گروه جامعه – نه هوا دارند ، نه کسی هوایشان را دارد. تا دیروز مردم خوزستان و از امروز مردمان آذربایجان شرقی و غربی، ایلام، لرستان و به عبارتی نیمه غربی ایران ، زندگی‌شان درگیر خاکی شده است که معلوم نیست از کجا بر سرشان می‌ریزد. تبعات پدیده گرد و خاک در کشور هر روز بیشتر و وسعت شهرهای درگیر آن گسترده تر می‌شود.«مدارس نوبت صبح روز دوشنبه در اهواز به دليل آلودگي هوا تعطيل شد»، «تعطيلي مدارس و ادارات 11 شهر خوزستان به دليل گرد و خاك»، «آلودگی هوا مدارس ابتدایی استان ایلام را به تعطیلی کشاند»، «آلودگي هوا مدارس آذربايجان شرقي را تعطيل كرد»، «هواي تبريز در شرايط اضطرار قرار گرفت» و... اگر همين‌طور پيش برود، گرد و خاک چترش را بر سر همه ایران خواهد كشيد. در این میان بی تفاوتی مسئولان و نبود چاره‌ای برای این مشکل، بیش از پیش مردمان درگیر با گرد و خاک را آزار می دهد و معلوم نیست تا کی باید سینه‌هایشان خاک بخورد.
   مدارس 12 شهرستان خوزستان تعطيل شد
صبح ديروز معاون عمرانی استانداری خوزستان از تعطیلی مدارس نوبت صبح در 10 شهرستان خبر داد. احمدسیاحی در اين‌باره گفته است: «به دلیل تداوم و شدت پدیده گرد و غبار، مدارس نوبت صبح تمامي مقاطع تحصیلی در شهرستان‌های اهواز، کارون، حمیدیه، دشت‌آزادگان، هویزه، ماهشهر، شوش، آبادان و خرمشهر تعطیل هستند.»وی افزود: ادارات تعطیل نیستند و از ساعت 7:30 آغاز به کار می‌کنند ولی زمان مراجعه ارباب رجوع به ادارات از ساعت 10 صبح خواهد بود.» مدیرکل آموزش و پرورش استان خوزستان، محمد تقی ز‌اده هم ديروز اعلام كرد: «مدارس نوبت صبح همه مقاطع تحصیلی در اهواز و 11 شهرستان دیگر در استان خوزستان تعطیل است.» گرد و غباری که از روز يكشنبه اهواز را در بر گرفت آنقدر شدید بوده که به نظر می رسد شدت آن در سال‌های اخیر بی‌سابقه باشد. اين موضوع آدم را ياد فيلم‌هايي مي اندازد كه از روي قصد، گوني خاكي را روي سر بازيگران خالي مي‌كنند! آنقدر آلودگي زياد است كه حتي مردم چند قدمي جلويشان را نمي‌بينند. بر اساس گفته‌هاي شاهدان عيني پل‌های رودخانه کارون در اهواز از فاصله ۱۰۰ متری هم دیده نمی‌شوند. حتي خودروها در هنگام عبور در خيابان‌ها بايد چراغ‌هاي مه‌شكن خود را روشن كنند.
مدیرکل سابق محیط‌زیست استان خوزستان چندی قبل گفته بود: «استاندارد جهانی برای رسیدن گرد و غبار در هوا، ۱۵۰ میکروگرم بر مترمکعب است ولی ما در کارگروه استان خوزستان استانداردهای جدیدی تعریف کردیم که بر اساس آن اگر غلظت گرد و غبار به دو هزار میکروگرم بر مترمکعب برسد مقطع ابتدایی، اگر به سه هزار میکروگرم بر مترمکعب برسد تمام مراکز آموزشی و اگر به بالای سه هزار میکروگرم بر مترمکعب برسد تمام مراکز آموزشی و دستگاه‌های دولتی تعطیل می‌شوند.»
    234 نفر در اهواز به اورژانس رفتند
سخنگوی اورژانس کشور گفت: «در روز يكشنبه 234 نفر به اورژانس بیمارستان‌ها مراجعه کردند که 6 نفر از آنها در بخش‌ آي‌سي‌يو و 9 نفر در بخش‌های عمومی بستری شده‌اند و 206 نفر نیز درمان شده‌اند.» مجتبی خالقی درباره آخرین وضعیت آلودگی هوای استان خوزستان و اقدامات انجام شده از سوی اورژانس با اشاره به ابلاغ توصیه‌های لازم به دانشگاه علوم‌پزشکی اهواز در این زمینه گفت: «مرکز هدایت عملیات و بحران این دانشگاه در حالت آماده‌باش 24 ساعته است. این مرکز آمادگی اين را دارد تا در صورت افزایش تعداد مراجعات فعال شده و مسئولان بیمارستانی و دانشگاهی در این مرکز حضور یابند. تجهیزات مصرفی پزشکی مورد نیاز در بیمارستان‌ها به صورت دپو نگهداری خواهند شد همچنین ماسک بین بیماران، افراد عادی و پرسنل درمانی توزیع شده است. اورژانس پیش‌بیمارستانی در مناطق پررفت‌وآمد شهر مستقر شده است و آنچه که اورژانس به بیماران توصیه کرده این است که از تردد غیرضروری پرهیز شود، به‌ویژه افراد سالمند، کودکان زیر 8 سال و افرادی که سابقه بیماری‌های قلبی و تنفسی دارند این توصیه‌ها را جدی بگیرند.»
   ماهشهر ۶۷ برابر حدمجاز
مدیركل محیط زیست خوزستان درباره غلظت غبار شهرهاي مختلف خوزستان گفته است: «میزان غلظت گرد و غبار در هوای اهواز هشت هزار و ۱۰۰ میكروگرم در مترمربع، آبادان ۴۸۶ میكروگرم در متر مربع، اندیمشک ۱۱۴، بهبهان ۲۸۶ و دزفول نیز ۱۳۷ است.» احمد لاهیجان زاده افزود: «میزان غلظت گرد و غبار در هوای گتوند ۵۱، شوش و شوشتر ۲۶۰ میكروگرم در متر مربع و سوسنگرد دو هزار و ۳۸۱ است. میزان غلظت گرد و غبار در هوای ماهشهر بیشتر از سایر شهرها بوده و به ۱۰ هزار میكروگرم رسیده است. غلظت گرد و غبار در هوای شهر امیدیه ۱۴۱ و در شادگان نیز ۲۷۶ میكروگرم است. اگر حد مجاز آلودگی هوا را ۱۵۰ میکروگرم در نظر بگیريم؛ آلودگی هوای اهواز به ۵۴ برابر حد مجاز و ماهشهر ۶۷ برابر حد مجاز رسیده است که نشان دهنده یک شرایط اورژانسی برای مردم این دو شهرستان است.» به گفته هاشم بالدی، مدیركل بحران استانداری خوزستان روند آلودگي گرد و غبار تا روز چهارشنبه، 22 بهمن در اين استان ادامه دارد. به گزارش خبرگزاري‌ها، به خاطر شدت آلودگي‌ها شير رايگان و ماسك رايگان بين مردم استان خوزستان توزيع شده‌است.
   آلودگی به تبريز رسيد
اما تنها خوزستان نبود كه شاهد اين همه گرد‌وغبار بود. از عجايب روز گذشته ايران اين بود كه حتي اين گرد و غبار تا استان آذربايجان غربي هم رسيد. به دنبال شدت یافتن پدیده گرد و غبار در تبریز و برخی شهرهای استان آذربایجان شرقی، مدارس نوبت صبح روز دوشنبه ۲۰ بهمن برخی شهرهای استان تعطیل اعلام شد. خلیل ساعی، مدیركل مدیریت بحران آذربایجان شرقی از تعطیلی مدارس پیش‌دبستانی و ابتدایی شهرهای تبریز، اسکو، آذرشهر، بناب، عجب شیر، ملکان و مراغه به دلیل آلودگی هوا خبر داد و گفت: «در تمام شهرها و شهرستان‌های نام‌برده شده مدارس استثنایی نیز در همه مقاطع در نوبت صبح تعطیل اعلام است.» کارشناسان علت عمده آلودگی هوای تبریز و دیگر شهرهای استان آذربایجان شرقی را ورود گرد و غبار از سمت جنوب غربی و غرب کشور اعلام کرده‌اند. ساعي گفته است كه شاخص آلودگی هوای برخی شهرستان‌هاي اين استان در شرایط اضطرار قرارگرفته است.
   مدارس ايلام تعطيل، كرمانشاه در حالت هشدار
ايلام هم يكي از استان‌هايي بود كه روز گذشته با سونامي آلودگي هوا وگرد و غبار روبه‌رو شد. تمامی مدارس ابتدایی اين استان در نوبت صبح ديروز به دلیل آلودگی شدید هوا تعطیل اعلام شد و ادارات نیز ساعت ۹ شروع به کار كردند. از طرفي رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست کرمانشاه هم گفت: «میانگین غلظت ذرات در هوای کرمانشاه از بامداد ديروز 643 میکرو گرم بر متر مکعب هواست. این در حالی‌است که استاندارد هوای سالم 150 میکرو گرم بر متر مکعب هواست.» دزفولی‌نژاد اعلام كرد كه اين ميزان غلظت تا ساعت پاياني روز گذشته كاهش داشته است اما براساس پیش‌بینی کارشناسان هواشناسی کرمانشاه سامانه گرد و غبار پایان ديروز از جو منطقه خارج شده است اما موج دوم گرد و غبار همراه با وزش شدید باد روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه جو استان را در برمی‌گیرد. از طرفي مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان لرستان از قرارگیری وضعیت هوای استان در وضعیت ناسالم خبر داد. مهرداد فتحی بیرانوند گفته است: «در نخستین پایشی که صبح ديروز دوشنبه حوالی ساعت ۹ صبح انجام گرفت کیفیت هوای استان ناسالم و میزان ذرات گردو غبار موجود در هوا 6 برابر حد استاندارد اعلام شد.» او استاندارد ذرات معلق 5/ 2 میکرون در هوا را ۴۰ میکروگرم برمترمکعب اعلام کرد كه صبح ديروز میزان ذرات معلق در هوای استان ۲۵۰ میکروگرم بر مترمکعب بوده است.
   ابتكار چه مي‌كند؟!
آلودگي هوا از درز درها عبور مي‌كند، از سوراخ كليد مي‌گذرد و به زير پتو مي‌آيد و صاف به درون ريه مي‌رود. مي‌نشيند و آنقدر مي‌ماند تا صاحب ريه را خفه كند. گرد و غبار اين روزها مهمان ناخوانده بسياري از استان‌ها شده. ديگر حرف زدن از اينكه آلودگي هوا كي و چگونه وارد ايران شده، چه اتفاقاتي دارد مي‌افتد، به كجاها رسيده و چه بايد كرد، كار مسخره‌اي است. حتي از آن مسخره‌تر حرف زدن از بي‌توجهي مسئولان است. هر روز كه مي‌گذرد مسئولان سازمان محيط‌زيست حرف‌هاي جديدي مي‌زنند و وعده‌هاي تازه‌اي مي‌دهند ولي همه اينها فقط در حد حرف باقي مي‌ماند. اول‌ها فقط جنوب ايران با اين بحران مواجه بود، آنهم به خاطر موقعيت جغرافي‌اش، اما الان آنقدر وسعت پيدا كرده كه حتي به آذربايجان شرقي هم رسيده. گرد و خاك و آلودگي هوا در ايران اپيدمي شده‌است. آنوقت به گفته يكي از نمايندگان مجلس، رئيس سازمان محيط‌زيست، معصومه ابتكار بيشتر مشغول سامان دادن به زندگي گربه‌سانان است. سید شریف حسینی نماينده مردم اهواز در مجلس با انتقاد از به تاخیر افتادن یک هفته‌ای سفر رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست به استان خوزستان گفت: «خانم ابتکار مشغول گربه‌سانان است و مردم اولویت دوم او هستند! هم اکنون شرایطی که در خوزستان وجود دارد به‌هیچ عنوان قابل‌قبول برای مردم نیست. اینکه خانم ابتکار دولت‌های قبل را مسئول بداند که مشکل مردم حل نمی‌شود. دولت‌ها یکی پس از دیگری بر سر کار می‌آیند و طبیعی است که باید اقدامات دولت‌های گذشته را پیگیری کنند. شرایطی که هم اکنون در استان خوزستان وجود دارد شرایط خاصی است مانند حادثه‌ای که اسمش زلزله و سیل است اما سیل و زلزله آنی است و مصدومان همان لحظه مجروح می‌شوند اما مجروحان گرد و غبار در سال‌های آینده مشخص می‌شوند.» و اصلي‌ترين سوالي كه از خانم ابتكار بايد پرسيد اين است: «خانم ابتكار با خودتان چند چنديد؟!» شايد وقتي حسن روحاني، رئيس‌جمهور ابتكار را به سمت رئيس سازمان محيط‌زيست منصوب مي‌كرد فكرش را هم نمي‌كرد كه اينقدر هواي ايران رو به فنا برود. هرچه ابتكار به مجلس خوانده مي‌شود و هرچه قدر توبيخش مي‌كنند و تير تمام اعتراض‌ها به سمت اوست، او به اين امر توجهي نمي‌كند. فقط كم مانده اين گرد و غبار به تهران بيايد تا چرخ مملكت كلا بخوابد!