شناسهٔ خبر: 35509339 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: دانشجو | لینک خبر

گزارش|

دنیای هیجان انگیز پهپادها / آیا تکنولوژی رویای پرواز تک نفره را محقق می‌کند؟

بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا به دنبال این هستند تا با استفاده از تکنولوژی ساخت پهپاد بازار بزرگی از این پرنده کوچک در جهان را به دست بگیرند.

صاحب‌خبر -

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، حمیده آقاجانی- پرواز رویایی دست یافتنی بود که انسان‌های بسیاری برای رسیدن به آن تلاش کردند؛ از نمونه‌های اولیه کایت و لباس‌هایی با پر تا هواپیما‌های غولپیکر که حاصل تحقیقات و مطالعه دانشمندان بوده است. بشر امروزی با ساخت نمونه‌های موثر و کارآمد از هواپیماها، پا را فراتر گذاشته و با شکافتن جو زمین فضا را تحت سیطره خود قرار داد. کسب درآمد، دستیابی به تکنولوژی‌های جدید، بازی و سهولت در انجام کار‌های مختلف موجب شد تا هواپیما‌های کوچکی به نام پهپاد ساخته شود.

نام پهپاد از حروف اول «پرنده هدایت پذیر از دور» گرفته شده و جزو فناوری‌های جدید است که تقریبا همه گروه‌ها به استفاده از آن علاقمند هستند؛ این پرنده‌های کوچک پروازی قابل کنترل در حوزه‌های مختلفی همچون خدمات عمومی، نظامی و جاسوسی، خبرنگاری و عکاسی، پژوهش و علوم طبیعی، تبلیغات و تحویل مرسوله، مبارزات و مسابقات پهپادها، استفاده در صنعت (مانند آمارگیری، نظارت و گشت زنی) و امدادرسانی در زمان بلایای طبیعی، حوادث و اتفاقات غیر مترقبه (امداد و نجات) کاربرد دارد.

علاقه کشور‌ها و کمپانی‌های توسعه دهنده این تکنولوژی نشان میدهد که تولید و توسعه پهپاد در آینده میتواند تاثیر شگفت انگیزی در پیشرفت تکنولوژی و توسعه سرمایه در کشور‌ها داشته باشد، به طور مثال شاهدیم امروزه برخی شرکت‌های تحویل دهنده کالا با استفاده از پهپاد در کمترین زمان ممکن و با کنترل از راه دور سفارش مشتری را ارسال میکنند و یا هنگام بروز حوادث تلخی همچون سیل، زلزله یا فوران آتش فشان که به راحتی امکان حضور انسان برای برآورد خسارت‌های احتمالی وجود ندارد از این تکنولوژی استفاده میشود و نتایج دقیقی را به صاحبان آن ارائه میکند. حتی امروزه شاهد برگزاری لیگ‌های جذاب و تماشایی از به پرواز در آمدن صد‌ها پهپاد هستیم، رخدادی که طرفداران بسیاری دارد و جذابیت آن موجب شده تا دانش آموزان در مدارس نیز به آموزش آن گرایش پیدا کنند.

البته نباید از این مسئله غافل بود که در کنار استفاده سودمند از پهپاد‌ها گاهی دولت‌ها از آن استفاده نظامی و جاسوسی می‌کنند؛ اتفاقاتی که این روز‌ها در منطقه خاورمیانه بسیار دیده میشود، افغانستان شاید بزرگترین قربانی این استفاده غیرانسانی از تکنولوژی باشد، زیرا نیرو‌های آمریکایی به بهانه مبارزه با طالبان به وسیله پهپاد‌ها بر سر مردم بیگناه بمب ریخته میشود.

اگر قرار باشد پرنده‌های بدون سرنشین را تقسیم بندی کنیم، بر اساس اطلاعات جهانی در پنج کلاس میکرو پهپادها، مینی پهپادها، پهپاد‌های تاکتیکی، هال و جنگنده‌های بدون سرنشین قرار خواهند گرفت.

میکروپهپاد‌ها
شاید میکرو پهپاد‌ها مدل کوچکتری از هواپیما‌های بزرگ نباشند، اما وسیله‌ای مناسب و عملیاتی است، معمولا اندازه میکروپهپاد‌ها حداکثر ۱۵ سانتی متر بوده و قابلیت حمل بار‌های کوچک به مناطق دور و یا پر خطر را دارد، در مواردی نیز در ماموریت‌هایی مثل شناسایی، تعقیب، هدف‌یابی، کنترل جاده‌ها و مرزها، کنترل ترافیک شهری، نشانه گذاری و حسگری زیست محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 
پهپاد

شاید یکی از مهمترین ویژگی استفاده میکروپهپاد‌ها سیستم هدایت آن باشد، GPS از ابزار مهم برای مکان‌یابی به شمار می‌رود، اما به دلیل حجم زیاد برای بسیاری از مامورت‌ها مناسب نیست و از آنجا که این پرنده‌های کوچک تنها به ژیروسکوب‌ها و شتابسنج‌های کوچک نیاز دارند، استفاده از آن‌ها ایمن و مقرون به صرفه‌تر است.
 
دنیای هیجان انگیز پهپادها / آیا تکنولوژی پهپادها رویای پرواز تک نفره را محقق می‌کند؟

مینی پهپاد‌ها
پهپاد‌هایی به اندازه کف دست انسان و وزنی معادل ۱۸ گرم که بسیار کاربردی هستند. این پرنده‌ها با نصب سه دوربین امکان تصویربرداری از موقعیت‌های مختلف را با قابلیت ارسال همزمان به اپراتور دارد. مهمترین ویژگی این پهپاد‌ها کوچکی و بی‌صدایی آن است و در عملیات‌های شناسایی دشمن به راحتی نمی‌تواند آن را شناسایی کند. این پهپاد در میدان جنگ و یا مناطقی که امکان حضور هیچ انسانی وجود ندارد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 
پهپاد

پهپاد‌های تاکتیکی
هر تکنولوژی و فناوری جدیدی با دو رویکرد نظامی و غیرنظامی مورد استفاده قرار میگیرد و به دلیل قابلیت کنترل از راه دور و استفاده از شرایط آب و هوایی مختلف مورد توجه ویژه قرار میگیرد. پهپاد‌های تاکتیکی از آن دسته پرنده‌های کوچکی هستند که علاوه بر شناسایی، در آموزش نظامی نیز نقش موثری دارند؛ معمولا این مدل از هواپیما‌های بدون سرنشین به عنوان هدف پروازی برای تمرین و آموزش کارکنان شبکه پدافند هوایی توپخان‌های و موشکی و همچنین اجرای عملیات تهاجمی مورد استفاده قرار میگیرد، زیرا سرعت بالا و ابعاد کوچک آن وسیل‌های مناسب برای شبیه سازی یک هدف واقعی مشخص است تا مهارت‌های مجموعه پدافند هوایی تقویت شود.

تحقق رویایی باورنکردی با طراحی پهپاد‌های پوشیدنی
البته شرکت‌های سازنده به دنبال طراحی پهپاد‌هایی هستند که نیاز همه کاربران را برآورده کند و با همین رویکرد این کمپانی‌ها به دنبال طراحی و تولید پهپاد‌های پوشیدنی هستند. آن‌ها بر این باورند که تا چند سال دیگر پهپاد‌های پوشیدنی نیز همچون گوشی‌های هوشمند در اختیار همه قرار خواهند گرفت و شاید روزی شاهد ایجاد ایستگاه‌های شارژ پهپاد در شهر‌های و اتوبان‌ها باشیم و مردم به جای استفاده از وسیله نقلیه عمومی چرخدار، از پهپاد استفاده کنند.

دستاورد‌های ایران در تولید و بازطراحی پهپاد
ایران قبل از انقلاب در قراردادی تصمیم داشت پهپاد بسازد، اما از آن جا که وابستگی همیشه یک معضل به حساب میآید پس از انقلاب ۵۷ این روند متوقف شد؛ پس از آغاز جنگ تحمیلی این نیاز حس شد و نیرو‌های جوان ایرانی از سال ۶۴ کار طراحی بر روی پهپاد را آغاز کردند و نتیجه آن «مهاجر ۱» بود. پس از دو دهه تحقیق و توسعه از سال ۱۳۸۰، پهپاد‌های «مهاجر ۴» و «ابابیل ۳» ساخته و به موفقترین پهپاد‌های شناسایی ایران بدل شد تا جایی که علاوه بر استفاده گسترده در داخل کشور، تعدادی هم به کشور‌های آمریکای لاتین و آفریقا صادر شد.

در حال حاضر نیز برخی شرکت‌های دانش بنیان با حمایت بخش‌های مختلفی مثل صندوق نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان فضایی و بخش خصوص توانستهاند نمونه‌هایی از پهپاد‌ها را تولید کنند.

سرریز فناوری‌های جدید در حوزه طراحی پهپاد
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، با بیان اینکه برخی از محصولاتی که در حوزه پهپاد‌ها هستند، بهتر از نمونه‌های خارجی به شمار میروند، تصریح میکند: در برخی موارد، نمونه‌های ایرانی بهتر از کلاس تولید شده در سطح خارجی هستند.

معاون علمی فناوری با تاکید بر اینکه بحث جدی ما سرریز فناوری‌های ایجاد شده در حوزه پهپاد‌ها است که بخشی از آن، شامل پهپاد‌های غیرنظامی میشود؛ یادآور میشود: توانمندی‌های خوبی در زمینه طراحی و تولید پهپاد‌ها ایجاد شده به طوری که اکنون شاهد این هستیم که پهپاد‌ها و پرنده‌هایی در حوزه‌های مختلف با مداومت پرواز‌های مختلف عرضه شده، اما یکی از مشکلات پهپادها، غیرقابل شناسایی بودن آن‌ها است که این میتواند برای هر سیستم نظامی یک تهدید باشد.

ستاری با بیان اینکه معاونت علمی مشکلات مربوط به پهپاد‌ها را حل کرده و توانسته مجوز‌های مربوط به آن را از ارگان‌های نظامی دریافت کند، گفت: پهپاد‌های ارائه شده بیشتر غیرنظامی هستند و پهپاد‌های نظامی از فناوری‌های بالایی برخوردارند که بیش از ۹۵ درصد آن توسط بخش خصوصی طراحی شده است.
 
با ارائه دستاورد‌های جدید شرکت‌های ایرانی در حوزه پهپاد به نظر می‌رسد که با ایجاد شرایط زیرساختی لازم امکان صادرات این محصولات استراتژیک در سال‌های آینده دور از دسترس نخواهد بود.
 

نظر شما