شناسهٔ خبر: 35219876 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایران آنلاین | لینک خبر

عزاداری محرم در بوشهر، سرزمین سنج و دمام

هِیا مظلوم

استان بوشهر در دهه محرم یکی از مکان‌هایی است که بسیاری از علاقه‌مندان به عزاداری امام حسین(ع) راهی این دیار می‌شوند. سبک خاص سینه زنی همراه با سنج و دمام در کنار علم گردانی از آیین‌های ویژه عزاداری در این استان جنوبی کشور است.

صاحب‌خبر -
شاکر شکیبا کارگردان تعزیه در بوشهر با اشاره به اینکه سبک عزاداری در استان بوشهر قدمت چند صدساله دارد می‌گوید: «سینه زنی یکی از مراسم‌ اصلی عزاداری در ایام محرم است. آیین «نعش گردانی» هم در برخی از شهرها برپا می‌شود و همین طور تعزیه خوانی در دشتسان. سبک سینه زنی بوشهری به شکل دایره است. یعنی سینه زن‌ها به‌شکل دایره می‌ایستند و مداح وسط این دایره قرار می‌گیرد. وقتی نوحه سر داده می‌شود سینه زنان درحالی که با یک دست کمر یکدیگر را گرفته‌اند خم می‌شوند و سینه می‌زنند. این نوع شیوه عزاداری توسط مرحوم جهانبخش کردی‌زاده مداح مشهور بوشهری پایه‌گذاری شد و این نوع عزاداری و سینه زنی امروز توسط مصطفی گراشی از مداحان معروف بوشهری در جنوب کشور همچنان ادامه دارد.» وی در مورد علم گردانی می‌گوید: «علم گردانی یکی دیگر از آیین‌های قدیمی و ماندگار استان بوشهر است. این علم که یک چوب بلند درخت است و پارچه‌های متبرک به آن آویخته می‌شود قدمت 400 ساله دارد. در بالای این علم نماد پنج انگشت قرار گرفته و در روزهای هفتم تا نهم محرم در مناطق مختلف گردانده می‌شود و کسانی که حاجت دارند روی پارچه‌هایش آب می‌ریزند و از آب می‌نوشند و افرادی که حاجت روا شده‌اند هدیه و سوغات به علم‌گردان‌ها می‌دهند.»  وی عنوان می‌کند: «سنج و دمام هم از قدیمی ترین‌آلات موسیقی عزاداری‌ در استان بوشهر است. معمولاً قبل از شروع مراسم سینه زنی گروهی، سینه زن‌ها با نواختن دمام و سنج مسیری را طی می‌کنند تا به مکان سینه زنی برسند. دمام چوبی در بوشهر قدمت زیادی دارد و کارگاه‌های ساخت دمام هنوز هم در بوشهر رونق دارند. تعزیه هم در بوشهر آیینی قدیمی است و برای تعزیه خوانی در این استان از نسخه‌های قدیمی استفاده می‌شود. در بوشهر 52 مجلس تعزیه برپا می‌شود و هر تعزیه مربوط به یکی از شخصیت‌های کربلا است. در روستاهایی مثل «زیارت» و «نذرآقا» تعزیه‌ها در مکان‌های خاصی برپا می‌شود که نزدیک به 15هزار نفر به تماشا می‌نشینند.»

نظر شما