صاحب‌خبر - به گزارش خبرگزاي موج به نقل از روابط عمومي سازمان حفاظت محيط زيست، سعيد متصدي معاون محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست در مورد تدارک بسته اقدامات اجرايي و اعتباري دولت براي مقابله با گرد و غبار در خوزستان توضيحاتي ارائه کرده است که در اينجا مي‌خوانيد:
ارائه بسته اقدامات اجرايي و اعتباري دولت براي مقابله با گرد و غبار در دولت يازدهم پشتوانه اي حداقل 15 ماهه دارد که لازم است نظر به طرح موضوع در رسانه‌ها، تبيين شود. موضوع گرد و غبار و تثبيت کانون‌هاي آن در استان خوزستان و برخي از استان‌هاي غربي و شرقي ايران به عوامل متعددي مانند مديريت آب، سرزمين و خاک ارتباط داشته و سازمان حفاظت محيط زيست در دوره‌هاي مختلف اين موضوع را دنبال و در دولت يازدهم موارد قابل توجهي را به انجام رسانده است.
سال گذشته اين سازمان موفق شد شبکه پايش زميني گرد و غبار را در سراسر کشور تکميل کند و در حال حاضر فقط 20 ايستگاه در سطح استان خوزستان استقرار يافته که مي‌توانند وضعيت گرد و غبار محلي، شهري و روستايي را پايش کنند. تکميل اين شبکه که جزو وظايف سازمان است اين توانايي را به وجود آورده که غلظت ذرات گرد و غبار در ساعت‌هاي مختلف شبانه روز را به مردم و رسانه‌ها اطلاع رساني کند.
سازمان حفاظت محيط زيست در زمينه کاهش و کنترل گرد و غبار، وظيفه نظارتي دارد که به منظور تقويت ساختار نظارتي ستاد ملي گرد و غبار ذيل شوراي عالي حفاظت محيط زيست در تاريخ 13 آبان 92 يعني دو ماه بعد از مديريت جديد تشکيل شده است.
اين ستاد برنامه‌هايي را در کوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت تدوين کرده که طي آن‌ها براي هر يک از دستگاه‌ها، تکاليفي معين شده است. اما آنچه در هفته گذشته رخ داد اين بود که در نشست کار گروه با حضور نمايندگان وزارتخانه‌هاي بهداشت و درمان، نيرو، جهاد کشاورزي، نفت و سازمان هواشناسي، اعتباراتي براي کنترل و کاهش ريزگردها تعيين و به دولت پيشنهاد شد تا به فوريت در دولت نهايي شود.
از سوي ديگر بايد در نظر داشت که گرد و غبار پديده‌اي يک شبه و يک روزه نيست که يکشبه هم به پايان برسد و بخش عمده‌اي از دلايل گرد و غبار بخاطر خشکسالي و همچنين اثرات سوءمديريت‌ها در گذشته است. از نمونه‌هاي اين سوء مديريت‌ها، خشک کردن بخش‌هايي از تالاب هورالعظيم به خاطر اکتشاف و استخراج نفت است. با اينکه در حال حاضر در دنيا، استخراج نفت از بسترهاي آبي، يک فناوري متداول و شناخته شده است، متأسفانه مسوولان گذشته ابتدايي‌ترين راه يعني خشکاندن تالاب را براي استخراج نفت انتخاب کردند. علاوه بر آن اقدامات مداخله‌اي و مخرب مانند جاده‌کشي و جدا کردن سلول‌هاي بستر تالاب از يکديگر و قطع آب باعث شد که بستر خشک تالاب خود به کانون ريزگردها تبديل شود.
سازمان از چند ماه پيش با هماهنگي با وزارت نفت تلاش کرده است تا آب را به اين بسترهاي خشک شده برگرداند. در نخستين اقدام، وزارت نفت، آب را بر بخشي از حوزه ياران شمالي که 13 هزار هکتار را شامل مي‌شود رها کرد.
همچنين موانع ورود آب به برخي از سلول‌هاي تالابي که به خاطر ساخت جاده ايجاد شده بود در حال برطرف شدن است. اين اقدام مي‌تواند جريان طبيعي آب در تالاب هورالعظيم را به دنبال داشته و سبب کاهش ميزان گرد و غبار اين کانون شود.
موضوع بعدي، بحث حق آبه‌هاست که وزارت نيرو بايد حق آبه اکو سيستم‌ها و تالاب‌ها را در اولويت قرار دهد تا ما در اين منطقه دچار تنش آبي نشويم.
متأسفانه در دولت گذشته بحث حق آبه تالاب‌ها در خوزستان به طور کلي رها شده بود.
مسأله ديگر خشکسالي است که عاملي مهم در ايجاد کانون‌هاي جديد ريزگرد و تقويت کانون‌هاي قبلي است.
در اين زمينه دستگاه‌هاي دولتي با کمک جوامع محلي بايد مشارکت جدي داشته باشند. تغيير الگوي کشت متناسب با خشکسالي از اقداماتي است که بايد با کمک وزارت جهاد کشاورزي و جوامع محلي پيش برود. اقدامات کوتاه مدت نيز بيشتر با همکاري وزارت بهداشت و وزارت کشور حاصل مي‌شود که از آن جمله مي‌توان به تجهيز مراکز درماني، توزيع ماسک و شير، تعطيلي مدارس يا ادارات و... اشاره کرد.
در مورد استان خوزستان و کانون‌هاي گرد و غبار آن، تاکيد مي‌شود که اين معضل در اولويت‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست بوده و داراي برنامه اختصاصي است.
کارگروهي به رياست معاون رييس جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط زيست از سال گذشته ايجاد و کميته‌هاي تخصصي آن به طور ماهيانه و با حضور نمايندگان دستگاه‌هاي ذي ربط، متخصصين، دانشگاهيان و برخي مديران استاني تشکيل شده است. در آخرين جلسه اين کارگروه برنامه مقابله با گرد و غبار نهايي و به دولت ارائه شد.
حجم وسيع فعاليت‌هايي که تاکنون براي کاهش گرد و غبار انجام شده و بخشي از آن در بالا مورد اشاره قرار گرفت، حکايت از اين دارد که سازمان حفاظت محيط زيست با برنامه اي مدون و کارشناسي شده اين موضوع را دنبال مي‌کند و بسته اقدامات اجرايي و اعتباري دولت براي مقابله با گرد و غبار داراي پشتوانه کارشناسي لازم است.
شايان ذکر است؛ علاوه بر استان خوزستان کانون‌هاي فعال ديگر در استان‌هاي سيستان و بلوچستان، ايلام، قم و کرمانشاه براساس سند ملي تنظيم شده تحت پي گيري است.
همچنين به منظور کاهش ميزان گرد و غبار از مرزهاي خارجي تاکنون دو تفاهم نامه با کشور عراق براي کنترل کانون‌هاي فعال آن کشور تنظيم شده که بخشي از آن‌ها مربوط به کاشت درخت و تثبيت خاک است. در اين زمينه در سال جاري موضوع 200 هکتار تثبيت اراضي اطراف کربلا عملياتي مي‌شود.
نظر به اين موارد، روشن است که شتاب‌زدگي در سياست‌گذاري وجود نداشته و با توجه به ماه‌ها تلاش کارشناسي در سطوح مختلف و رايزني‌هاي متعدد براي هماهنگي در مقابله با گرد و غبار و نيز اختصاص اعتبارات لازم، اميد است در فرايندي رو به بهبود قرار گيريم.∎
نظر شما