«محمد جواد ظریف» طی سخنانی در دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش (دافوس) گفت: این روزها ما و مردم منطقه داغدار فرمانده‌ای هستیم که برای ما الگوی فهم و خردورزی بود. شهید سلیمانی از بزرگوارانی بود که با فهم دقیق راهبردی و شجاعت بی نظیر توانست تحولی را در منطقه ایجاد کند که ما باید با همان فهم راهبردی و نگرش دراز مدت بتوانیم نتایج و میوه‌های آن را در نهادینه کردن تحول عظیمی‌که در منطقه و جهان در حال اتفاق است بچینیم و به دست آوریم.
به گزارش ایسنا، وی با اشاره به طرح مفتضحانه معامله قرن اظهار کرد: ما در دورانی هستیم در روابط بین الملل که مفاهیم در حال تحول محتوایی و ساختاری است و این تحول به نفع ما و به ضرر قدرت‌های سلطه گر است. تحول این مفاهیم به معنای فراموش شدن واقعیات قبلی نیست بلکه واقعیات قبلی تنها فاکتورها و مولفه‌های تصمیم گیری دیگر نیستند. چندین مفهوم روابط بین الملل امروز تغییر کرده است که اولین آن  «قدرت» است.
وی ادامه داد: تنها مولفه قدرت روزگاری توپ و تانک و ابزار نظامی‌بود، اما امروز علاوه بر اینها اقتصاد، نوآوری به عوامل واقعی قدرت تبدیل شده‌اند. مزیت نسبی کشورهایی مثل ایران در سایر عوامل قدرت یعنی عوامل معنایی قدرت است که بر اساس انگاره‌ها و باورها نهادینه شده است. قدرتی که شهید سلیمانی را از سپهبد سلیمانی قدرتمندتر کرد.
ظریف با بیان اینکه شهید سلیمانی فرمانده بی نظیری بود و با اشاره به سابقه همکاری با او گفت: برکاتی از خون شهید سلیمانی نصیب انقلاب و مقاومت شده که بی‌نظیر است. چه چیزی می‌توانست این جمعیت عظیم را نه تنها در ایران بلکه از هند، الجزایر، روسیه و آمریکای جنوبی و ایالات متحده جمع کند. 
مردم ولی نعمت ما هستند
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: مردم ولی نعمت ما هستند اما چرا؟! چون شما و ما از همین مردم هستیم. ارتش آمریکا، روسیه و چین ارتش آمریکایی و چینی و روسی نیستند؛ هر چند چین و روسیه دوستان ما هستند اما بدانید شما ارتش جمهوری اسلامی‌ایران هستید و از مردم ایران نشات گرفته‌اید. اینکه ما ابزار نظامی‌را خودمان می‌سازیم را در این مساله می‌بینیم که پدافندی که پهپاد آمریکایی را هدف گرفت توسط همین مردم ساخته شده است. کشوری که 67 میلیارد دلار در یک سال هزینه نظامی‌کرده باید تحمل کند که فرد بی سر و پایی مثل ترامپ به او بگوید که اگر من از شما دفاع نکنم شما ظرف دو هفته فارسی صحبت می‌زنید اما کسی می‌تواند این حرف را به ما بزند؟
ظریف اظهار کرد: اگر قدرت معنایی به لحاظ تئوریک شناخته شده نبود که شده است، ما به عنوان دارندگان این قدرت باید آن را نظریه پردازی می‌کردیم. حالا که دیگران اذعان به این واقعیت دارند ما باید این داشته خود را بپذیریم این داشته در کنار توانمندی نظامی‌است. دیپلماسی هر زمان باید از این توان بهره بگیرد و هر زمان لازم بود باید به آن خدمت کند. این فرمولی بود که من و سپهبد سلیمانی توامان مورد استفاده قرار می‌دادیم.
وزیر امورخارجه گفت: اقدام آمریکا در اعلام طرح معامله قرن فرصت بی نظیر برای ایران است. رژیم صهیونیستی وقتی برای روند صلح اسلو و مادرید برنامه‌ریزی کرد به ادعای سفیر سابق رژیم صهیونیستی در رژیم پهلوی، تصمیم گرفتند که ایران را جایگزین اعراب کنند به عنوان دشمن اسرائیل تا بتوانند با اعراب صلح کنند. در 12 سال گذشته روند مشابهی را در جهان عرب شروع کردند. این رژیم با کمک آمریکا و برخی کشورهای عربی فرایند بسیار منحوسی را شروع کردند که در جهان عرب ایران را به عنوان تهدید اصلی معرفی کنند تا جهان عرب را به سمت مصالحه با این رژیم ببرند تا حداکثر خواسته‌های این رژیم را بپذیرند و طرح ترامپ سقف خواسته‌های رژیم صهیونیستی است.
وی ادامه داد: عکس العمل‌های سخیف و شرم‌آور از سوی برخی کشورهای عرب نشان‌دهنده این واقعیت است که حتی در برابر سقف خواسته‌های رژیم صهیونیستی توان مقاومت ندارند. برای شارع عرب ( مردم عرب )واضح شد این جا به جایی دشمنی دروغین بوده است.
ظریف گفت: همان طور که برجام توانست چهره‌ای که آنها از ایران ساخته بودند به عنوان کشوری جنگ طلب را در سطح بین الملل نابود کند که دستاوردی راهبردی بود، طرح منحوس معامله قرن چهره دشمن انگاری از ایران را در جهان عرب وارونه می‌کند به شرطی که ما درست عمل کنیم.
در ایام همه ما مسئولیت داریم
وی خاطرنشان کرد: در ایام انتخابات بپذیریم که همه ما مسئولیت داریم چون انقلاب هست و هدفمان باید تقویت انقلاب باشد و خدمت به مردم باشد نه ایجاد دو قطبی که ابزار قدرت مان را در برابر هم قرار دهیم و دشمن از آن بیشترین استفاده را کند. بدانیم هیچ انتخاباتی و هیچ مقامی‌ارزش آن را ندارد که ابزار قدرتمان را به خاطر آن از دست بدهیم.
وی درباره ابتکار صلح هرمز گفت: ایران از سال 64 که اوج جنگ نفتکش‌ها بود اولین نامه را به دبیر کل سازمان ملل نوشت که باید یک نظام امنیت منطقه‌ای داشته باشیم و پیش نویس آن نامه را بنده نوشتم و بارها پیشنهادهایی از این دست مطرح کردیم که آخرین آن ابتکار صلح هرمز را رئیس‌جمهوری مطرح کردند که جامع‌ترین طرحی بوده که برای امنیت منطقه ارائه کردیم. سه کشور منطقه از آن استقبال کردند و دوستان دیگری هم حمایت ضمنی کردند. امیر کویت نامه‌ای دادند اما سه کشور هستند که به نظر من دنبال آرامش نیستند و فکر می‌کنند اگر نشان دهند منطقه در حال ناامنی است آمریکا را در منطقه نگه می‌دارند. یک تصوری در منطقه ماست که فکر می‌کند امنیت را می‌شود خرید و  مانع اصلی طرح هرمز همین تصور است.
وی گفت: رهبری در صحبت‌هایشان گفتند ما با منطقه مشکل نداریم از این رو این آغوش گشوده نظام جمهوری اسلامی‌را منطقه باید بپذیرد و این به نفع خودشان و منطقه است.
ظریف گفت: پاسخ موشکی به آمریکا یک سیلی بود اما پاسخ واقعی این مردم هستند که بیرون آمدند. آغاز پایان آمریکا در منطقه است. خیلی‌ها از خودشان این را می‌دانند و ما هم این را باید بپذیریم. نیروهای نظامی‌ما نشان دادند هراسی ندارند از مقابله با آمریکا چون پشتوانه مان 
مردم هستند.
وزیر امور خارجه درباره حادثه هواپیمای اوکراینی گفت: اتفاق تلخ سقوط هواپیمای اوکراینی ضربه بزرگی به همه ما بود و بدخواهان می‌خواهند علیه ایران استفاده کنند. ایران با کمال شفافیت درباره قربانیان اقدام کرد و اجازه ندادیم تبلیغات دشمنان به نتیجه برسد.  ایران طبق مقررات حق دارد که بررسی‌ها و تحقیقات را خودش هدایت کند. آنها به هر شکلی می‌خواهند حق ما را نادیده می‌گیرند و امکانات لازم را در اختیار ما قرار نمی‌دهند. بر اساس ضمیمه 13 کنوانسیون شیکاگو از همه طرف‌هایی که باید، دعوت کردیم. آنها هم وظیفه دارند بر اساس درخواست ما ابزار خواندن جعبه سیاه را به ما بدهند چون از این مدل هواپیما نداشتیم. باید این مساله را با شفافیت و عقلانیت به بهترین شکل مدیریت کنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره رابطه ایران و جیبوتی به عنوان یکی از مسیرهای ورودی ایران به قاره آفریقا گفت: جیبوتی با وجود روابط خوبی که با این کشور داشتیم تحت فشارهای خارجی بعد از حادثه تلخ سفارت سعودی که مورد حمایت هیچ یک از جریان‌های سیاسی کشور نبود، روابطش با ما قطع شود. در عین حال ما آمادگی برقراری رابطه را داریم. نشانه‌هایی از آن طرف هست اما فشارها زیاد است. ما در کنار جیبوتی همواره بودیم و هستیم اما تنها ورودی ما به قاره آفریقا جیبوتی نیست.
ظریف در ادامه با بیان اینکه مراکز قدرت در دنیا جا به جا شده است، گفت: در مقطعی هر اتفاق که می‌افتاد از اروپا یا غرب نشات می‌گرفت. در نیمه دوم قرن بیستم اتفاقات مهم در سایر نقاط می‌افتاد اما از غرب هدایت می‌شد. امروز جهان وارد دوره جدید شده است. یکی دوره انتقالی است یعنی دیگر سیستم توازن قوا، بلوک شرق و غرب نداریم. در این دوره مرکز قدرت از غرب حرکت کرد و شاهد دنیای پساغربی هستیم نه اینکه دیگر غرب موثر نیست بلکه به این معناست که دیگر هر چیز تصمیم غرب و آمریکا نیست و خیلی مهم است این را باور کنیم. اگر باور نکنیم یا محکوم به پذیرش آنچه اتفاق می‌افتد هستیم یا محکوم به درگیری همیشگی هستیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان درباره خروج آمریکا از برجام و تلاش برای فعال کردن مکانیسم ماشه از سوی اروپایی‌ها و سیاست ایران در مقابله با این اقدامات گفت: همان طور که گفتم باید از همه ابزارهایمان استفاده کنیم. ابزار مقاومت حتما برنده ترین ابزار ماست. 
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: معتقدیم کسانی که مذاکرات را می‌کوبند ما را نمی‌کوبند مردم را می‌کوبند. ما از طرف مردم و به نمایندگی و پشتوانه آنها رفتیم مذاکره کردند. این مردم هستند که می‌توانند ثابت کنند فشار حداکثری اذیت می‌کند ما را اما آن چه باید بپذیریم این است که فشارها مردم را به زانو در نمی‌آورد و این عامل مهم است برای من که می‌خواهم بروم مذاکره کنم اما وظیفه من این است که این قدرت را در میدان جهانی به یک چیز ماندگار تبدیل کنم که می‌تواند یک توافق یا امتیاز باشد.
ظریف تصریح کرد: مذاکره به معنای تسلیم و پذیرش خواسته طرف مقابل نیست. آمریکا کشور بدعهدی بود اگر بدعهد نبود که در دو صفحه یا حتی دو خط توافق می‌کردیم؛ ما هسته‌ای انجام نمی‌دهیم تو هم تحریم‌ها را بردار. اینکه 150 صفحه با هم توافق کردیم به خاطر آن بود که به هم اعتماد نداشتیم. اصلا روابط بین‌الملل بر اساس اعتماد نیست هر کس روابط بین الملل را بر اساس اعتماد بنا کند با هر کشوری سرش کلاه می‌رود.
وی ادامه داد: آمریکا معتقد است دنیا بر اساس قلدری و زور بنا نهاده شده است. آمدن ترامپ و زیر پا گذاشتن تمام مقرارت بین المللی از قدرت نیست از ضعف است. الان آمریکا دلارش را در معرض تهدید بین المللی قرار داده است. چند کشور هستند که الان اعتماد دارند برای آینده درازمدت می‌توانند از دلار استفاده کنند؟ متحدان آمریکا هم دیگر این فکر را نمی‌کنند چون آمریکا دلار را به سلاح تبدیل کرده است. دلار عاملی بود که با آن می‌توآنست تورم خود را به دنیا منتقل کند، اینکه دلار را از طلا جدا کردند برای این بود که دنیا هزینه تورم آمریکا را بپردازد این یک دستاورد راهبردی بر ای آمریکا بود اما مردم دیگر به دلار
 اعتماد ندارد. 
آمدیم که فدای مردم شویم
وی درباره استراتژی ایران در این زمینه گفت استراتژی ما همیشه این بوده است که روی پای خودمان بیاستیم و به مردم خودمان تکیه کنیم، اما نه اینکه مردم مفری باشند که مردم همه هزینه‌ها را بدهند. ما آمدیم که فدای مردم شویم، راحت است به هزینه مردم زندگی کردن یا شعار بدهیم یا سیاست گذاری کنیم. وظیفه ما کاهش هزینه مردم است ضمن اینکه باید به استقامت مردم همواره تکیه کنیم.