صاحب‌خبر - عملیات بازار باز بانک مرکزی به تازگی در مرکز پژوهش‌های مجلس نیز بررسی شده است. در این گزارش آمده با توجه به کسری بودجه دولت در سال ۱۳۹۸ (به‌واسطه کاهش درآمدهای نفتی)، امکان اینکه عملیات بازار باز در عمل تبدیل به ابزاری برای تأمین کسری بودجه دولت از طریق پایه پولی شود زیاد است. به این صورت که دولت برای تأمین هزینه‌های خود اوراق بدهی منتشر کند و بانک مرکزی در پوشش عملیات بازار باز، موظف به خریداری این اوراق شود. در این صورت تمام مضرات پولی کردن کسری بودجه در اقتصاد پدیدار خواهد شد. گزارش مرکز پژوهش‌ها خاطرنشان می‌کند: ازسوی دیگر نیز با توجه به وجود بانک‌های ناسالم در نظام بانکی کشور، در صورتی که موضع انفعالی بانک مرکزی در قبال اضافه برداشت توسط بانک‌های ناسالم ادامه یابد (مشابه آنچه طی سال‌های ۱۳۹۷-۱۳۹۳ شاهد بودیم)، کارکرد عملیات بازار باز به‌عنوان یک ابزار سیاست پولی کاملاً از بین خواهد رفت و صرفاً کارکرد نمایشی خواهد یافت. بر این اساس توجه به تمهید پیش‌نیازهای موفقیت عملیات باز در شرایط کنونی ضرورت دارد. عبدالناصر همتی روز گذشته در تشریح سیاست‌های بانک مرکزی برای راه اندازی بازار باز گفت: «سیاست‌های پولی چیزی جز اجرای عملیات بازار باز بانکی نیست، در گذشته برای بانک مرکزی کل‌های پولی مهم بود که البته هم اکنون هم این مساله مهم است، اما بانک مرکزی به دنبال آن است که کل‌های پولی را از طریق عملیات بازار باز کنترل کند.» رییس شورای پول و اعتبار گفت: «این کار قرار است اولین بار از سوی بانک مرکزی انجام شود، نظرات کارشناسی متخصصان پولی را در این حوزه اخذ شده و این کار با وسواس انجام خواهد شد.» همتی در ادامه با تاکید بر اینکه سقف سهام‌داری افراد در بانک‌ها باید کمتر از ۳۳ درصد باشد، گفت: «البته سقف سهام‌داری ۱۰ درصد است که با نظر بانک مرکزی می‌تواند تا ۲۰ درصد و با نظر هیات عامل بانک مرکزی تا ۳۳ درصد افزایش یابد و اگر فردی بیش از این سهم داشته باشد، بر اساس در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار خواهد گرفت.» وی در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان این‌که اقدامات خوبی در زمینه بانکداری بدون ربا در سیستم بانکی انجام شده است، اظهارداشت: «ضعف‌هایی هم وجود داشته که ما به آن واقفیم و کتمان نمی‌کنیم که چالش‌هایی وجود دارد و عملکرد نظام بانکی در برخی زمینه‌ها با ضعف روبرو ساخته است.» به گزارش خبرگزاری ها، همتی با بیان اینکه از نیمه سال ۹۷ و در سال جاری روندی که در شاخص‌های اقتصادی دیده می‌شود، روند مطلوبی است، گفت: «البته نه به این معنا که مشکل اقتصادی حل شده و وجود ندارد، بلکه سخت‌ترین فشارها به اقتصاد ایران وارد شده، اما آنها به هدفشان نرسیدند.» وی افزود: «شتاب افزایشی تورم کنترل و کندتر شده اما هر زمانی که نرخ تورم منفی شد، ما می‌توانیم این مژده را به مردم بدهیم که مشکلات اقتصادی حل شده است، اما مهم اینجاست که تورم ۵.۵ درصدی در اسفند ماه سال گذشته به سطوح زیر یک درصد رسیده است.» همتی اضافه کرد: «یکی از نشانه‌های بهبود اوضاع اقتصادی در کنترل قیمت مسکن بود و به رغم سه‌سال افزایش، قیمت مسکن در تیرماه منفی شد و از سوی دیگر ۷۲ درصد حجم معاملات نسبت به سال گذشته کاهش یافته و این باعث امیدواری است که شاهد کاهش قیمت مسکن در تهران و شهرستان‌ها باشیم، چرا که نشان می‌دهد که دیگر قدرت افزایش ندارد.» وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین چالش‌های ما چالش بودجه است، گفت: «اصلاح ساختار بودجه در حال انجام است و دغدغه مهم ما کنترل نقدینگی و جلوگیری از تاثیرپذیری حجم پول در بودجه دولت است.» رییس شورای پول و اعتبار با تاکید بر اینکه ناترازی و مشکلات مالی برخی بانک‌ها را نباید به کل نظام بانکی تعمیم داد، تصریح کرد: ناین موضوع یک شبه به وجود نیامده که بتوان یک شبه هم آن را برطرف کرد، بلکه نیاز به برنامه میان‌مدت و بلندمدت داریم و همت باید برای این اصلاح وجود داشته باشد که دارد، اما اصلاح نظام بانکی نباید با تبلیغات و اعلام و اطلاع‌رسانی همراه باشد.» همتی تصریح کرد: «ما همیشه قسمت خالی لیوان را می‌بینم، اما باید ببینیم که بانک‌های ما اکنون دارند منابع اصلی حرکت اقتصادی کشور را تامین می‌کنند، تمام پروژه‌های اساسی کشور با پشتیبانی بانک‌ها انجام می‌شود و ۹۰ درصد تامین مالی کشور دست بانک‌هاست و ما نمی‌توانیم آنها را تضعیف کنیم.» وی از پرداخت ۱۳۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات سرمایه در گردش، در چهار ماهه نخست امسال خبر داد و گفت: «۶۰ درصد از کل تسهیلات بانکی در این مدت به سرمایه درگردش است مربوط است.» همتی تاکید کرد: «نرخ سود در بانک‌ها مدیریت شده و این نظارت بانک مرکزی است و من شاهدم که مسئولان نظارت برای مجامع بانک‌ها وقت زیادی گذاشتند.» فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد نیز در این مراسم به جزییاتی از برنامه های وزارت اقتصاد پرداخت و با انتقاد از شیوه اجرای بانکداری اسلامی گفت: ۲۸ سال از تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا می‌گذرد اما امروز همچنان شاهد مشکلاتی در این خصوص هستیم. وی افزود: «این بانکداری می توانست الگویی برای سایر کشورهای اسلامی باشد، اما امروز شاهد هستیم هنوز در مورد موانع، دچار مشکلاتی هستیم و برخی از مراجع نسبت به عملیات به شدت موضع دارند. در مقابل برخی معتقدند قوانین و مقررات مناسب و در اجرا مشکل دارد و برخی نیز معتقدند مشکلی وجود ندارد.» وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: «بانکداری امری نیست که با روش های سنتی و ساز و کارهای قدیمی در داخل و عرصه رقابت، کارایی داشته باشد. نظام بانکی در رشد و توسعه کشور نقش محوری دارد و از منظر تامین مالی، اقتصادی ایران بانک پایه است. فارغ از رقابت هایی که وجود دارد، اما واقعیت امروز نشان می دهد اقتصاد ما بانک پایه است.» وی ادامه داد: «نقش نظام بانکی در تامین مالی اقتصاد کشور همچنان نقشی برجسته است و باید متناسب با این نقش نظام بانکی خود را برای فرآیند رشد و توسعه آماده کند که اگر این اتفاق نیفتد از قافله عقب خواهد ماند. اگر نظام بانکی ما بخواهد در اقتصاد ایران و در عرصه رقابت با دنیا به کرسی و موقعیتی دست پیدا کند باید به این امر توجه و اقدام کند که از بهترین فناوری های دنیا بهره مند شود.»∎​