ندا آکیش، زهره صفاری/ «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری تاجرمآب کاخ سفید، در ادامه پارادوکسهای رفتاریاش در سه سالی که از ریاست جمهوری او در امریکا میگذرد، عصر پنجشنبه تنها دو روز پس از آنکه شاخه زیتونی را به جهانیان نشان داد و مدعی شد خواهان صلح با ایران است، دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران و «ابومهدی المهندس» را صادر کرد. اقدامی که اکنون امریکا خود بیش از همه نگران تبعات آن است و با به صدا درآوردن زنگ هشدار، از شهروندان خود در عراق خواسته هرچه سریعتر خاک این کشور را ترک کنند.
«دونالد ترامپ» در صدور فرمان حمله تروریستی بامداد جمعه، با نادیده گرفتن قوانین بین‌المللی که استفاده از پهپادها و چنین تجهیزاتی برای ترور هدفمند را غیرقانونی میداند و همچنین حق حاکمیت عراق، تلاش کرد به مقاصد انتخاباتی خود برای انتخابات 2020 امریکا دست یابد. در حمله تروریستی بامداد جمعه، نه تنها عالی‌ترین فرمانده نظامی ایران ترور و باعث شد زنگ هشدار در منطقه به صدا درآید که عالی‌ترین فرمانده حشدالشعبی عراق نیز ترور شد. «ابومهدی المهندس»، جانشین فرمانده حشد الشعبی عراق بود. گروهی نظامی که بیش از یک سال است تبدیل به یکی از زیرمجموعههای ارتش عراق شده و وی نیز طبیعتاً یکی از فرماندهان ارتش عراق محسوب میشد و ترور او بی هیچ تردیدی، ترور یکی از شخصیت‌های نظامی ارتش عراق محسوب میشود. این در حالی است که خبرها حاکی است، فرماندهان الحشد الشعبی و گروه های مقاومت، «هادی العامری» رئیس سازمان بدر را به عنوان جانشین «ابومهدی المهندس» پیشنهاد کرده اند.
به گزارش روزنامه انگلیسی «دیلی میل»، در پی ترور «قاسم سلیمانی» در فرودگاه بین‌المللی بغداد توسط بالگردها و پهپادهای امریکایی، نگرانی بر سیاستمداران امریکایی و اسرائیلی حکمفرما شد. در پی این حمله تروریستی، وزارت امور خارجه امریکا که پیش‌تر کارکنان سفارت امریکا در عراق را از این کشور خارج کرده بود، با صدور بیانیهای از شهروندان خود که در عراق به سر میبرند، خواست هرچه زودتر خاک این کشور را ترک کنند. الجزیره خبر داد، شماری از کارکنان امریکایی شرکت های نفتی عراق این کشور را ترک کردند. حمله تروریستی در فرودگاه بغداد، نگرانی سران صهیونیست را نیز به دنبال داشت. در حالی که «رویترز» در گزارشی اعلام کرد، «بنیامین نتانیاهو» سفر خود به یونان را نیمه کاره رها کرد و به سرزمینهای اشغالی بازگشت تا بتواند از نزدیک تبعات این ترور را بررسی کند، رادیو رژیم صهیونیستی نیز خبر داد ارتش این رژیم در آماده‌باش کامل قرار گرفته و قرار است نشست فوقالعادهای برگزار کند.
واکنشها در عراق
هر چند «مایک پمپئو»، وزیر خارجه امریکا مدعی شده بود پیش از حمله با چین و روسیه و آلمان موضوع حمله را در میان گذاشته و از همین رو این حمله را کاملاً قانونی قلمداد کرده بود. اما در داخل عراق، واکنشها به ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس حاکی از نارضایتی مقامات سیاسی عراق نسبت به سیاستهای امریکا در این کشور و نقض حاکمیت عراق بود. در همین حال نیروهای امنیتی عراق نیز تدابیر شدیدی را در پایتخت این کشور بویژه در منطقه سبز بغداد و نزدیکی سفارت امریکا اتخاذ کرده بودند. یک مقام امریکایی نیز اعلام کرد، ۷۵۰ سرباز به سفارت امریکا در بغداد برای تأمین امنیت آن اعزام شدند. همزمان شبکه عربی ۲۱ از نشست فوق‌العاده نیروهای حشد الشعبی با هدف بررسی اقدام متقابل برای پاسخگویی به این حمله خبر داد. پارلمان عراق هم خبر داد امروز شنبه جلسه‌ای را برای بررسی تحولات اخیر و نهایی کردن موضوع ادامه حضور نیروهای امریکایی در خاک عراق برگزار می‌کند. واکنش مقامات عراقی به حمله بامداد جمعه هم بسیار بود. «آیتالله علی سیستانی» مرجع عالیقدر شیعیان عراق در بیانیهای آنچه را در نزدیکی فرودگاه بغداد رخ داد تجاوزی بی رحمانه دانسته و تأکید کرده است: «ترور ابومهدی المهندس و سردار سلیمانی نقض حاکمیت عراق و قوانین بین‌المللی است.» «عادل عبدالمهدی»، نخست وزیر مستعفی عراق نیز در واکنش به حمله امریکا به کاروان حشد الشعبی خواهان نشست فوق‌العاده پارلمان شد و تأکید کرد: «ما با شدیدترین عبارات این اقدام امریکا را محکوم می‌کنیم. ترور شخصیت‌های عراقی و شخصیت‌هایی از کشورهای دوست در خاک عراق نقض آشکار حاکمیت این کشور است.» برهم صالح، رئیس جمهوری عراق هم با ابراز ناراحتی و تألم از شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس، معاون حشد الشعبی که نقشی محوری در مبارزه با داعش و تروریسم داشتند، تأکید کرد: «دور نگاه داشتن عراق از بلا و مصیبت و درگیری‌های مسلحانه که 4 دهه گریبانگیرش بود، مسئولیتی خطیر برعهده ما است.» نوری المالکی، نخست وزیر اسبق و دبیرکل حزب الدعوه اسلامی عراق هم از دولت کشورش خواست که تدابیر لازم برای ممانعت از تکرار جنایت‌های امریکایی اتخاذ کند.
«عمار حکیم»، رهبر جریان حکمت ملی عراق هم در پیامی درباره پیامدهای نقض حاکمیت عراق هشدار داد و از دولت این کشور خواست در این خصوص موضعگیری کند. «قیس خزعلی»، دبیرکل عصائب اهل الحق عراق نیز گفت: بهای خون شهید سردار قاسم سلیمانی نابودی امریکا و اسرائیل است. «مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر عراق هم با محکوم کردن این حمله به همه گروه‌های وابسته به جریان صدر بویژه «جیش المهدی» و گردان‌های «الیوم الموعود» دستور آماده‌باش کامل داد. «شیخ اکرم الکعبی»، دبیرکل جنبش النجباء عراق در پیامی تأکید کرد: امریکا از حماقت خود در ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس پشیمان خواهد شد.
واکنش‌های امریکایی
حمله تروریستی امریکا در فرودگاه بغداد، در امریکا نیز با واکنش‌های متعدد سیاستمداران امریکایی، بویژه منتقدان ترامپ روبهرو شد.
«جو بایدن»، رقیب انتخاباتی «دونالد ترامپ» اقدام تروریستی رئیس جمهوری امریکا را به انداختن دینامیت در قوطی کبریت تشبیه کرد و گفت: «ایران قطعاً به این اقدام واکنش نشان میدهد که در این صورت ممکن است، در آستانه جنگ جهانی سوم باشیم.» «نانسی پلوسی»، رهبر مجلس نمایندگان امریکا هم اشاره کرد ترامپ با این تصمیم دچار حماقت شد. «ترامپ» خود نیز بعد از چند ساعت با به نمایش گذاشتن پرچم امریکا در توئیترش، در توئیتی مدعی شد: «ایران هرگز در هیچ جنگی پیروز نشده است. همان طور که هرگز هیچ مذاکرهای را نباخته است.» این در حالی است که به نظر میرسد رئیس جمهوری امریکا توئیت جنجالی چند ماه قبل خود را که حاوی همین عبارات بود، فراموش کرده است.
اقدام تروریستی «دونالد ترامپ» که وضعیت خاورمیانه را پیچیدهتر از هر زمانی ساخته است، همچنین باعث شده، کشورهای متحد امریکا در جهان که به درخواست واشنگتن در قالب نیروهای ائتلاف، نظامیان خود را به منطقه گسیل کردند، خواهان خروج نظامیان خود از خاورمیانه شوند. استرالیا و آلمان دو کشوری بودند که دیروز با چنین خواستههایی از سوی سیاستمداران و قانونگذاران خود روبهرو شدند. در همین حال «اسکای نیوز» نیز از افزایش تدابیر امنیتی در پایگاه‌های انگلیس در سراسر خاورمیانه خبر داد.
یادداشت
تاجری که تروریست شد
بنفشه غلامی
دبیر گروه جهان
سال 2011 «دونالد ترامپ» که در آن زمان تنها به عنوان تاجری موفق شناخته میشد، در توئیتی نوشت: «اوباما برای پیروزی در دور دوم انتخابات خود با ایران وارد جنگ میشود.» او 9 سال پس از آن توئیت در عصر دومین روز سال 2020 - سالی که در یازدهمین ماه آن انتخابات ریاست جمهوری امریکا برگزار میشود - تصمیم نهایی خود برای ترور شخصیت‌های نظامی دو کشور ایران و عراق را گرفت و فرمان آنرا در حالی صادر کرد که با دردسرهای پرونده استیضاح خود مواجه است. دموکراتهای امریکا در اواخر تابستان پروژه استیضاح ترامپ را در حالی کلید زدند که میدانستند، جمهوریخواهانی که در سنا نشستهاند، مانع استیضاح رقیب انتخاباتی آنها در انتخابات 2020 میشوند. با این حال آنها امیدوارند پروسه استیضاح، به وجهه سیاسی «ترامپ» لطمه وارد کرده و آرای انتخاباتی او را پایین آورد. از همین رو «دونالد ترامپ» برای شکستن موج هجمههای استیضاح، چاره را در اعمال سیاستهایی هیجانی همچون صدور فرمان ترور فرماندهان نظامی دو کشور ایران و عراق دیدهاست و هیچ بعید نیست به این سیاست هیجانی دردیگر مناطق جهان، از کره شمالی گرفته تا کشورهای امریکای لاتین نیز تا زمان برپایی انتخابات 2020 امریکا ادامه دهد.
علاوه بر این «دونالد ترامپ» در سه سال گذشته همواره با این انتقاد جدی از سوی منتقدان مخالف خود روبه رو بوده که وی را رئیسجمهوری تاجر میدانستند و معتقد بودند، به خاطر خلق و خوی تاجریاش، آماده مذاکره و معامله با رقبا و دشمنان امریکا است.
از همین رو ترور «قاسم سلیمانی» و «ابو مهدی المهندس» را جدا از دعواهای سیاسی دونالد ترامپ با ایران باید بخشی از قمار او برای پیروزی در انتخابات آتی ریاست جمهوری امریکا دانست. او در این قمار قصد دارد، خود را رئیسجمهوری معرفی کند که می‌تواند دست به کارهای نظامی بزند و فرمان ترور یک مقام عالیرتبه را صادر کند. آن هم مقامی که نظامی است و به عنوان محور مقاومت مقابل اسرائیل در منطقه خاورمیانه شناخته میشود. او همچنین به این ترتیب قصد دارد به مردم امریکا بگوید رئیسجمهوری جسور است که ولو بدون توجه به قوانین بین‌المللی و حفظ حق حاکمیت کشورها، می‌تواند تصمیم بگیرد. اما به نظر میرسد، ترامپ در حالی دست به این قمار زده که شناخت ناقصی از ایران و قوانین بین‌المللی دارد و همین می‌تواند این بومرنگ را که با هدف شکستن سر دموکراتها پرتاب شده، به سوی خود او بازگرداند و مردم امریکا را به این نتیجه برساند که وجود یک رئیسجمهوری دمدمی مزاج کار نابلد که حالا از سوی بسیاری از سیاستمداران خارجی صادر کننده فرمان یک ترور شناخته میشود، امنیت امریکا را با خطر مواجه میسازد.
∎
«دونالد ترامپ» در صدور فرمان حمله تروریستی بامداد جمعه، با نادیده گرفتن قوانین بین‌المللی که استفاده از پهپادها و چنین تجهیزاتی برای ترور هدفمند را غیرقانونی میداند و همچنین حق حاکمیت عراق، تلاش کرد به مقاصد انتخاباتی خود برای انتخابات 2020 امریکا دست یابد. در حمله تروریستی بامداد جمعه، نه تنها عالی‌ترین فرمانده نظامی ایران ترور و باعث شد زنگ هشدار در منطقه به صدا درآید که عالی‌ترین فرمانده حشدالشعبی عراق نیز ترور شد. «ابومهدی المهندس»، جانشین فرمانده حشد الشعبی عراق بود. گروهی نظامی که بیش از یک سال است تبدیل به یکی از زیرمجموعههای ارتش عراق شده و وی نیز طبیعتاً یکی از فرماندهان ارتش عراق محسوب میشد و ترور او بی هیچ تردیدی، ترور یکی از شخصیت‌های نظامی ارتش عراق محسوب میشود. این در حالی است که خبرها حاکی است، فرماندهان الحشد الشعبی و گروه های مقاومت، «هادی العامری» رئیس سازمان بدر را به عنوان جانشین «ابومهدی المهندس» پیشنهاد کرده اند.
به گزارش روزنامه انگلیسی «دیلی میل»، در پی ترور «قاسم سلیمانی» در فرودگاه بین‌المللی بغداد توسط بالگردها و پهپادهای امریکایی، نگرانی بر سیاستمداران امریکایی و اسرائیلی حکمفرما شد. در پی این حمله تروریستی، وزارت امور خارجه امریکا که پیش‌تر کارکنان سفارت امریکا در عراق را از این کشور خارج کرده بود، با صدور بیانیهای از شهروندان خود که در عراق به سر میبرند، خواست هرچه زودتر خاک این کشور را ترک کنند. الجزیره خبر داد، شماری از کارکنان امریکایی شرکت های نفتی عراق این کشور را ترک کردند. حمله تروریستی در فرودگاه بغداد، نگرانی سران صهیونیست را نیز به دنبال داشت. در حالی که «رویترز» در گزارشی اعلام کرد، «بنیامین نتانیاهو» سفر خود به یونان را نیمه کاره رها کرد و به سرزمینهای اشغالی بازگشت تا بتواند از نزدیک تبعات این ترور را بررسی کند، رادیو رژیم صهیونیستی نیز خبر داد ارتش این رژیم در آماده‌باش کامل قرار گرفته و قرار است نشست فوقالعادهای برگزار کند.
واکنشها در عراق
هر چند «مایک پمپئو»، وزیر خارجه امریکا مدعی شده بود پیش از حمله با چین و روسیه و آلمان موضوع حمله را در میان گذاشته و از همین رو این حمله را کاملاً قانونی قلمداد کرده بود. اما در داخل عراق، واکنشها به ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس حاکی از نارضایتی مقامات سیاسی عراق نسبت به سیاستهای امریکا در این کشور و نقض حاکمیت عراق بود. در همین حال نیروهای امنیتی عراق نیز تدابیر شدیدی را در پایتخت این کشور بویژه در منطقه سبز بغداد و نزدیکی سفارت امریکا اتخاذ کرده بودند. یک مقام امریکایی نیز اعلام کرد، ۷۵۰ سرباز به سفارت امریکا در بغداد برای تأمین امنیت آن اعزام شدند. همزمان شبکه عربی ۲۱ از نشست فوق‌العاده نیروهای حشد الشعبی با هدف بررسی اقدام متقابل برای پاسخگویی به این حمله خبر داد. پارلمان عراق هم خبر داد امروز شنبه جلسه‌ای را برای بررسی تحولات اخیر و نهایی کردن موضوع ادامه حضور نیروهای امریکایی در خاک عراق برگزار می‌کند. واکنش مقامات عراقی به حمله بامداد جمعه هم بسیار بود. «آیتالله علی سیستانی» مرجع عالیقدر شیعیان عراق در بیانیهای آنچه را در نزدیکی فرودگاه بغداد رخ داد تجاوزی بی رحمانه دانسته و تأکید کرده است: «ترور ابومهدی المهندس و سردار سلیمانی نقض حاکمیت عراق و قوانین بین‌المللی است.» «عادل عبدالمهدی»، نخست وزیر مستعفی عراق نیز در واکنش به حمله امریکا به کاروان حشد الشعبی خواهان نشست فوق‌العاده پارلمان شد و تأکید کرد: «ما با شدیدترین عبارات این اقدام امریکا را محکوم می‌کنیم. ترور شخصیت‌های عراقی و شخصیت‌هایی از کشورهای دوست در خاک عراق نقض آشکار حاکمیت این کشور است.» برهم صالح، رئیس جمهوری عراق هم با ابراز ناراحتی و تألم از شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس، معاون حشد الشعبی که نقشی محوری در مبارزه با داعش و تروریسم داشتند، تأکید کرد: «دور نگاه داشتن عراق از بلا و مصیبت و درگیری‌های مسلحانه که 4 دهه گریبانگیرش بود، مسئولیتی خطیر برعهده ما است.» نوری المالکی، نخست وزیر اسبق و دبیرکل حزب الدعوه اسلامی عراق هم از دولت کشورش خواست که تدابیر لازم برای ممانعت از تکرار جنایت‌های امریکایی اتخاذ کند.
«عمار حکیم»، رهبر جریان حکمت ملی عراق هم در پیامی درباره پیامدهای نقض حاکمیت عراق هشدار داد و از دولت این کشور خواست در این خصوص موضعگیری کند. «قیس خزعلی»، دبیرکل عصائب اهل الحق عراق نیز گفت: بهای خون شهید سردار قاسم سلیمانی نابودی امریکا و اسرائیل است. «مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر عراق هم با محکوم کردن این حمله به همه گروه‌های وابسته به جریان صدر بویژه «جیش المهدی» و گردان‌های «الیوم الموعود» دستور آماده‌باش کامل داد. «شیخ اکرم الکعبی»، دبیرکل جنبش النجباء عراق در پیامی تأکید کرد: امریکا از حماقت خود در ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس پشیمان خواهد شد.
واکنش‌های امریکایی
حمله تروریستی امریکا در فرودگاه بغداد، در امریکا نیز با واکنش‌های متعدد سیاستمداران امریکایی، بویژه منتقدان ترامپ روبهرو شد.
«جو بایدن»، رقیب انتخاباتی «دونالد ترامپ» اقدام تروریستی رئیس جمهوری امریکا را به انداختن دینامیت در قوطی کبریت تشبیه کرد و گفت: «ایران قطعاً به این اقدام واکنش نشان میدهد که در این صورت ممکن است، در آستانه جنگ جهانی سوم باشیم.» «نانسی پلوسی»، رهبر مجلس نمایندگان امریکا هم اشاره کرد ترامپ با این تصمیم دچار حماقت شد. «ترامپ» خود نیز بعد از چند ساعت با به نمایش گذاشتن پرچم امریکا در توئیترش، در توئیتی مدعی شد: «ایران هرگز در هیچ جنگی پیروز نشده است. همان طور که هرگز هیچ مذاکرهای را نباخته است.» این در حالی است که به نظر میرسد رئیس جمهوری امریکا توئیت جنجالی چند ماه قبل خود را که حاوی همین عبارات بود، فراموش کرده است.
اقدام تروریستی «دونالد ترامپ» که وضعیت خاورمیانه را پیچیدهتر از هر زمانی ساخته است، همچنین باعث شده، کشورهای متحد امریکا در جهان که به درخواست واشنگتن در قالب نیروهای ائتلاف، نظامیان خود را به منطقه گسیل کردند، خواهان خروج نظامیان خود از خاورمیانه شوند. استرالیا و آلمان دو کشوری بودند که دیروز با چنین خواستههایی از سوی سیاستمداران و قانونگذاران خود روبهرو شدند. در همین حال «اسکای نیوز» نیز از افزایش تدابیر امنیتی در پایگاه‌های انگلیس در سراسر خاورمیانه خبر داد.
یادداشت
تاجری که تروریست شد
بنفشه غلامی
دبیر گروه جهان
سال 2011 «دونالد ترامپ» که در آن زمان تنها به عنوان تاجری موفق شناخته میشد، در توئیتی نوشت: «اوباما برای پیروزی در دور دوم انتخابات خود با ایران وارد جنگ میشود.» او 9 سال پس از آن توئیت در عصر دومین روز سال 2020 - سالی که در یازدهمین ماه آن انتخابات ریاست جمهوری امریکا برگزار میشود - تصمیم نهایی خود برای ترور شخصیت‌های نظامی دو کشور ایران و عراق را گرفت و فرمان آنرا در حالی صادر کرد که با دردسرهای پرونده استیضاح خود مواجه است. دموکراتهای امریکا در اواخر تابستان پروژه استیضاح ترامپ را در حالی کلید زدند که میدانستند، جمهوریخواهانی که در سنا نشستهاند، مانع استیضاح رقیب انتخاباتی آنها در انتخابات 2020 میشوند. با این حال آنها امیدوارند پروسه استیضاح، به وجهه سیاسی «ترامپ» لطمه وارد کرده و آرای انتخاباتی او را پایین آورد. از همین رو «دونالد ترامپ» برای شکستن موج هجمههای استیضاح، چاره را در اعمال سیاستهایی هیجانی همچون صدور فرمان ترور فرماندهان نظامی دو کشور ایران و عراق دیدهاست و هیچ بعید نیست به این سیاست هیجانی دردیگر مناطق جهان، از کره شمالی گرفته تا کشورهای امریکای لاتین نیز تا زمان برپایی انتخابات 2020 امریکا ادامه دهد.
علاوه بر این «دونالد ترامپ» در سه سال گذشته همواره با این انتقاد جدی از سوی منتقدان مخالف خود روبه رو بوده که وی را رئیسجمهوری تاجر میدانستند و معتقد بودند، به خاطر خلق و خوی تاجریاش، آماده مذاکره و معامله با رقبا و دشمنان امریکا است.
از همین رو ترور «قاسم سلیمانی» و «ابو مهدی المهندس» را جدا از دعواهای سیاسی دونالد ترامپ با ایران باید بخشی از قمار او برای پیروزی در انتخابات آتی ریاست جمهوری امریکا دانست. او در این قمار قصد دارد، خود را رئیسجمهوری معرفی کند که می‌تواند دست به کارهای نظامی بزند و فرمان ترور یک مقام عالیرتبه را صادر کند. آن هم مقامی که نظامی است و به عنوان محور مقاومت مقابل اسرائیل در منطقه خاورمیانه شناخته میشود. او همچنین به این ترتیب قصد دارد به مردم امریکا بگوید رئیسجمهوری جسور است که ولو بدون توجه به قوانین بین‌المللی و حفظ حق حاکمیت کشورها، می‌تواند تصمیم بگیرد. اما به نظر میرسد، ترامپ در حالی دست به این قمار زده که شناخت ناقصی از ایران و قوانین بین‌المللی دارد و همین می‌تواند این بومرنگ را که با هدف شکستن سر دموکراتها پرتاب شده، به سوی خود او بازگرداند و مردم امریکا را به این نتیجه برساند که وجود یک رئیسجمهوری دمدمی مزاج کار نابلد که حالا از سوی بسیاری از سیاستمداران خارجی صادر کننده فرمان یک ترور شناخته میشود، امنیت امریکا را با خطر مواجه میسازد.