به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مهر، لوزالمعده دارای دو قسمت مهم برون‌ریز و درون‌ریز است و از نظر آناتومی با طول ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر در خلف معده قرار گرفته است. لوزالمعده مجاورت‌های مهمی با ارگان‌های مهم داخل شکم از جمله کبد و مجاری صفراوی، اثنی‌عشر و ساختار عروقی مهم دارد.
رامین طلایی، فوق تخصص گوارش و کبد، نقش مهم پانکراس را کمک به هضم چربی و پروتئین‌ها عنوان کرد و گفت: قسمت برون‌ریز لوزالمعده آنزیم‌هایی را ترشح می‌کند که باعث می‌شود غذایی که مصرف می‌کنیم به مواد غذایی پایه تبدیل و جذب دستگاه گوارش شود.
وی ادامه داد: بدون وجود پانکراس احتمال این فرایند بسیار ضعیف و غیرممکن می‌شود و بدن دچار کمبود بسیاری از ویتامین‌های محلول در چربی خواهد شد که این مسئله عوارض شدیدی را به دنبال خواهد داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره بخش درون‌ریز پانکراس بیان کرد: بخش درون‌ریز پانکراس هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها انسولین است.
طلایی دیابت را به عنوان مهم‌ترین بیماری بخش درون‌ریز پانکراس عنوان کرد و افزود: دیابت بیماری مهمی است که فرد بر اثر کمبود انسولین دچار آن می‌شود.
وی درباره شایع‌ترین مشکلات پانکراس گفت: از مهم‌ترین بیماری‌های این عضو می‌توان به بیماری ورم حاد و مزمن پانکراس اشاره کرد.
این فوق تخصص گوارش و کبد توضیح داد: هیپر آمیلازمی یا افزایش آمیلاز از دیگر بیماری‌های شایع پانکراس است که به دلایل ناشناخته ایجاد می‌شود.
طلایی یادآور شد: بیماری‌های دیگری همچون پانکراسیویزم نیز وجود دارد که از بیماری‌های از بدو تولد محسوب می‌شود. در این بیماری، مجاری پانکراس به طور طبیعی در مجاری اصلی تخلیه نمی‌شود و به دردهای شدید شکمی در بیمار منجر می‌شود.
وی پانکراسیت مزمن را نیز یکی دیگر از بیماری‌های شایع پانکراس عنوان کرد و افزود: بیماران مبتلا به این بیماری دردهای شدید و غیرقابل تحملی دارند و بسیاری از مداخله‌های درمانی باید برای آنان انجام شود که هزینه‌های بالایی دارد.
طلایی درباره سرطان پانکراس گفت: این بیماری بار بسیار سنگینی را بر دوش نظام سلامت هر کشور می‌گذارد. امیدواریم بتوانیم با روش‌هایی که درباره پیشگیری و کنترل آن وجود دارد تا حدودی از شیوع آن جلوگیری کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره میزان شیوع سرطان پانکراس در دنیا خاطرنشان کرد: تقریبا ۱۱ تا ۱۵ نفر در هر صد هزار نفر به این بیماری دچار می‌شوند، البته این آمار در هر کشوری باید بومی‌سازی شود و با روش‌های اپیدمیولوژیک مورد بررسی قرار گیرد.
وی با بیان این‌که افراد باید به همان اندازه که این عضو حساس و دقیق است به حفظ سلامت آن اهمیت دهند، توضیح داد: در بعضی از افراد ریسک ابتلا به سرطان پانکراس بالاتر از سایر افراد است از جمله کسانی که بین یک تا سه نفر از بستگانشان در خانواده دچار این بیماری است.
این فوق تخصص گوارش و کبد با اشاره به این‌که افراد مبتلا به بیماری‌هایی همچون پانکراتیت ارثی که بر اثر زمینه‌های ژنتیکی رخ می‌دهد ممکن است در سنین پایین دچار سرطان پانکراس شوند، گفت: بروز سرطان پانکراس زیر سن چهل تا پنجاه سالگی شیوع کمی دارد، اما در بعضی از گروه‌ها از ۳۰ سالگی نیز ممکن است سرطان پانکراس دیده شود.
طلایی یادآور شد: به افرادی که ریسک ابتلا به بیماری سرطان در آن‌ها بالاست توصیه می‌شود با روش‌های غربالگری همچون اندوسونوگرافی و MRI نسبت به تشخیص زودرس سرطان اقدام کنند تا در صورت بروز در مراحل ابتدایی درمان شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: علاوه بر زمینه‌های ارثی یکی از علل پانکراتیت مزمن مصرف الکل است که خوشبختانه در کشور ما نسبت به کشورهای توسعه‌یافته شیوع پایینی دارد.
وی درباره اثر الکل بر پانکراس توضیح داد: الکل به مرور زمان با ایجاد تغییرات و آسیب‌های مکرر به بافت پانکراس احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
طلایی سیگار را عامل محیطی دیگر افزایش احتمال بروز سرطان پانکراس عنوان کرد و افزود: مصرف سیگار ۱۰ تا ۲۵ درصد احتمال بروز سرطان پانکراس را افزایش می‌دهد.
این فوق تخصص گوارش و کبد با بیان این‌که قطع مصرف سیگار و الکل دو عامل مهم در کاهش احتمال ابتلا به سرطان پانکراس است، گفت: چاقی و اضافه‌وزن که بسیاری از افراد به آن دچارند از دیگر عوامل افزایش‌دهنده احتمال ابتلا به سرطان پانکراس است که باعث ایجاد دیابت نیز می‌شود.
وی یادآور شد: بیمارانی که دیابت دارند مستعد سرطان پانکراس‌اند و شیوع سرطان پانکراس در آنان دو برابر سایر افراد است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: تمام نکات تغذیه‌ای که پزشکان به افراد مبتلا به دیابت توصیه می‌کنند از جمله نخوردن غذاهای شیرین و حذف شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌تواند در کاهش احتمال ابتلا به سرطان پانکراس نقش مهمی داشته باشد.
طلایی درباره علائم بروز سرطان پانکراس توضیح داد: این بیماری خود را با علائمی مثل درد شکم بسیار شدید، بی‌اشتهایی، لاغری و زردی نشان می‌دهد.
وی افزود: بیماری‌هایی مثل پانکراتیت مزمن که به علت مصرف الکل ایجاد می‌شود نیز دارای علائمی مثل دردهای طاقت‌فرساست.
این فوق تخصص درباره علائم اختلال در عملکرد بخش برون‌ریز پانکراس گفت: اگر در ترشح آنزیم‌های لوزالمعده که به جذب مواد کربوهیدرات و چربی کمک می‌کند مشکل ایجاد شود، بیماران با علائمی مثل دفع چربی در مدفوع مواجه می‌شوند که باعث عدم جذب ویتامین‌های محلول در چربی می‌شود.
طلایی با تاکید بر ضرورت افزایش توجه به سلامت پانکراس اظهار کرد: اگر بیماری به دلیل درد معده به پزشک مراجعه کند و پس از آندوسکوپی توجیهی برای درد پیدا نشود، ضروری است که از نظر بروز اختلال در پانکراس مورد بررسی قرار گیرد.
وی برای حفظ سلامت پانکراس توصیه کرد: باید سعی کنیم با رژیم غذایی مناسب و جلوگیری از چاقی خطر بیماری‌های صفراوی را کاهش دهیم تا سنگ صفراوی کمتر تولید شود، زیرا حملات سنگ‌های صفراوی و دفع آن‌ها در لوزالمعده باعث آسیب‌های شدید می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه با اشاره به نقش خواب در سلامت بدن یادآور شد: تحقیقات نشان داده است ریسک دیابت در افرادی که کمتر از ۵ ساعت در ۲۴ ساعت می‌خوابند افزایش می‌یابد و دیابت نیز ریسک سرطان پانکراس را افزایش می‌دهد.
طلایی کنترل دیابت، پیشگیری از افزایش وزن و قطع مصرف الکل و سیگار را مهم‌ترین فاکتورهایی عنوان کرد که می‌توان با کنترل آن‌ها احتمال بروز بیماری‌های پانکراس را کاهش داد.