سرويس بين الملل جوان آنلاين: هیلاری کلینتون روز شنبه اول فوریه و دو روز قبل از انتخابات درونحزبی دموکراتها در ایالت آیووا از برنی سندرز انتقاد کرد و در مصاحبهای گفت که سندرز و حامیانش در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ نه تنها هیچ کاری برای حمایت از او و ایجاد اتحاد در حزب دموکرات نکردند، بلکه «تفرقهانگیزیهای سندرز باعث شکست من در سال ۲۰۱۶ شد.» این ابراز نفرت از سوی کلینتون در آن زمان معنای خاص خودش را داشت و نشان میدهد طبقه حاکم بر حزب دموکرات تمام تلاش خود را برای شکست سندرز میکند و اتفاقات بعد از برگزاری انتخابات آیووا نشان داد تلاش رهبران حزب فقط تبلیغاتی نیست، بلکه از دست بردن در نتیجه آرا هم رویگردان نیستند. نتیجه انتخابات آیووا آنقدر افتضاحآمیز بود که حتی باعث واکنش دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا هم شد و گفت دموکراتها در سال ۲۰۱۶ میلادی نیز با همین روش برنی سندرز را کنار زده و هیلاری کلینتون را به جای او نشاندند. به نظر میرسد سران حزب دموکرات حاضر نیستند از شکست خود در آن سال درس بگیرند و باز با حذف سندرز و کودتای درونحزبی علیه او همان کاری را میکنند که چهار سال پیش کردند و باز هم این ترامپ است که از این کودتای آنها سود خواهد برد.
سیاستمدار مستقل
سندرز در ۳۰ آوریل ۲۰۱۵ و با صدور بیانیهای قصد خود را برای شرکت در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ امریکا اعلام کرد. او در بخشی از این بیانیه گفت: «من معتقد نیستم مردان و زنانی که از دموکراسی امریکا دفاع کردند به دنبال خلق موقعیتی بودند تا میلیاردرها مالک فرآیند سیاسی باشند.» این عبارت در بیانیه او بیگانه با کارنامه سیاسیاش نیست؛ چراکه او از همان زمان دانشجویی برای جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان امریکا فعالیت میکرد و با پیوستن به اتحادیه سوسیالیستی خلق جوان به دنبال مبارزه با طبقه حاکم صاحب سرمایه در امریکا بود. سندرز به واسطه همین دیدگاه بود که توانست بدون وابستگی حزب در سال ۱۹۹۰ به مجلس نمایندگان حزب دموکرات راه یابد و واشنگتن پست هم آن موقع او را به عنوان نخستین سوسیالیستی معرفی کرد که توانسته است به این مجلس راه یابد و علاوه بر این، او نخستین سیاستمدار مستقلی بود که پس از ۴۰ سال وارد این مجلس شده بود. او برای عضویت در مجلس سنا نیز به عنوان نامزد مستقل در انتخابات ۲۰۰۵ ایالت ورمونت شرکت کرد و جالب اینجاست که در مقابل ریچارد تارانت سرمایهدار از حزب جمهوریخواه نه تنها توانست ۴/ ۶۵ درصد آرا را به دست بیاورد، بلکه کرسی این ایالت در مجلس سنا را بعد از ۱۴۴ سال از دست جمهوریخواهان بیرون بکشد و به سلطه طولانیمدت آنها بر این کرسی خاتمه دهد. هر چند ورود او به مجلس سنا بنا بر توافقی با حزب دموکرات بود تا در مقابل حمایت این حزب در انتخابات، از رویه آن در مجلس سنا حمایت کند، اما این توافق باعث نشد تا اصول خود را کنار بگذارد؛ اصولی که به قول وی بر مبنای الگوی سوسیال دموکراسی اسکاندیناوی و ایجاد دموکراسی در محیط کار است. تغییرات اساسی در پرداخت دستمزدها، تأمین آموزش و بهداشت رایگان، افزایش مالیات ثروتمندان و مبارزه با انواع تبعیضها برنامههای سندرز بر مبنای این الگو بوده که در طول حضورش در مجلس سنا به آنها وفادار مانده است. او در عرصه سیاست خارجی نیز رویه مستقل خود را حفظ کرده است به نحوی که نه تنها در سالهای ۱۹۹۱ و ۲۰۰۲ به لوایح حمله به عراق رأی منفی داده بلکه همواره از منتقدان رژیم اسرائیل بوده است و خواستار موضع بیطرفانه و منصفانه امریکا در مناقشه بین این رژیم با فلسطینیها بوده و گفته است: «بخشی از کمکهای نظامی ۸/ ۳ میلیارد دلاری امریکا به اسرائیل باید صرف کمکهای بشردوستانه در نوار غزه شود.»
کودتای درونحزبی
بدیهی است که این کارنامه از سندرز نمیتواند خوشایند رهبران ارشد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ باشد، زیرا نه با مبانی کاپیتالیستی آنان سازگار است و نه اینکه منطبق با قواعد بازی است که آنها در سیاست داخلی و خارجی امریکا به کار میگیرند. آنان در انتخابات، چهار سال به دنبال پیروزی هیلاری کلینتون بودند که با نزدیک به چهار دهه حضور در حزب دموکرات از چهرههای شاخص آنها به شمار میرفت، اما مشکل کار اینجا بود که سندرز هم توانسته بود پا به پای او پیش بیاید. شاید آنان تصور نمیکردند که سندرز بتواند رقابت نزدیکی را با کلینتون دنبال کند، اما وقتی پیروزیهای او را در انتخابات مقدماتی ایالتهای نیوهمپشایر، واشنگتن، آلاسکا، هاوایی، ویسکانسین و وایومینگ دیدند، دست به کار شدند تا با انواع و اقسام توطئهها سد راهش شوند و او را از طریق کودتای درونحزبی کنار بزنند. سندرز در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۶ از رقابت با کلینتون کنار کشید، زیرا با کسب ۸۶۵/ ۱ رأی هیئت نمایندگی در مقابل ۸۴۲/ ۲ رأی هیئت نمایندگی برای کلینتون شانسی نداشت تا در کنوانسیون حزب دموکرات به عنوان نامزد نهایی این حزب در مقابل جمهوریخواهان قرار گیرد. رقابت این دو تا اینجای کار سالم به نظر میرسید و کنارهگیری سندرز از رقابت هم طبق رویه معمول انجام شد. هر چند منتقدان از ابتدای کار مشکوک به تعداد کم مناظرات انتخاباتی (شش عدد) و نحوه برنامهریزی آنها شده بودند و معتقد بودند کمیته ملی حزب دموکرات برگزاری این مناظرات را به نحوی مهندسی کرده تا به نفع کاندیدای مورد نظر خود انجام شود که کسی نبود جز کلینتون. این انتقادها چندان ماهیت کمیته ملی حزب و مداخله آن برای پیروزی کلینتون بر سندرز را روشن نکرد تا اینکه ویکی وبسایتهای افشاگر دی سی لیکس و ویکیلیکس در ماههای ژوئن و جولای آن سال نزدیک به ۳۰ هزار ایمیل و سند را منتشر کرد تا نشان دهد که رهبران حزب و به خصوص اعضای ارشد کمیته ملی آن علیه سندرز توطئهچینی کرده بودند تا او نتواند میزان آرای لازم را در انتخابات مقدماتی به دست بیاورد. تاریخ این ایمیل و اسناد از ژانویه ۲۰۱۵ تا مه ۲۰۱۶ و در بازه زمانی انتخابات مقدماتی بود و نشان میداد که چگونه کمیته ملی حزب از سلاح رسانهای و تبلیغات برای شکست دادن سندرز استفاده میکردند. هر چند سندرز پیش از افشاگری این دو وبسایت از تلاش اعضای ارشد حزب برای کنار زدن او از دور رقابتها شکایت کرده بود، اما این ایمیلها نشان داد شکایت او بی دلیل نبوده و در واقع، او با یک کودتای درونحزبی از دور رقابتها حذف شده است و نه اینکه در مقابل کلینتون آرای لازم را به دست نیاورده باشد.
ابهامات آیووا
حالا انتخابات مقدماتی حزب دموکرات در ایالت آیووا به نحوی برگزار شد که شائبه کودتای چهار سال قبل را زنده کرد. انتخابات روز دوشنبه هفته قبل در ایالت آیووا نخستین انتخابات مقدماتی در هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه بود و هر چند جمهوریخواهان انتخاباتی آرام برگزار کردند و ترامپ در این حزب مشکل چندانی نداشت، اما دموکراتها انتخاباتی پرچالش را پشت سر گذاشتند. دموکراتها در ۱۷۰۰ مرکز رأیگیری جمع شده بودند تا به صورت شفاهی رأی خود را به نامزدهای حزب بدهند که البته تعدادشان هم کم نبود. قرار بود ساعاتی بعد از اتمام زمان رأیگیری، نتیجه آن اعلام شود، اما تأخیر سه روزه در اعلام نتایج نهایی به قدر کافی تردیدهایی در سلامت انتخابات و مهندسی آن توسط مسئولان حزبی ایجاد کرد. تردیدها در مورد سلامت این انتخابات آنقدر جدی است که روزنامه نیویورک تایمز روز پنجشنبه گذشته با انتشار تحلیلی از این انتخابات نوشت: «در نتایج مربوط به بیش از صد حوزه انتخاباتی ناسازگاریهایی وجود دارد و ارقام به گونهای است که گویا برخی اطلاعات حذف شدهاند یا با یکدیگر جور در نمیآیند. جمع آرا در پارهای موارد با یکدیگر جور نیستند و در مواردی دیگر، تعداد وکلای انتخاباتی که حوزهها به برخی نامزدها اختصاص دادهاند، اشتباه است. در موارد معدودی هم نتایج اعلامشده از سوی دفتر حزب دموکرات در ایالت آیووا با نتایج اعلامشده از سوی حوزههای انتخابی همخوانی ندارند.» این نحو مهندسی انتخابات باعث شد تا برنی سندرز با وجود کسب ۶۲۹/ ۴۵ رأی بعد از پیت بوتجج قرار گیرد که ۱۹۵/ ۴۳ رأی به دست آورده بود و به قول یکی از شرکتکنندگان در میزگرد شبکه خبری سی ان ان «نفر اول را دوم اعلام کردند!» به هر حال، تقلب و کودتای درونحزبی علیه سندرز در اولین انتخابات مقدماتی دموکراتها آنقدر آشکار بود که ستاد انتخاباتی ترامپ آن را «یک افتضاح» خواند که «در تاریخ امریکا سابقه ندارد.» در واقع، باید گفت این انتخابات در تاریخ امریکا بیسابقه نیست و تکرار همان توطئهچینی است که رهبران حزب دموکرات چهار سال قبل علیه سندرز انجام دادند تا نگذارند یک سیاستمدار مستقل با مبنا و برنامه کاری متضاد با ارزشهای کاپیتالیستی آنان به قدرت برسد. آنها حالا هم دست به همان توطئه زدهاند، اما ظاهراً از گذشته درس نگرفتهاند و متوجه نیستند که این توطئهچینی تنها باعث ریزش آرای درون حزبی خواهد شد و این ترامپ است که در نهایت سود خواهد برد به خصوص حالا که بعد از تبرئه شدن در پرونده استیضاح روحیه گرفته و با قدرت تبلیغاتی بیشتری به میدان رقابت آمده است.