مرگ، بخشی اجتناب ناپذیر از زندگی همه ما است و همه دیر یا زود در زندگی روزهای غم انگیزی را تجربه خواهیم کرد. ابراز همدردی برای تسلای خاطر داغدیدگان و شرکت در مراسم سوگواری و نوع رفتار در این مراسم آدابی دارد که دانستن این آداب و چگونگی رفتار با افراد سوگوار برای کمک به او بسیار مهم است و فقدان مهارتهای کافی در این زمینه میتواند خود مساله آفرین، مشکل زا و نقض غرض باشد.
اگر هنگام حضور در مجلس ختم آشنایان و اقوام احساس عجز، ناتوانی و درماندگی میکنید و نمیتوانید احساسات تان را به زبان بیاورید، با این بخش از نمناک همراه شوید و شیوه صحیح برخورد و معاشرت با فرد داغ دیده را با دقت بخوانید.
به شیوه صحیح تسلیت بگویید
تسلیت گفتن به مصیبت زده از آدابی است که رعایت آن موجب تسلی خاطر داغ دیده و بالا بردن روحیه افراد و موجب تألیف قلوب آنها میشود. تسلیت گفتن رفتاری مبتنی بر نزاکت، تعاون و در یک کلام امری انسانی به حساب میآید.
پیامبر (صلّی الله علیه وآله وسلم) هرگاه تعزیه میگفت: میفرمود:آجرکم الله و رحمکم، و هرگاه تهنیت میگفت:می فرمود:بارک الله لکم و بارک علیکم. (منتخب میزان الحکمه ومیزان الحکمه ج. ۶ ص. ۳۰۸)
به سوگواران نگویید غم آخرتان باشد
برای افراد داغدیده آرزوهای خوب کنید و هنگام روبرو شدن با آنها جملهای مانند غم آخرتان باشد را نگویید و به جای آن جملاتی مانند خداوند به شما صبر دهد، خداوند به خاطر صبرتان به شما اجر دهد، یا خداوند به شما سلامت دهد یا آرزومند سلامت شما هستیم را برای اظهار همدردی به کار ببرید. دقت کنید که عبارتهای بکار برده نباید در بطن خود خواسته بدی را برای وی به دنبال داشته باشد. برای اینکه اثر بیشتری روی افراد داغ دیده بگذاریم، بهتر است دعا و آرزو برای طول عمر داغدیدگان کنیم.
به آنها نگویید گریه نکنید
برای اینکه فرد داغدیده کمی آرام شود واکنشهایی مانند گریه نشان میدهد تا از فشارهای روانی او کاسته شود؛ بنابراین بهتر است برای تسلای سوگواران آنها را از گریه منع نکنید. تنها بهتر است زمانی که داغدیده واکنشهایی مانند دادوفریاد و واردکردن آسیب به خود نشان داد، او را از این کار منع نمایید. حتی تشویق فرد مصیبت دیده و سوگوار، به ابراز احساسات و گریه، میتواند تاثیر زیادی در آرام شدن او بگذارد.
نگویید زندگی آن جهان بهتر است
بهتر است هنگام روبرو شدن با فرد داغدیده به رنج و ناراحتی که او تحمل میکند اقرار کنید و جملاتی مانند او الان در جای بهتری است را نگویید، زیرا ممکن است فرد متوفی و فرد داغدار به زندگی بعد از مرگ اعتقاد نداشته باشند.
نگویید از درد راحت شد و تو میتوانی به زندگیت برسی
شما برای تسلای خاصر بازماندگان به مجلس سوگواری رفته اید، پس از بیان این جمله خودداری کنید. شاید از نظر شما فوت فردی که دچار یک بیماری طولانی و دردناک بوده است میتواند سبب راحتی و بازگشت بازماندگان به زندگی عادی شود، اما این فرد عزیز از دست رفته آنان بوده و مطمئنا آنها بودنش را به نبودنش ترجیح میدهند پس از ابراز همدردی به این شکل بپرهیزید.
نگویید غمها هم به مرور از یاد میروند
اگر برای ابراز همدردی به بازماندگان بگویید که به زودی حالش بهتر خواهدشد و همه چیز مثل سابق میشود و بهتر است به مسائل مثبت فکر کند و… شما غم آنها را نادیده گرفته اید. این جمله را نگویید و اجازه بدهید افراد داغدار خودشان به این نتیجه برسند که دست از عزاداری بکشند.
ساکت نباشید
بدترین کاری که در برخورد با افراد سوگوار میتوان انجام داد، ساکت ماندن و هیچ نگفتن است. بسیاری از افراد داغدار، از دوستانی که سکوت میکنند و نمیتوانند احساس خود را نشان دهند و حرف بجایی بزنند، گله میکنند.
صحبتهای بی ربط نکنید
اگر فرد داغدیده با شما از غمهای خود سخن گفت:، با او هم دردی میکنید و صحبتهای بی ربط نزنید و صحبت را عوض نکنید بلکه به او دل گرمی بدهید.
بیشترگوش دهید تا حرف بزنید
به صحبتهای شخص سوگوار گوش دهید و اجازه دهید او بیشتر صحبت کند، چون او احتیاج به حرف زدن دارد پس ابتدا به صحبت هایش گوش دهید و سپس با او همدردی کنید.
به بیان غم خودتان نپردازید
غم مشابهی را که داشته اید مختصرا باز گو کنید، اما هیچ گاه درباره آن مفصل حرف نزنید، زیرا گفتگو و بازگو کردن بیش از حد خاطراتتان بیشتر از آن که نشانگر هم دردی شما باشد نشان میدهد شما با تجارب فردی خودتان درگیر هستید.
درباره تصمیماتش برای آینده نپرسید
از پرسیدن سوالاتی مانند «حالا میخواهی چه کار کنی؟»، «تصمیمت برای آینده چیست؟!»، «برنامه ات چیست؟!» اجتناب کنید. مجلس ختم موقعیت مناسبی نیست تا از داغدیده تصمیماتی که برای آینده اش گرفته را بپرسید و او در شرایطی نیست که بتواند برای آینده اش تصمیم گیری کند پس سوال و جواب نکنید و همدردی نمایید.
منبع:نمناک
∎
نظر شما