صاحب‌خبر - بر اساس تفاهم‌نامه ایران و اوراسیا که به مدت سه سال خواهد بود حدود ۸۴۰ قلم کالا مشمول تعرفه ترجیحی خواهد شد و این یعنی تعرفه‌ها تخفیف پیدا کرده و تعرفه تعدادی از کالاها هم صفر خواهد شد. همچنین ایران می‌تواند بیش از ۵۰۰ کالا را با تعرفه‌های تخفیف خورده یا صفر از ایران صادر کند و صادرات بیش از ۳۰۰ قلم هم برای سایر کشورها در نظر گرفته شده است. این بدان معناست که شرکت‌های دولتی، خصوصی و تجار ایرانی می‌توانند این کالاها را با شرایط بسیار آسان‌تر و عوارض گمرکی بسیار کمتر به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا که اغلب همسایه ما هستند، صادر کنند و در مقابل، شرکت‌های دولتی، خصوصی و تجار کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا نیز می‌توانند با تسهیلات بیشتری، به تجارت با ایران بپردازند. در حال حاضر پنج کشور روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان عضو این اتحادیه هستند و در صورت برنامه‌ریزی صحیح، فرصت مناسبی برای توسعه تجارت با این کشورها فراهم می شود. کارشناسان تاکید می کنند اگر ایران بنا دارد صادرات غیرنفتی خود را گسترش دهد، استفاده از ظرفیت اتحادیه‌های منطقه‌ای اهمیت بسیار بالایی خواهد داشت. رضا اردکانیان، وزیر نیرو نیز روز گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت با اشاره به فرصت سه ساله ایران برای عضویت دائم در اتحادیه اوراسیا، استفاده بهینه از آن را مشروط به رعایت الزاماتی دانست و اظهار کرد: «در وهله اول آمادگی بخش خصوصی و تولیدکنندگان و تجار اهمیت دارد که باید در این فرصت باقی مانده تا ۵ آبان از طریق تشکل‌های صنفی، اتاق‌های بازرگانی و سازمان‌های دولتی مسئول در جریان جزئیات امر قرار بگیرند.» اردکانیان با اعتقاد به اینکه این تفاهم‌نامه در شرایط تحریم می‌تواند برای افزایش اشتغال در کشور نقش تعیین کننده ایفا کند، ادامه داد: «از دبیرکل اتحادیه اقتصادی اوراسیا و وزرای مسئول در دبیرخانه دعوت کرده‌ایم در فرصت زمانی باقی‌مانده به ایران سفر کنند. همچنین سازمان‌های مهمی مانند گمرک، سیستم بانکی از طریق بانک مرکزی، سیستم حمل و نقل، سازمان استاندارد و سازمان توسعه تجارت خارجی جزو دستگاه‌هایی هستند که نیازمند فراهم کردن مقدمات عملیاتی شدن این الحاق هستند.» وزیر نیرو خاطرنشان کرد: «از آبان ماه امسال فرصت حداکثر سه ساله‌ای داریم که می‌توانیم این الحاق موقت را به حالت دائمی تغییر دهیم، به صورتی که همه کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران بتوانند به صورت منطقه آزاد تجاری عمل کنند.» در همین راستا یک کارشناس اوراسیا این موافقتنامه را فرصتی تاریخی برای افزایش صادرات کشورمان با همسایگان شمالی و فضای تنفسی خوبی به خصوص در شرایط تحریم‌ها دانست و گفت: «ایران در سه سال گذشته برای اجرای این توافقنامه رایزنی هایی داشته که خوشبختانه به نتیجه رسیده است.» ولی کوزه‌گر کالجی گفت: «مجلس شورای اسلامی در خرداد ماه لایحه دولت را تصویب کرد و از ماه آینده این موافقنامه اجرایی می شود.» این پژوهشگر آسیای میانه و قفقاز این توافقنامه را باعث تحرک‌بخشی در تجارت کشورمان به ویژه در بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت: «مزیت‌های نسبی در ایران و ۵ کشور عضو اوراسیا وجود دارد و این مساله امکان توسعه تجارت در این توافقنامه را فراهم کرده است.» وی با اشاره به مزیت‌های ایران در صادرات گل و گیاه و فرش، ارمنستان و روسیه را از بازارهای مهم ایران در این محصولات دانست و اظهار کرد: «این مزیت در خصوص سایر کشورها نیز مصداق دارد و بنابراین این توافقنامه فرصتی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی با همسایگان شمالی است.» مهدی سنایی، سفیر ایران در روسیه نیز با اشاره به اهمیت این توافقنامه به مزیت های کشورمان اشاره کرد و گفت: «ایران که سرشار از منابع غنی نفت و گاز است، به جهت قرار گرفتن در بهترین موقعیت ترانزیتی- بین دو دریای خزر در شمال و خلیج فارس در جنوب و قرار گرفتن در موقعیت ترانزیتی شرق به غرب، می‏‌تواند مسیری مناسب برای ترانزیت کالاهای کشورهای عضو اتحادیه باشد.» وی افزود: «اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می شود که به یاد بیاوریم بیش از ۱۸۰ میلیون نفر در محدوده اقتصادی اوراسیا که بیش از ۲۰ میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد زندگی می کنند و تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو فراتر از چهار تریلیون دلار در سال است.» کارشناسان بهبود کیفیت کالاهای صادراتی و افزایش هماهنگی های دستگاه ها و نهادها از جمله بانک مرکزی و مناطق آزاد را از مهمترین الزامات توسعه روابط اقتصادی و استفاده بیشتر از ظرفیت توافقنامه اخیر ایران و اوراسیا عنوان می کنند. آنچه مسلم است اینکه ایجاد تسهیلات و حذف قوانین دست و پاگیر برای تجار و سرمایه‌گذاران یکی از اهداف توافقات دو یا چندجانبه بین کشورهاست. مسئولان ایران امیدوارند امضاء موافقتنامه تعرفه ترجیحی و ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اوراسیا هم منجر به توسعه روابط اقتصادی ایران و اتحادیه اوراسیا شده و بتواند به هاب منطقه ای ایران کمک کرده و راهگذار شمال-جنوب را تقویت کند.∎​