1- آغاز تولید مواد غنی شده از زنجیرههای تحقیقاتی و عدم اخلاط 2- شروع گاز دهی ماشین IR6s 3- راهاندازی زنجیره بیست تایی ماشین IR4 4- گازدهی به زنجیره بیست تایی ماشین IR6
سخنگوی سازمان انرژی اتمی جزئیات گام سوم ایران مبنی بر متوقف کردن بخش دیگری از تعهدات برجامیاش را تشریح کرد. پانزدهم شهریورماه مقامهای بلندپایه جمهوری اسلامی در پایان ضربالاجل دوماهه به اروپا اعلام کردند که محدودیتهای تحقیق و توسعه در صنعت هستهای را که پیشتر در چارچوب برجام مورد پذیرش ایران قرار گرفته بود، کنار میگذارند. ایران در نخستین گام اعلام کرد دیگر به محدودیت ذخیره اورانیوم غنیشده (سقف 300 کیلوگرم) پایبند نیست و در گام دوم نیز از سقف تعیینشده برای سطح غنیسازی اورانیوم (۳.۶۷ درصد) عبور کرد و به ۴.۵ درصد رساند. بهروز کمالوندی روز گذشته در یک نشست خبری با تشریح سومین اقدام تلافیجویانه ایران در مواجهه با کم کاری طرفهای برجام گفت: «اولین اقدام ما این بود که از روز جمعه تولید مواد غنی شده از زنجیرههای تحقیقاتی و عدم اخلاط را شروع کردیم و امروز این روند به آژانس اعلام شده است.» کمالوندی افزود: «دومین اقدام ایران این است که اکنون گازدهی ماشین IR6s که قرار بود از ابتدای سال یازدهم برجام گازدهی شود، شروع کردیم. مورد سوم، راهاندازی زنجیره 20 تایی ماشین IR4 است که آن هم قرار بود از ابتدای سال یازدهم انجام شود که الان آن را انجام میدهیم و چهارمین اقدام در گام سوم این است که قرار بود گازدهی به زنجیره 20 تایی ماشین IR6 را دو ماه دیگر آغاز کنیم که آن را نیز از حالا شروع کردیم.»
نیاز به غنیسازی 20 درصد نداریم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه آیا در گام بعدی ایران بحث توقف اجرای پروتکل الحاقی و غنیسازی 20 درصد وجود دارد؟ گفت: «ما فهرستی از اقدامات مختلف را به شورای عالی امنیت ملی ارائه کردیم و در آن فهرست خروج از ان پی تی هم دیده شده بود اما بعداً سازمان انرژی اتمی در آن فهرست تجدیدنظر کرد و گفتیم حداقل این توصیه سازمان انرژی اتمی نیست اگر در جایی و سطوح بالای کشور میخواهند برای این کار تصمیم بگیرند اما بحثهای فنی ما در حال به اتمام رسیدن است. در فردو و حوزه نظارتها اقداماتی باقی مانده که البته نگاه سازمان در حوزه نظارتها مخصوصاً پادمانی این نیست که در این فعالیتها تغییری دهیم و بهانه به طرف مقابل و دشمن بدهیم که ایران کار خلافی را انجام میدهد. بنابراین گامهای بعدی شاید از حیث فنی کمتر باشد. اما فعالیتهای فردو برای گامهای بعدی مد نظر میتواند باشد.»
کمالوندی افزود: «ما الان به غنیسازی 20 درصد نیازی نداریم و ترجیح ما این است که اول ذخایر 4.5 درصد را به اندازه کافی برسانیم و بعد سراغ 20 درصد برویم.» سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره تولید سانتریفیوژها و اقدامات دیگر گفت: «فعلاً تولید ماشینهای سانتریفیوژ بر اساس نیاز تحقیق و توسعه ماست. اکنون 5060 تا در نطنز داریم و 1044 تا در فردو. ممکن است در گامهای بعدی به پایان موضوعات فنی برسیم. با توجه به انجام مذاکرات بازطراحی اراک در همکاری با چینیها و 1+4 قصد نداریم به سمت رآکتور قدیمی برگردیم.»
قدرت اثرگذاری کاهش تعهدات
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سؤال که درباره شدت تأثیرگذاری و قابلیت بازگشتپذیری گامهای ایران انتقادهایی مطرح است، گفت: «وقتی تصمیم میگیریم سقف 3.67 را عبور کنیم این پیام را دارد که هر وقت بخواهیم میتوانیم 20 درصد را تولید کنیم. بین آنچه اعلام میکنیم و آنچه انجام میشود تفاوت است و باید اینها یک روال منطقی داشته باشد و بنایی نداریم عجله کنیم. ممکن است به ما گفته شود که 20 درصد تولید کنیم بدون اینکه نیاز داشته باشیم یا نه اما اگر تصمیم سیاسی باشد ما انجام میدهیم اما از نظر ما بهتر است برای همان 20 درصد هم ابتدا ذخایر 4.5 درصد را افزایش دهیم. در این رابطه برخی مسائل سیاسی و جناحی وجود دارد و هر کس بیرون گود نشسته حرف خودش را میزند. البته منتقدان دلسوز نظام هستند اما ما نگاهمان این است که فنی و ملی این گامها برداشته شود.
کمالوندی در پاسخ به این پرسش که با افزایش ظرفیت غنی سازی عملاً انگار بر تعداد سانتریفیوژهای ایران افزوده میشود و آیا این به معنای خروج ایران از برجام است؟ اظهار کرد: «تعهد ما این بود که در نطنز 5060 ماشین داشته باشیم و در آنجا ماشینی اضافه نمیشود و در فردو هم اضافه نمیشود اما در تحقیق و توسعه ماشینهایی را که قرار بود سال یازدهم برجام داشته باشیم، جلوتر آوردیم و درباره تعداد آنها هم توافق کرده بودیم. درباره میزان غنیسازی هم چون دیگر به 300 کیلو پایبند نیستیم دلیلی ندارد که تولیدات سانتریفیوژها در تحقیق و توسعه رقیق شود بلکه میتواند ذخیره شود.»
فعلاً نیازی به تغییر تعداد سانتریفیوژها نیست
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که چرا در گام سوم سراغ افزایش سانتریفیوژها نرفتید و سراغ تحقیق و توسعه رفتید؟ آیا این تصمیمی فنی بود یا سیاسی، گفت: «فعلاً به ظرفیت غنیسازی و تعداد سانتریفیوژها دست نزدیم چون نیازی به این کار نیست و اگر بخواهیم ماشین جدید بیاوریم بهتر است که از اول کارهای تحقیق و توسعهاش بخوبی انجام شود. به جای اینکه هزار ماشین نسل اول مستقر کنیم دو زنجیره شاهد 164 تایی ایجاد میکنیم که همان نتیجه را در بر دارد. به علاوه جز افزایش تعداد سانتریفیوژها و فردو دیگر گامی نمانده است که بخواهیم انجام دهیم. ما در زمینه افزایش ظرفیت و سطح غنیسازی در راستای تولید سوخت برای نیروگاههایمان باید دانش خود را نسبت به سوخت نیروگاهی افزایش دهیم. با وجود گذشت چهار سال از برجام میتوانیم بگوییم که پیشرفت ما در تحقیق و توسعه معادل گذشت 10 است. ما الان در زمینه تولید سوخت رآکتورهای قدرت در حال کسب جایگاه خوب هستیم در عین حال که برای رسیدن به این جایگاه نیاز داریم تا مواد اولیه لازم برای تولید سوخت داشته باشیم و از این بابت مطمئن باشیم.»
بتنریزی نیروگاه بوشهر
کمالوندی همچنین به اقدامات آتی درباره نیروگاه اتمی بوشهر اشاره کرد و گفت: «بزودی بحث بتن ریزی نیروگاه اتمی دوم بوشهر را خواهیم داشت. صنعت هستهای به سرعت کار خود را ادامه میدهد در حوزه تحقیق و توسعه محدودیت نداشتیم بلکه زمانبندی شده جلو میرفتیم که آن هم بر اساس برنامه 15 ساله سازمان انرژی اتمی بود. فعالیتهای هستهای نمیتواند با سرعت انجام شود بلکه در یک زمانبندی و دقت عمل مشخص انجام میشود اما اکنون در گام سوم دیگر به این زمانبندی تعیین شده و توافق شده در برجام دیگر پایبند نیستیم.»
واکنش آژانس به گام سوم ایران
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به تغییرات موجود پیرامون فعالیتهای سانتریفیوژی ایران اعلام کرد، «ما از اخبار رسانهها در ارتباط با توسعه و تحقیقات سانتریفیوژهای ایران آگاه هستیم. بازرسان آژانس در ایران در محل هستند و هرگونه فعالیتهای مربوط به آن را به مقر این سازمان در وین گزارش خواهند کرد.»
برش
سفر مدیر موقت آژانس به تهران
«کرونل فروتا»، مدیرکل موقت آژانس امروز میهمان مقامهای ایرانی است. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به سفر مدیرکل موقت آژانس گفت که «کرونل فروتا» طبق برنامه و دعوت از پیش انجام شده در زمان حیات آمانو امروز (یکشنبه) به ایران میآید و با برخی مقامات از جمله آقایان صالحی و ظریف دیدار میکند. کرنل فروتا دیپلمات رومانیایی و هماهنگکننده ارشد پیشین آژانس است که در پی درگذشت یوکیو آمانو، مدیر کل پیشین این سازمان به طور موقت مسئولیت ریاست آژانس را عهدهدار شده است. او از نامزدهای پست ریاست آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. «رافائل گروسی» نماینده آرژانتین در آژانس بینالمللی انرژی اتمی از دیگر نامزدهای جانشینی آمانو به شمار میآید. کاظم غریب آبادی، نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی سفر مدیرکل موقت آژانس به تهران را جزئی از تعاملات و همکاریهای جاری و در چارچوب رایزنیهای سطح عالی بین طرفین خوانده است.
نظر شما