف قیمت خودرو در بازار و کارخانه به ۲۰ میلیون رسید

همچنین سعید موتمنی درباره دلیل گران شدن روزانه خودروگفت: انحصار در هر بازاری موجب افزایش قیمت می‌شود و تولیدکننده تمایل دارد کالای خود را به بیشترین قیمت بفروشد. زمانی که مردم برای خرید صف تشکیل می‌دهند هم قیمت افزایش می‌یابد و هم کیفیت افت می‌کند.

وی گفت: زمانی که کالا با هر کیفیتی، مشتری دارد تولیدکننده با کنترل عرضه، قیمت بازار را در اختیار می‌گیرد و به قیمت دلخواه کالای خود را به فروش می‌رساند.

موتمنی با بیان اینکه هم اکنون اختلاف قیمت بازار و کارخانه در خودرو‌های زیر ۱۰۰ میلیون تومان به ۲۳ تا ۴۵ میلیون تومان رسیده است، ادامه داد: زمانی که اختلاف قیمت کارخانه و بازار به حدود ۲ میلیون تومان رسید افرادی که خودرو ثبت نام کردند خواستار دریافت پول‌های خود شدند به همین دلیل عرضه کم شد تا قیمت‌ها افزایش یابد تا مردم از دریافت پول خود منصرف شوند.

رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو درباره اینکه آیا فروش حاشیه بازار موجب کاهش قیمت می‌شود، بیان کرد: بهمن و اسفند سال گذشته قرار شد درصدی از محصولات خودروسازان با قیمت ۵ درصد زیر قیمت بازار عرضه شود که اینکار آغاز کردند، اما آیا فاصله قیمت کارخانه و بازار از بین رفت؟

وی با بیان اینکه افزایش قیمت موجب شده خرید و فروش راکد شود، افزود: این روند صعودی قیمت موجب ناراحتی مردم شده است.

علاوه بر عرضه کم، نوسان قیمت ارز نیز موجب بهم ریختگی بازار شده به گونه‌ای که نه فروشندگان حاضر به فروش هستند و نه خریداران ریسک خرید را قبول می‌کنند. نمایشگاه داران خودرو‌های صفر را از افرادی که قبلا ثبت نام کردند خریداری می‌کنند و با سود مجاز آن را به مشتری می‌فروشند و قیمت اصلی را دارنده خودرو تعیین می‌کند.