ستاره صبح-

پارلمان عراق روز یکشنبه طرح خروج نیروهای آمریکایی از این کشور را به تصویب رساند که با واکنش دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مواجه شد. وی در پی تصویب این طرح، عراق را به اعمال تحریم و دریافت غرامت تهدید کرد. اکنون گفته می‌شود ویلیام سیلی، فرماندهی نیروهای مارینز آمریکا در نامه‌ای رسمی به عبدالامیر یارالله، فرمانده عملیات مشترک عراق، اعلام کرده است که برای خروج نیروهایش از عراق آماده می‌شود و روند خروجی امن را از این کشور در پیش خواهد گرفت. این خبر را دوشنبه‌شب خبرگزاری AFP (آژانس فرانس پرس) در قالب یک خبر فوری اعلام کرد.

تکذیب وزیر دفاع
مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا ضمن تکذیب ادعای خبرگزاری رویترز و سایر رسانه‌ها مبنی‌بر ارسال نامه رسمی ژنرال آمریکایی مبنی‌بر آماده شدن خروج از عراق، به خبرنگاران پنتاگون گفت، آمریکا هیچ برنامه‌ای برای خروج نظامی از عراق ندارد. وی گفت: هیچ تصمیمی برای خروج از عراق وجود ندارد. همچنین هیچ طرحی برای مقدمات این خروج تصویب نشده است. من نمی‌دانم این نامه چیست. ما در تلاشیم تا دریابیم که از کجا آمده است و چیست، اما هنوز تصمیمی برای خروج از عراق گرفته نشده است. در همین حال ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفته است که این نامه یک پیش‌نویس با هدف هماهنگی بوده و نباید منتشر می‌شده است و هیچ خروجی از طرف نیروهای نظامی آمریکا از عراق صورت نمی‌گیرد.

نگرانی ترامپ
یکی از مقامات کاخ سفید تأکید کرد، رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به انتشار نامه مربوط به آمادگی ارتش آمریکا برای خروج از عراق بسیار نگران است. به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری سی‌ان‌ان، مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا روز دوشنبه تأکید کرد که این نامه یک پیش‌نویس برای هماهنگی بوده و انتشار آن‌یک «اشتباه محض» بود و نباید منتشر می‌شد. مقام مذکور کاخ سفید به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به این اشتباه بسیار نگران است. وی افزود: ترامپ از معاونین خود درباره این نامه پرس‌وجو کرده و می‌خواهد هرچه سریع‌تر این موضوع حل‌وفصل شود.

تهدید عراق به تحریم
محمد المنشاوی گزارشگر شبکه الجزیره درباره مطرح‌شدن موضوع اخراج نظامیان آمریکا از عراق در پی حمله بامداد جمعه به کاروان حشد شعبی در بغداد نوشته است: کالیه توماس، کارشناس مؤسسه موسوم به «امنیت ملی جدید آمریکا» می‌گوید، تلاش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای تهدید دولت عراق بازتاب خوبی در داخل عراق نخواهد داشت. وی درباره تهدید شدن عراق به اعمال تحریم توسط ترامپ، تأکید کرد: «اگرچه دولت ترامپ ترجیح می‌دهد که از سلاح‌ تحریم‌ها استفاده کند، اما ممکن است نتواند تا این حد پیش برود، چراکه استفاده از تحریم‌ها علیه عراق، لطمه جدی به آینده روابط دو کشور وارد می‌کند.»

قصد خــروج
اما دیوید دِ روشه، کارشناس نظامی در مرکز موسوم به «خاور نزدیک و جنوب آسیا» در دانشگاه دفاع ملی آمریکا معتقد است که ترامپ قصد خارج کردن نیروهایش از عراق را دارد اما نمی‌خواهد این‌گونه به نظر برسد که تحت‌فشار پارلمان و دولت عراق ناگزیر به انجام این کار شده است. وی درباره تهدید شدن عراق به اعمال تحریم شدید نیز اظهار کرد: «این تهدید مبتنی بر محاسبات هزینه مالی است نه محاسبات استراتژیک و راهبردی. آمریکا برای مقابله با داعش با پول مالیات‌دهندگان آمریکایی، پایگاه هوایی را در آنجا ساخته است و ترامپ نمی‌تواند این‌گونه تصور کند که پول را برای ساخت این پایگاه‌ها خرج کرده و سپس آن‌ها را ترک کند، ترامپ می‌خواهد به‌محض از بین رفتن تهدیدات کنونی ازآنجا خارج شود.» دِ روشه با این فرضیه موافق نیست که تمایل زیادی برای اخراج نیروهای آمریکا از عراق وجود دارد. او می‌گوید: «سیاستمداران عراقی به واشنگتن گفته‌اند که گروه‌های شیعه در پارلمان (عراق) پشت درخواست خروج نظامیان آمریکا هستند و اگر نیروهای آمریکا از عراق خارج شوند، این کشور بار دیگر با هرج‌ومرج مواجه خواهد شد.»

نقض آشکار توافق
در همین حال، رابرت فورد، سفیر سابق آمریکا در بغداد می‌گوید که عصبانیت عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق و مقامات نظامی بلندپایه پس از ترور سردار سلیمانی و المهندس را درک می‌کند. وی معتقد است که چنین حملاتی، به‌منزله نقض آشکار توافق دوجانبه تنظیم‌شده درباره حضور نظامی آمریکا در عراق است که مأموریتش به حمایت سازنده از ارتش عراق و کمک به آن در جنگ با داعش محدود می‌شود. فورد می‌گوید: «عدم اجرای تصمیم پارلمان عراق مبنی بر اخراج نظامیان آمریکا از این کشور ممکن است توجیهی را برای برخی شبه‌نظامیان فراهم کند که به  نیروهای آمریکا حمله کرده و از واشنگتن انتقام بگیرند.» سفیر سابق واشنگتن در بغداد ادامه داد: «در روزهای آتی هزینه مخالفت ترامپ با درخواست‌های روزافزون عراقی مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از این کشور مشخص خواهد شد.»

اشغالگری ایالات‌متحده
چارلز دان، مقام اطلاعاتی سابق و محقق موسسه خاورمیانه در گفت‌وگو با الجزیره دراین‌باره عنوان کرد: «دمدمی‌مزاج بودن ترامپ یک عامل اساسی در تصمیم‌گیری‌های وی است، و این همان چیزی است که منجر به وخیم‌تر شدن روابط بین واشنگتن و بغداد در پی تهدید شدن عراق به تحریم توسط او و امتناع از خروج از این کشور شد.» دان معتقد است که اگر دولت عراق طبق توافقنامه امضاشده میان دو طرف در سال ۲۰۱۴ رسماً خواستار خروج نظامیان آمریکا شود، واشنگتن بار دیگر، در صورت عدم خروج، به چشم یک اشغالگر دیده می‌شود و این مسئله می‌تواند به افزایش تهدیدهای «گروه‌های تندرو» علیه حضور آمریکایی‌ها در عراق منجر شود.

پیامدهای خروج آمریکا
برخلاف عقاید فوق، استفان هادلی، مشاور امنیت ملی ایالات‌متحده آمریکا در دوره جورج دبلیو بوش در یادداشتی که در واشنگتن‌پست منتشر شد، آورده است: «اگر دولت عراق نیروهای آمریکایی را اخراج کند، گرفتار دامی شده است که توسط گردان‌های حزب‌الله پهن شده است.» هادلی معتقد است که «خروج نیروهای کشورش از عراق باعث تقویت حشد شعبی، تضعیف دولت مرکزی و صدمه زدن به حاکمیت عراق می‌شود و همچنین به تلاش‌ها برای مقابله با بازمانده‌های داعش آسیب جدی وارد می‌کند.» مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در ادامه این یادداشت آورده است: «موضوع اخراج نیروهای آمریکا چندان موردپذیرش اهل تسنن و کردهای عراق و همچنین هم‌پیمانان واشنگتن مانند عربستان و امارات که از دولت بغداد حمایت می‌کنند، قرار نخواهد گرفت.»

سود پایگاه‌های نظامی
پیشینه ترامپ به‌عنوان یک تاجر املاک و مستغلات باعث شده که وی هزینه‌های کشورش برای ساختن پایگاه‌های نظامی در عراق را با در نظر گرفتن سود و زیان مادی بررسی کند. در میان اختلاف عقاید در این زمینه، مهم‌ترین چیزی که بر مسئله خروج نیروهای آمریکا از عراق حاکم خواهد بود؛ منافع سیاسی ترامپ و سود حاصل از این اقدام برای او در صورت انجام آن است. چارلز دان دراین‌باره می‌گوید: «ترامپ می‌خواهد طوری وانمود کند که به وعده انتخاباتی‌اش مبنی بر خروج از خاورمیانه عمل کرده است.»

زمان خروج
تحلیل‌گر آمریکایی روزنامه یواس‌ای تودی، در مطلبی به دولت این کشور توصیه کرد به دنبال تشدید وخامت اوضاع برای نظامیان آمریکا در عراق و کلیت خاورمیانه، زمان آن رسیده که این نیروها منطقه را ترک کنند. بنجامین اچ.فریدمن، مدیر سیاسی در انستیتو اولویت‌های دفاعی آمریکا در تحلیلی در نشریه یواس‌ای تودی نوشت: «با افزایش تبعات مستقیم اقدامات آمریکا در عراق احتمال حملات گروه‌های مختلف ازجمله نیروهای بسیج مردمی عراق علیه نظامیان آمریکا و دیگر پرسنل این کشور افزایش یافته است. این وضعیت با توجه به جنگ‌طلبی دولت دونالد ترامپ می‌تواند یک نزاع کلی‌تری را با ایران در پی داشته باشد. نیروهای آمریکایی باید تا همین‌الان خاک عراق را ترک کرده باشند. به‌مجرد شکست به‌اصطلاح خلافت گروه تروریستی داعش در منطقه، مأموریت نظامی آمریکا در آنجا تیره و مبهم است.»

پایان مأموریت
فریدمن در ادامه نوشته است: «این ایده که نیروهای آمریکایی باید برای شکست دادن باقی‌مانده‌های گروه داعش همچنان در عراق باقی بمانند اراده آشکار عراقی‌ها برای آنکه این کار را خودشان انجام دهند، نادیده می‌گیرد. همچنین این ایده این درس تاریخی را که نیروهای آمریکایی همواره به تحریک ازسرگیری شورش‌های عوامل شبه‌نظامی به‌جای فروخواباندن آن‌ها کمک کرده‌اند، به ذهن متبادر می‌سازد. ادامه مأموریت نظامی در عراق حتی اگر دربردارنده ریسک یک جنگ زیان‌بار گسترده با ایران نباشد، یک ایده بد است. آمریکا به‌جای اعزام نیروهای بیشتر خود به منطقه برای اضافه شدن آن‌ها به نیروهای قبلی در وضعیت آسیب‌پذیر باید نیروهایش را از عراق خارج کند و خروجش از کلیت منطقه را آغاز کند. همان‌طور که تحولات دو هفته گذشته این موضوع را برجسته کردند، پراکنده‌سازی نیروهای آمریکایی در منطقه هیچ دستاورد مفیدی در پی نداشته و عاملی برای کشیده شدن آمریکا به یک جنگ غیرضروری دیگر هستند.»