تماس تلفني باراك اوباما، رييسجمهور امريكا با ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه در آستانه نشست چهارجانبه مينسك نشاندهنده تمايل واشنگتن به حل و فصل بحران اوكراين در چارچوب ديپلماتيك بود. همه شواهد يك هفته اخير از سفر رهبران فرانسه و آلمان به مسكو، اظهارات رييسجمهور روسيه، سفر صدراعظم آلمان به واشنگتن و در نهايت برقراري تماس تلفني بين كاخ سفيد و كاخ كرملين از احساس خطر بازيگران بينالمللي بحران اوكراين درباره سقوط به آوردگاهي خطرناك در اين بحران حكايت داشت. اگرچه با تمام اين تفاسير نسبت به نتيجهبخش بودن مذاكرات و توافق مينسك خوشبيني وجود ندارد. روز گذشته نيز همزمان با آغاز مذاكرات، رسانهها از تداوم آتشباري مرگبار در شرق اوكراين خبر ميدادند.
اما براساس گزارشها باراك اوباما، رييسجمهور امريكا كه پايان بحران شرق اوكراين را درگرو تلاش روسيه ميداند، در تماسي تلفني خود با ولاديمير پوتين خواستار آن شد كه همتاي روس او با معاهده صلح اوكراين موافقت كند. به گزارش رويترز، كاخ سفيد در بيانيهاي اعلام كرد كه باراك اوباما در اين مكالمه بر افزايش تلفات جاني درگيريها تاكيد كرد و خواستار آن شد كه پوتين از فرصت به وجود آمده توسط مذاكرات چهارجانبه بين روسيه، فرانسه، آلمان و اوكراين براي رسيدن به راهحلي صلحآميز استفاده كند.
باراك اوباما در اين تماس هشدار داد كه اگر روسيه به اعزام نيرو، ارسال تسليحات و كمك مالي به جداييطلبان ادامه دهد، غرب هزينه بيشتري به مسكو متحمل خواهد كرد. كرملين نيز در بيانيهاي كه درباره تماس تلفني روز گذشته صادر كرد، نوشت كه پوتين و اوباما در اين مكالمه بر نياز دستيابي به راهحلي سياسي در بحران اوكراين صحه گذاشتند. كرملين همچنين گفت: روساي جمهور روسيه و امريكا در مكالمه خود به ضرورت حفاظت از حقوق همه مردم اوكراين از جمله روسزبانها اشاره داشتهاند.
پس از اين گفتوگوي تلفني بود كه پترو پروشنكو رييسجمهور اوكراين، ولاديمير پوتين رييسجمهور روسيه، فرانسوآ اولاند رييسجمهور فرانسه و آنجلا مركل صدراعظم آلمان عازم مينسك پايتخت بلاروس شدند تا در نشستي كه موسوم به نشست نرماندي است با يكديگر ديدار كنند و درباره چگونگي پايان بخشيدن به ۱۰ ماه خشونت در شرق اوكراين كه به كشته شدن ۵4۰۰ نفر منجر شده است مذاكره كنند. قبل از اين نشست يك نشست كارشناسي نيز در مينسك برگزار شده بود.
رييسجمهور فرانسه پيش از آغاز مذاكرات در اين باره گفت كه رهبران با ارادهاي قوي براي موفقيت ولي بياطمينان از اينكه قادر به موفقيت باشند رهسپار مينسك شدند. فرانك-والتر اشتاينماير، وزير خارجه آلمان نيز اعلام كرد كه برگزاري نشست ضمانتي براي موفقيت نيست و هنوز چيزي حل نشده است. در همين حال پترو پروشنكو، رييسجمهور اوكراين هشدار داد كه مذاكرات مينسك از آخرين شانسها براي دستيابي به آتشبس بيقيد و شرط و خروج تسليحات سنگين است. ولاديسلاو دينوو، نماينده جمهوري خودخوانده لوهانسك هم قبل از مذاكرات گفته بود: «طرحي را پيشنهاد كرده كه اساس آن مبتني بر مجموعه تدابير نظامي و سياسي است كه امكان ايجاد يك دوره ثبات و آرامش را در منطقه فراهم ميسازد.» ولاديمير گرينين، سفير روسيه در آلمان نيز گفت: دولت مسكو اميدوار است كه كشورهاي غربي از جمله آلمان تلاشهاي دولت كييف را كه هدفش حل بحران اوكراين با استفاده از اقدامات نظامي است، خنثي كنند.
همه گمانهزنيها قبل از پايان مذاكرات حول و حوش موضوع اصلي ايجاد يك منطقه غيرنظامي بود. در توافق گذشته مينسك در ماه سپتامبر 2014 كه هرگز به اجرا درنيامد، ايجاد يك منطقه حايل ۳۰ كيلومتري و عقب كشيدن تجهيزات و ادوات نظامي تا فاصله ۱۵ كيلومتر براي دو طرف درگير درنظر گرفته شده بود.
در حالي كه روز قبل از نشست مينسك در جريان درگيريها در شرق اوكراين ۲۳ نفر كشته شده بودند كه هشت نفر از آنها غيرنظامي بودند و گزارش شده بود ۶۳ نفر نيز زخمي شدهاند. در اين روز به سوي ارتش اوكراين در كراماتورسك در شرق كشور موشكهاي اسمرچ دوران شوروي شليك شدند. جداييطلبان مسووليت پرتاب اين موشكها را نپذيرفتند. يك خمپاره هم به ايستگاه اتوبوسي در شهر دونتسك كه در كنترل جداييطلبان است، اصابت كرده و تلفاتي به بار آورده بود.
اما موضوع مهم براي اوكراين اين است كه جنگ و مشكلات مالي اين كشور را تا مرز ورشكستگي پيش برده است. ارزش پول اوكراين هفته گذشته سقوط بيسابقهاي داشت. اوكراين در حال مذاكره با صندوق بينالمللي پول براي استفاده از يك طرح نجات مالي است. اما سرمايهگذاران و وامدهندگان به اوكراين براي سرمايهگذاري در اين كشور اميدي ندارند.
∎
نظر شما