علی‌اصغر زارعان دستیار ویژه رئیس سازمان انرژی اتمی روز چهارشنبه همزمان با بازدید جمعی از فرماندهان، مدیران و مسئولان نمایندگی ولی فقیه و هادیان سیاسی در سپاه حفاظت انصارالمهدی (عج) و رده‌های تابعه از سایت غنی سازی شهید مسعود علیمحمدی (فردو)، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و همچنین شهدای هسته‌ای، شهید والامقام سردار سپهبد بسیجی حاج قاسم سلیمانی را انسانی انقلابی با اخلاص، متواضع و خداترس توصیف کرد و اظهار داشت: این شهید با بصیرت همواره خداوند متعال را ناظر بر اعمال و رفتار خود می‌دید. شهادت این عزیز بار دیگر باعث وحدت و انسجام ملی شد و همچنین زوال ظالم و استکبار را تسریع بخشید و احیای مجدد مبارزه با استکبار را به ملت ایران آموخت.

زارعان افزود: انشاءالله بتوانیم راه این شهیدان را ادامه داده و با تدبیر و بصیرت کلیه بیگانگان را از منطقه خارج کنیم و اگر این مسیر با قدرت دنبال شود، قطعاً راه این شهید ادامه یافته است.

وی با بیان اینکه ما فدایی و خادم کشور هستیم و حاضریم تکه تکه شویم و ایران اسلامی پیشرفت کند، اظهار داشت: امروز نظام سلطه با روش‌ها و حیله‌گری‌های گوناگون توامان با اقدامات روانی و رسانه‌ای درصدد است، چهره سپاه پاسداران را خدشه دار کند، ولی مردم آگاه و خردمند ایران این ترفندهای دشمن را خنثی کرده و آنها کاری از پیش نخواهند برد. همانطور که شهید بهشتی به زیبایی گفته‌اند «پاسداران آگاهانه انتخاب می‌کنند، شجاعانه می‌جنگند، غریبانه زندگی می‌کنند و مظلومانه شهید می‌شوند و بی شرمانه مورد توهین قرار می‌گیرند، و در کل پاسداران شجاعان مظلومند.»

دستیار ویژه علی‌اکبر صالحی ادامه داد: ما نیز در عرصه هسته‌ای با تلاش بی وقفه و شبانه روزی و به واسطه داشتن سرمایه‌هایی همچون شهید شهریاری که موجب افتخار این مرز و بوم بوده و هستند، بر خود می‌بالیم که هم اکنون صنعت هسته‌ای یکی از مؤلفه‌های قدرت و اقتدار ایران اسلامی است. در این عرصه با دشمن شناسی و کوشش‌های شبانه روزی تمامی بخش‌های چرخه سوخت از اکتشاف، استخراج، فرآوری، غنی سازی، طراحی و تولید انواع مجتمع‌های سوخت به منظور استفاده در راکتورهای تحقیقاتی و انشاء‌الله در آینده نزدیک در راکتور قدرت مانند نیروگاه اتمی بوشهر و همچنین تولید آب سنگین، را بومی سازی کرده و به خوداتکایی رسیده‌ایم.

زارعان تاکید کرد: یکی از الزامات اصلی این چرخه، طراحی و ساخت ماشین سانتریفیوژ است. در مقطعی این مهم مهندسی معکوس شد، ولی هم اکنون سازمان انرژی اتمی با نوآوری و دانش بومی با تمرکز بر تکنولوژی سانتریفیوژهای جدید، در دو مسیر اساسی گام نهاده است. در مسیر اول با ساخت ماشین‌های دارای سوی بالا، اقتدار علمی و دانش طراحی خود را در این حوزه به رخ جهانیان کشیده است.

وی ادامه داد: در سال جاری پروژه‌هایی در این زمینه با نام قمربنی هاشم (ع) آغاز شد. از جمله این پروژه‌ها ساخت ماشین سانتریفیوژی با ۲ برابر توان ماشین IR8 که به 50 سو می‌رسد، است. در این زمینه سازمان انرژی اتمی با چندین ساله تجربه، نزدیک بر ۲ هزار سند در حوزه طراحی ماشین IR9، تولید کرده است. این ماشین دارای پنج بیلوز و ارتفاع چندین متر می‌باشد. هر چه تعداد بیلوز در این ماشین‌ها بیشتر باشد، تکنولوژی و دینامیک آن پیچیده‌تر است و کسانی که اهل فن باشند متوجه می‌شوند این چه اقدام بزرگ و چه دستاورد شگرفی است.

وی افزود: تا قبل از آغاز طراحی و ساخت این ماشین، تمام ماشین‌های طراحی شده سانتریفیوژ، دارای کمتر از پنج بیلوز بوده‌اند که با طراحی این ماشین، جهش ویژه‌ای در دانش و تکنولوژی طراحی و دینامیک اجسام دوار کشور به وجود می‌آید. در مسیر دوم در کنار تکنولوژی و دانش طراحی این ماشین‌ها، باید هزینه و فایده را نیز مورد توجه قرار دهیم که خوشبختانه با مدیریت جهادی و بسیجی حاکم بر سازمان انرژی اتمی ایران، آگاهانه لزوم پایداری و بقا در این حوزه را به صورت عملیاتی دنبال کرده‌ایم.

زارعان خاطرنشان کرد: طراحی این نسل از ماشین‌ها بر اساس روند استاندارد تکوین محصول طراحی شده و بیش از ۲۵۰۰ سند طراحی برای این ماشین به دست آمده است. اینها نشانه چیست؟ اقتدار، خداباوری، تلاش خالصانه و کار جهادی که با حمایت‌های ویژه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و همه دولت‌ها تا به امروز به نتیجه رسیده است.

وی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب بر علوم هسته‌ای به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بشری و ضرورت این مهم به عنوان قوت کشور، گفت: خوشبختانه با رویکرد آینده نگری و رفع نیاز تکنولوژیکی، در حالی که قبل از برجام، در حوزه تحقیق و توسعه حدود پنج ماشین در مراحل مختلف تحقیق، گازدهی و توسعه داده می‌شدند، به صورت آگاهانه و بر حسب ضرورت و عدم اعتماد به بیگانگان در یک جهش بی سابقه از چهار سال گذشته تاکنون این پنج نسل به ۱۶ نسل سانتریفیوژ افزایش و این ماشین‌ها با سوی بالا طراحی و ساخته شدند و هم اکنون بعضی از آن‌ها در حال گذراندن تست‌های پایداری در حوزه مکانیکی قرار دارند.

*رونمایی از ماشین‌های جدید سانتریفیوژ در ۲۰ فروردین سال آینده

زارعان اضافه کرد: صرفاً در سال جاری ۹ نسل از این ماشین‌ها به صورت زنجیره ۲۰ تایی، چند ماشین و تک ماشین در مسیر فعالیت قرار گرفته‌اند. یک ماشین سانتریفیوژ تا زمان بهره برداری نهایی و صنعتی شدن مراحل مختلفی را باید پشت سر بگذراد که حدوداً ۱۰ سال به طول می‌انجامد. مثل سانتریفیوژ IR6 که با سوی ۱۰ هم اکنون در زنجیره ۳۰ تایی قرار گرفته و به عبارتی یک عدد از این ماشین‌های سانتریفیوژ از نظر کارکردی مطابق با ۱۰ ماشین نسل اول محصول تولید می‌کند.

دستیار ویژه علی‌اکبر صالحی ادامه داد: از سرریز این دانش هفت نوع سانتریفیوژ دیگر جهت استفاده در بقیه صنایع به صورت صنعتی همچون توبولار، زونال، اولترا، سنگ مخزن، دکانتر، زونال و زونال پیوسته طراحی و تولید شده‌اند. انشاءالله در ۲۰ فروردین سال آینده نمونه دیگری از این ماشین‌ها رونمایی خواهد شد.

وی عنوان کرد: یکی از دلایل عصبانیت نظام سلطه تأثیرگذاری این صنعت بر روی سایر صنایع در حوزه‌های صنعت، سلامت و به عبارتی به حرکت درآوردن موتور سایر صنایع استراتژیک بوده است. خوشبختانه سازمان انرژی اتمی با نشاط و سرعتی خاص در این عرصه به پیش می‌رود.

زارعان در ادامه تصریح کرد: متأسفانه بعضی از جراید و مطبوعات با اهداف گوناگون و جهت توجیه اظهارات و اهداف خود مبادرت به استفاده از آمار و ارقام پراکنده و نادرست می‌کنند. لذا امروز به مسائلی نظیر میزان غنی سازی، نوع و تعداد سانتریفیوژ و ظرفیت غنی سازی به طور دقیق خواهم پرداخت که شاید اگر افرادی در این زمینه ناآگاهانه مطلبی را می‌نویسند یا بیان می‌کنند، بدانند واقعیت این ماجرا چیست.

وی افزود: قبل از برجام تعداد ماشین‌های سانتریفیوژ حدود ۱۹ هزار بود که از این تعداد حدود ۹۶۰۰ ماشین گازدهی می‌شد. یا به زبان ساده‌تر محصول تولید می‌کرده و پس از برجام به ۶۱۰۴ ماشین کاهش یافته است. ظرفیت غنی سازی قبل از برجام حدود ۱۰ هزار سو و تولید روزانه ۷.۵ کیلوگرم با غنای کمتر از پنج درصد بوده، که هم اکنون به لطف خداوند توأم با تدابیر فنی اندیشیده شده و با بهره گیری از توان فنی متخصصان صنعت هسته ای و ارتقای زیرساخت‌ها، تولید اورانیوم با غناهای کمتر از پنج درصد به ۱۰ کیلوگرم در روز افزایش یافته است.

* ذخایر اورانیوم تولید شده از مرز ۱۲۰۰ کیلوگرم گذشته است

زارعان بیان کرد: ماشین های IR4 و IR2m که قبل از برجام در مسیر تحقیق و توسعه به نصب و گازدهی زنجیره‌های شاهد رسیده بودند، امروزه پس از گام سوم آخرین مرحله آن در حال انجام بوده و این زنجیره‌ها با ماشین‌های سانتریفیوژ پیشرفته به منظور تولید اورانیوم غنی شده گازدهی می‌شوند و پس از آن می‌توان به طور صنعتی شاهد به کارگیری این ماشین‌ها و در نتیجه جهش در تولید باشیم. در فردو قبل از برجام ۶۹۶ ماشین سانتریفیوژ غنی سازی انجام می‌داده، ولی هم اکنون ۱۰۴۴ ماشین فعال تولید اورانیوم می‌کند.

دستیار ویژه رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین افزود: وزن اورانیوم خارج شده از کشور حدوداً ۸.۵ تن بوده که به کشور روسیه تحویل شده است و به ازای آن ۴۰۰ تن کیک زرد یا U3O8 تحویل گرفتیم که مواد اولیه تولید اورانیوم غنی شده است. هم اکنون بعد از گام پنجم ذخایر اورانیوم تولید شده از مرز ۱۲۰۰ کیلوگرم گذشته است که با سرعت تمام به ذخایر اورانیوم غنی شده اضافه می‌شود.

وی ادامه داد: این نیز حاصل تلاش و آماده سازی همه زیرساخت ها بوده است. هم اکنون اگر نظام تصمیم بگیرد، سازمان انرژی اتمی به عنوان مجری، توان غنی سازی اورانیوم با هر درصد از غنا را خواهد داشت. فردویی که دشمن به دنبال تعطیلی آن بود هم اکنون مجموعه ساخت و تولید تجهیزات خلاء و همچنین راه اندازی مرکز مهندسی مواد که با آزمایشگاه‌های متعدد مشغول به فعالیت است و عملیاتی کردن فاز اول فناوری ایزوتوپ‌های پایدار را در کارنامه درخشان خود دارد. اگر از نظر دانش مقایسه ای با فناوری غنی سازی کنیم خواهید دید از نظر استراتژیک، اهمیت فناوری ایزوتوپ‌های پایدار اگر بیشتر از غنی سازی نباشد، کمتر نیست. خوشبختانه مکان تولید مواد اولیه ایزوتوپ‌های پایدار نیز در این سایت در حال ساخت است و انشاءالله در ماه های آینده رسماً به بهره برداری خواهد رسید.

دستیار ویژه علی‌اکبر صالحی گفت: مدت‌های مدید هدف گذاری نظام سلطه این بوده و هست که زیرساخت‌های این صنعت بومی را آسیب برساند و برای این کار به انواع حیله‌ها و حتی نفوذ و جلب همکاری نیروی انسانی متوسل شده است. اما الحمدلله سازمان انرژی اتمی با دشمن شناسی و روحیه انقلابی تا به امروز اقدامات دشمنان را خنثی و امید دشمن را به یأس تبدیل کرده است. باید خاطرنشان کرد همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند: ترویج علم در دنیای اسلام یک عمل صالح است. بر این اساس هر آنچه که نیاز داشته باشیم را با تلاش و تولید علم و تبدیل آن به فناوری و ارتباط این صنعت با دانشگاه‌ها به دست می‌آوریم و با ایستادگی و صبوری مسیر خود را با افتخار به گذشته و امید به آینده دنبال می‌کنیم. ۴۰ سال در مسیر تحقق آرمان‌ها همراه با عزت و سربلندی که نتیجه آن ظفر بوده گام برداشته و در گام دوم انقلاب نیز انشاءالله جهت بالندگی بیشتر و رسیدن به قله‌های نهایی دانش تلاش خواهیم کرد.

به گزارش فارس به نقل از بخش دیپلماسی عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی، وی در ادامه پیرامون ضرورت فنی مدرن سازی راکتور تحقیقاتی خنداب اراک توضیحاتی را ارائه کرد و ضمن مقایسه کاربردهای راکتور در حال ساخت قدیم و جدید افزود: از جمله ویژگی‌ها و خصوصیات فنی در باز طراحی راکتور جدید خنداب اراک می‌توان به افزایش جمعیت نوترونی راکتور که قبلاً ۱۰ به توان ۱۳ بوده و هم اکنون به ۱۰ به توان ۱۴ ارتقاء یافته، وجود اشتعال بالاتر و استفاده بهینه‌تر از سوخت، تولید رادیو ایزوتوپ‌های صنعتی و پزشکی، تولید رادیوداروی مولیبدن ۹۹ به روش شکافت هسته‌ای، مصرف آب سنگین کمتر، ایجاد توانمندی انجام تست سوخت، ارتقاء قابلیت انجام تست مواد، نیاز به سوخت کمتر، ارتقاء سطح کیفی آنالیز ساختار اتمی، قابلیت تصویربرداری نوترونی و حفظ ماهیت آب سنگین راکتور اشاره کرد.

زارعان یادآور شد: بارها عنوان شده است که راکتور قبلی آماده بهره برداری بوده است در حالی که چنین نبوده است. اما فرصتی برای کشور ایجاد شد که این مدرن سازی عملیاتی شود.

*تست سرد راکتور اراک در سال ۱۴۰۰

دستیار صالحی عنوان کرد: یکی از اقدامات مهم و استراتژیک سازمان در سال‌های اخیر بازطراحی و مدرن سازی راکتور تحقیقاتی خنداب اراک است که در ماه گذشته با حضور ریاست سازمان مدار ثانویه این راکتور افتتاح شد. این کار اقدامی فوق العاده بود. انشاءالله در سال ۱۴۰۰ تست سرد آن آغاز خواهد شد.

وی افزود: برای بازطراحی راکتور خنداب باید طراحی قلب را تغییر می‌دادیم. ما اعلام کردیم خود سازمان و شرکت‌های وابسته این بازطراحی را انجام می دهند و یک گروه کاری نیز روی آن نظارت داشته باشد. قبلاً چین، ایران و آمریکا عضو این گروه بودند، دو سال کار روی آن انجام شد و کار پایه‌ای انجام گرفت که با خروج آمریکا از برجام، انگلیس جای این کشور را گرفت. طراحی‌های جدید مورد تأیید کشورهای پیشرفته قرار گرفته و اصطلاحاً شناسنامه دار شده است. این موضوع خیلی ارزشمند است. این یعنی اقتدار و افزایش احساس غرور ملی که همه طراحی‌ها شامل مفهومی، پایه و تفصیلی توسط جوانان این مرز و بوم انجام شده و مابقی اقدامات این حوزه نیز به صورت شبانه روزی در حال انجام است.

زارعان در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی عملکرد این راکتور، گفت: راکتور خنداب دو بخش مهم دارد که یکی جزیره هسته‌ای است که داخل گنبد و قلب راکتور است و آنچه در بیرون از آنجا قرار دارد بخش ثانویه می نامند. ۵۱ یا ۵۲ سیستم مختلف باید تکمیل تا راکتور عملیاتی شود. از این ۵۲ سیستم تا به امروز حدود ۲۱ سیستم کامل شده است که عمده آن برای بخش ثانویه بوده است وقتی قسمت اولیه راکتور کار می کند در آنجا آبی هست که گرم می شود. دمای این آب باید کمتر شود و به حدود ۴۰ درجه برسد. حجم اولیه آب سنگین که داخل چاله راکتور قرار می گیرد حدود ۶۰ تن است. وقتی آب گرم می شود باید گرمای خود را پس بدهد.

* سه ماه آینده اتاق کنترل اصلی هم به اتمام می‌رسد

وی اضافه کرد: مدل سیستم و اتاق کنترل را متخصصان خستگی ناپذیر صنعت هسته‌ای تکمیل کرده‌اند و بخش ثانویه تکمیل شده و بخش اولیه مانده است که انشاءالله ظرف سه ماه آینده اتاق کنترل اصلی هم به اتمام خواهد رسید. راکتور خنداب اراک مثل یک راکتور قدرت است یعنی عملاً مثل بوشهر اما سایز آن کوچک شده است. جای افتخار و غرور دارد وقتی که می بینیم متخصصان ما توانسته‌اند راکتوری به این پیچیدگی را بسازند.

زارعان در پایان به احداث واحدهای ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر با بیش از ۲۲ میلیارد کیلو وات ساعت تولید برق اشاره کرد که پس از تکمیل تحویل شبکه سراسری خواهد شد و همراه با نیروگاه اتمی در حال فعالیت بوشهر، از ورود ۲۱ میلیون تُن آلاینده به هوای کشور جلوگیری خواهد کرد. برای ساخت دو نیروگاه اتمی جدید در بوشهر ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری می‌شود.

وی همچنین در خصوص اتمام طراحی و ساخت کلیه زیر پروژه های مجتمع غنی سازی نطنز و کسب دانش فنی تولید دوتره از آب سنگین و طراحی و ساخت لیزرهای توان بالا و دست یابی ایران اسلامی به دانش و فناوری نوظهور کوانتومی که این مهم مصداق بارز تحول علمی در کشور است، مطالبی را برای حاضران بیان کرد.

در پایان سخنان زارعان، نماینده ولی فقیه در امنیت و سپاه انصار به نمایندگی از حاضرین به بخشی از فرمایش حضرت علی (ع) در خطبه ۲۹ ایشان اشاره کرد و گفت: لَا یَمْنَعُ الضَّیْمَ الذَّلِیلُ وَ لَا یُدْرَکُ الْحَقُّ إِلَّا بِالْجِدِّ. ذلت، خواری و عقب افتادگی از کشوری دور نمی‌شود و حق و پیشرفت در کشوری حاکم نمی‌شود الا با جدیت و روحیه جهادی. که الحمدلله یکی از جاهایی که عملاً این حقیقت را تفسیر کرده سازمان انرژی اتمی است. خدا به شما عزت بدهد که برای کشور اسلامی مان عزت خلق می‌کنید.

بازدیدکنندگان با همراهی دستیار ویژه رئیس سازمان انرژی اتمی و جمعی از مسئولان مجتمع شهید علیمحمدی فردو از بخش‌های مختلف و پروژه‌ها از جمله غنی سازی، تولید ایزوتوپ‌های پایدار بازدید کردند و به سؤالات آنها در این حوزه پاسخ داده شد.