علی نعیمی: تابستان ۹۸ با اکران ۱۸ فیلم، ۶۴ میلیارد تومان وارد چرخه سینما کرد و پرونده گیشه ۳ ماه دوم سال هم بسته شد.

به‌گزارش صمت، این مقدار فروش در حالی برای گیشه سینماها رقم خورد که نسبت به میزان فروش سال‌های گذشته و با در نظر گرفتن افزایش بهای بلیت سینماها رقم قابل ملاحظه‌ای نیست. حال باید توجه کرد که با وجود نارضایتی سینماگران و سینماداران، چه تمهیداتی برای ادامه سال سینمایی اندیشیده خواهد شد؟
سینمای ایران در ۳ ماهه تابستان با اکران ۱۸ فیلم سینمایی از اول تیر تا پایان شهریور به فروش ۶۴ میلیاردی دست یافت و از مجموع فروش در این ۳ ماه، به تفکیک ۲۹ میلیارد و ۴۹۲ میلیون تومان در تیر، ۲۳ میلیارد و ۹۱۰ میلیون تومان در مرداد و ۱۰ میلیارد و ۶۷۹ میلیون تومان در شهریور فروش داشته است.

گرمای تابستان و سرمای سینما
با مقایسه آماری همین بازه زمانی در سال‌های قبل می‌توان مشاهده کرد تابستان سال گذشته (۹۷) گیشه سینما درآمدی حدود۶۲.۵ میلیارد تومانی و سال ۹۶ بیش از ۴۵ میلیارد تومانی داشته است. این در حالی است که در سال ۹۸ فقط در ماه نخست تابستان میزان فروش از دو سال قبل بیشتر بوده و در مرداد کمتر از سال ۹۷ و در شهریور این آمار حتی کمتر از دو سال قبل خود یعنی سال ۹۶ بوده است.
ناگفته نماند هر سال انتظار می‌رود آمار فروش فیلم‌ها به‌دلیل افزایش نرخ بلیت‌های سینمایی افزایش پیدا کند اما با این اوصاف همانطور که ارقام نشان می‌دهند عایدی امسال سینما از گیشه فصل تابستان خود در زمان‌هایی، کمتر از سال‌های گذشته بوده است.
بهای بلیت سینماها در سال ۹۸ از ۱۵ هزار تومان در سینماهای مدرن، به ۲۰ هزار تومان (با احتساب ارزش‌افزوده) افزایش پیدا کرد البته با این شرط که در روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه و چهارشنبه بهای بلیت به همان میزان قبل و فقط پنجشنبه، جمعه و روزهای تعطیل بلیت سینماها افزایش نرخ داشته باشند.
اگر بخواهیم نگاه دقیق‌تری برای بررسی آمار فروش این فصل داشته باشیم بجاست به تعداد مخاطبانی که در این ماه‌ها به سینما آمده‌اند هم اشاره کنیم. به‌عنوان نمونه، در شهریور امسال که البته به‌دلیل همزمانی با ایام ماه محرم چند روزی سینماها تعطیل شدند، حدود ۹۵۰ هزار نفر به سینما رفتند، این در حالی است که در سال ۹۷ یک میلیون و ۴۴۰ هزار نفر و در سال ۹۶ یک میلیون و ۸۸۵ هزار نفر به تماشای فیلم‌های روی پرده نشستند.
این مقایسه برای مرداد هم نشان می‌دهد امسال با کاهش حدود یک میلیون نفری روبه‌رو بودیم به این ترتیب که مرداد امسال حدود ۲ میلیون نفر و در سال ۹۷، ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مخاطب داشتیم و در تیر امسال نیز با اختلاف کمی ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار مخاطب و تیر ۹۷، ۲ میلیون و ۳۶۰ هزار نفر به سینما آمدند که نشان می‌دهد اگر شاهد افزایش فروشی هم در این ماه بودیم مهم‌ترین علت آن همین افزایش بها بلیت سینماها است.

پرفروش‌ترین‌های تابستان
فیلم سینمایی «ایکس‌لارج» به کارگردانی محسن توکلی و تهیه‌کنندگی محمدحسین فرحبخش با درونمایه‌ای کمدی و با بازی اکبر عبدی، محمدرضا شریفی‌نیا، سحر قریشی، یوسف تیموری، علی صادقی، رضا ناجی، بهاره رهنما و... بیشترین میزان فروش را از اکران این فصل به خود اختصاص داد و ۶ میلیارد تومان فروش داشت و حدود ۶۰۰ هزار نفر مخاطب آن شدند.
پس از آن دو فیلم «ایده اصلی» آزیتا موگویی و «قصر شیرین» سیدرضا میرکریمی با فروشی بیش از ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی با اختلاف فروش کمی در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. این دو فیلم که هر دو در جشنواره سی‌وهفتم فجر هم حضور داشتند در زمان اکران روی پرده سینماها هر کدام حدود ۲۸۰ هزار مخاطب را به سینما جذب کردند.

کم‌فروش‌ترین‌های تابستان
فیلم سینمایی «صدای منو می‌شنوید؟» به کارگردانی صادق پروین آشتیانی که اکرانش را از ۶ شهریور آغاز کرد پس از گذشت چند روز نمایش روی پرده به کف فروش نرسید و در نهایت توانست حدود ۳ میلیون و ۳۱۴ هزار تومان فروش داشته باشد که کمترین میزان فروش فیلم از ابتدای سال نیز برای همین اثر بوده است.
قبل از آن فیلم سینمایی «برمودا» به کارگردانی رهبر قنبری قرار دارد که آن هم اکرانش را از ۶ شهریور آغاز کرده و حدود ۳۵ میلیون تومان فروش داشته و اکنون در سینماهای محدودی اکرانش را ادامه می‌دهد. همچنین فیلم «کروکودیل» با حدود ۵۱ میلیون تومان فروش در رتبه بعدی قرار دارد. البته این اثر به‌تازگی روی پرده رفته و اگر کف فروش را رعایت کند، می‌تواند اکران آن را در ماه آینده ادامه دهد.
تنها یک فیلم در تابستان سهم کودکان شد!
با وجود اینکه سرگروه‌ها موظف به اکران دست‌کم یک فیلم کودک هستند اما در این فصل تنها یک فیلم که مناسب گروه سنی کودکان و نوجوانان باشد اکران شد و به احتمال زیاد همه سهم موظفی خود را برای باقی سال گذاشته‌اند. این در حالی است که مدرسه‌ها در فصل تابستان تعطیل و فرصت مناسبی بود تا خانواده‌ها بتوانند همراه با فرزندان خود به سینما بروند. بر این اساس فیلم سینمایی «تپلی و من» ساخته حسین قناعت تنها فیلم اکران شده در این بازه زمانی بود که پس از حدود دو ماه اکران تا پایان شهریور بیش از یک و نیم میلیارد تومان فروش داشت و ۱۵۲ هزار نفر مخاطب آن بودند.

بازیگران و گیشه سینما
حمید فرخ‌نژاد که از بازیگران شناخته شده سینماست از ابتدای امسال با بازی در آثار گوناگون چندین بار روی پرده رفته است اما برخلاف سال‌های گذشته تمام آثاری که او در آنها نقش‌آفرینی کرده، آنچنان پرفروش نشدند. فرخ نژاد اکنون با فیلم سینمایی «چاقی» راما قویدل روی پرده سینما است و پیش از آن فیلم‌های «دخترشیطان» قربان محمدپور و «سامورایی در برلین» مهدی نادری را روی پرده داشت که البته سامورایی حدود ۶ میلیارد فروش داشت و به نسبت دو فیلم دیگر اقبال بیشتری به‌دست آورد.
محسن تنابنده هم در این فصل هم فیلم سینمایی «قسم» را به‌عنوان کارگردان روی پرده برد، در فیلم سینمایی «شکستن همزمان بیست استخوان» به‌عنوان بازیگر و در کاراکتر یک پناهنده افغان ایفای نقش کرده است. مهناز افشار هم که در فیلم «قسم» تنابنده نقش اول را بازی می‌کند، اکنون و در اواخر تابستان فیلم «شاه‌کش» را هم روی پرده دارد.
نوید محمدزاده هم از دیگر چهره‌های شناخته شده و پر طرفدار سینمایی بعد از بازی و اکران فیلم «متری شیش و نیم» سعید روستایی در بهار که استقبال بسیار خوبی از آن شد و تا کنون در ۶ ماه نخست سال با بیش از ۲۷ میلیارد تومان فروش، پرفروش‌ترین فیلم سینمایی بوده با نقش‌آفرینی در فیلم «سرخپوست» با فروش ۱۴ و نیم میلیارد تومانی بین ۵ فیلم پرفروش نیمه نخست سال قرار گرفت. از دیگر بازیگرانی که دو فیلم روی پرده دارند علی مصفا است. او اکنون با دو اثر «چاقی» و «مردی بدون سایه» روی پرده سینماها است.

سینماهای پرفروش
۱۰ سینمای پر فروش به ترتیب از دهمین سینما: پردیس سینمایی اطلس مشهد با ۴ میلیارد تومان فروش، پردیس سینمایی چارسو با ۴ میلیارد تومان فروش، پردیس سینمایی ملت با ۴ میلیارد تومان فروش، هنر شهر آفتاب شیراز با ۵ میلیارد تومان فروش، پردیس هویزه مشهد با ۵ میلیارد تومان فروش، پردیس سینمایی مگامال با ۵ میلیارد تومان فروش، پردیس سینمایی باغ کتاب با ۶ میلیارد تومان فروش، پردیس سینمایی ایران‌مال با ۸ میلیارد تومان فروش، پردیس سینمایی آزادی با ۸ میلیارد تومان فروش و در رتبه نخست با اختلاف فروش بسیار زیادی پردیس سینمایی کوروش با ۲۱ میلیارد تومان فروش قرار دارند. بین این ۱۰ سینما، فقط ۳ سینما سهم شهرستان‌ها است که دو سینما در مشهد و یک سینما در شیراز قرار دارد.
آثار صدر جدول ۶ ماه نخست سال
۵ فیلم سینمایی «دختر شیطان»، «زهرمار»، «ما همه با هم هستیم»، «سرخپوست» و «شبی که ماه کامل شد» اکرانشان را در خرداد آغاز کردند و نمایش‌شان در تابستان هم ادامه داشت. حتی به‌دلیل داشتن مخاطب، برخی از آنها تا شهریور هم روی پرده بودند. در بین این ۵ اثر، فیلم «شبی که ماه کامل شد» بیشترین میزان فروش را به خود اختصاص داد که تا پایان تابستان و با توجه به تمامی ۳۷ فیلم اکران شده از ابتدای سال با فروش ۱۸ میلیارد تومانی در رتبه چهارم قرار دارد و سپس فیلم «سرخپوست» نیما جاویدی یا فروش ۱۴ میلیاردی در رتبه پنجم جدول فروش سینما در ۶ ماه نخست سال جای گرفتند.

رده‌بندی سنی
نکته قابل توجه در اکران‌های این فصل تاکید بر رده‌بندی شدن فیلم‌ها بود و به این ترتیب فیلم‌های «شاه‌کش»، «کروکودیل»، «کلوپ همسران»، «مردی بدون سایه»، «روسی»، «سرکوب»، «کار کثیف»، «شبی که ماه کامل شد» و... در این فصل با محدودیت سنی روی پرده رفتند. حال باید دید آیا این اعمال محدودیت‌ها علاوه بر ایجاد نوعی آرامش روانی برای مخاطب و خانواده بر میزان فروش آثار هم تاثیرگذار خواهد بود؟

چالش جدی برای سینماداران
در همین زمینه، رئیس انجمن سینماداران ضمن انتقاد از شرایط اسف‌بار فروش فیلم‌ها در تابستان، از چالش‌های مالی پیش روی سینماداران گفت. محمدقاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران و مدیر سینما ماندانا درباره اکران تابستان گفت: متاسفانه تابستان امسال شاهد فروش ناامیدکننده و ضعیف بودیم چراکه از فیلم‌ها استقبال نشد؛ این یک خبر بد است اما ما باید واقعیت‌ها را اعلام کنیم چون وضعیت سینماها بسیار اسف‌بار است ضمن اینکه من فکر می‌کنم این وضعیت فروش ادامه داشته باشد. وی افزود: در تابستان که دانش‌آموزان و دانشجویان تعطیل هستند می‌توانستیم شاهد اکران یک فیلم کودک خوب باشیم تا خانواده‌ها در کنار بچه‌های خود بتوانند به تماشای چنین فیلمی بنشینند اما برای این امر برنامه‌ریزی بدی انجام شد. ما چند فیلم خوب و پرفروش داشتیم که این فیلم‌ها در عید نوروز و عید فطر به نمایش درآمد و حالا فیلم خوبی نداریم تا مردم از آنها بهره ببرند. این سینمادار معتقد است اگر فیلم خوبی هم وجود داشت، صاحبان آثار به‌دلیل همزمانی با ماه محرم و صفر حاضر به اکران فیلم‌های‌شان نمی‌شدند. این وضعیت نابسامان سینما باعث می‌شود سرمایه‌گذاران و صاحبان آثار نگران باشند که اگر فیلم‌شان اکران شود، با استقبال روبه‌رو نشود و سرمایه خود را از دست بدهند.
قاصد اشرفی عنوان کرد: ۲۵ شهریور با مدیران پردیس‌های سینمایی نشستی در انجمن داشتیم که نگرانی‌های دوستان درباره اکران عنوان شد و برخی از آنها اعلام کردند که چند سالن پردیس‌های خوب‌مان را به‌دلیل نداشتن تماشاچی تعطیل کرده‌اند.
این مدیر سینما بیان کرد: خواسته ما از وزارت ارشاد این است که قدم پیش بگذارد و وارد این مسئله شود؛ برای مثال درخواست کرده‌ایم که در مهرماه چند فیلم پرفروش اکران شود تا وضعیت سینماها تغییر پیدا کند که البته قول‌های مساعدی در این باره داده و قرار شده از سوم مهر فیلم‌های پرفروش به جدول اکران سینماها تزریق شوند. قاصداشرفی افزود: این را هم باید بیان کنم که هزینه سینماها بسیار بالاست به‌طوری که این هزینه‌های جاری ما ۷، ۸ برابر شده و از همین رو بحث نفروختن فیلم‌ها از یک سو و افزایش هزینه‌های سینماها از سوی دیگر، سینماداران را با یک چالش جدی روبه‌رو کرده است. برای مثال سیستم صوتی و تصویری، صندلی‌ها و حتی مواد شوینده هزینه‌های زیادی دارند که چند برابر شده‌است. این موضوع‌ها ما را در شرایط دشوار و سختی قراری داده است. وی با تاکید بر اینکه سینما ضررده شده، اظهارکرد: سینما از ابتدا هم برای ما صنعت سوددهی نبود، وقتی فیلم‌های پرفروش اکران می‌شوند ما فقط از شرایط بسیار سخت بیرون می‌آییم و این شرایط سخت کمی آسان می‌شود امادر مجموع واقعا این فروش‌ها حتی پاسخگوی هزینه‌های جاری سینما هم نمی‌شوند. دوستان می‌توانند کارشناسانی را برای ارزیابی به بهترین سینماهای کشور بفرستند تا ببینند آیا سینماداری سوددهی دارد یا نه. رئیس انجمن سینماداران توضیح داد: در سینماهای مدرن بلیت سینما ۱۵ هزارتومان است اما ما سینماهایی داریم که بلیت‌های ۸ هزار تومانی عرضه می‌کنند، با این قیمت‌ها چه می‌شود کرد؟ از سوی دیگر، باید شرایط مردم را هم در نظر گرفت.
 این روزها سینماداران خودشان یارانه‌ای را که دولت باید بدهد، تقبل می‌کنند و حتی به دولت یارانه می‌دهند! برای مثال درحال‌حاضر قبض آب سینما ماندانا ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و قبض برق این سینما ۲ میلیون و ۸۰۰ هزارتومان شده است؛ همین ارقام وضعیت هزینه سالن سینماها را نشان می‌دهد!
 قاصداشرفی در پایان بیان کرد: این روزها هزینه تولید فیلم‌ها چندبرابر شده اما کسی نمی‌گوید که هزینه سینماداری هم چندین برابر بیشتر از تولید فیلم شده است، چراکه هزینه همه اقلام آن از کوچک‌ترین مورد تا بالاترین افزایش پیدا کرده است.