صاحب‌خبر - تسهیلات بانکی برای خرید خانه به خصوص در شهرهای بزرگ آن قدر کم است که به اذعان مرکز پژوهش های مجلس فقط ۲۰ درصد قیمت خانه را شامل می شود. اکنون تسهیلات ۸۰ میلیون تومانی مسکن به صورت انفرادی و تسهیلات ۱۶۰ میلیون تومانی بانک مسکن برای زوجین در شهر تهران با منابع صندوق یکم برنامه بانک مسکن برای خانه‌دار کردن متقاضیان است. این ارقام را که در کنار گزارش های بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی در خصوص میانگین قیمت مسکن در شهر تهران در تیرماه که می گذاریم کاهش کارآیی تسهیلات بانکی برای خانه دار شدن متقاضیان کاملا آشکار می شود. بر اساس گزارش اخیر بانک مرکز ی متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۱۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۰.۴ و ۹۱.۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. با احتساب رقم میانگین قیمت مسکن و رقم وام اعطایی بانک مسکن از طریق صندوق یکم به زوج های جوان در صورت اخذ این وام (۱۶۰ میلیون تومان) فقط می توان ۱۱ متر خانه در تهران خریداری کرد. بنابراین متقاضی خرید مسکن باید پس انداز کلانی در اختیار داشته باشد تا بتواند با دریافت این نوع تسهیلات خانه خود را خریداری کند و خود این تسهیلات هیچ متقاضی را نمی تواند صاحب مسکن کند. البته بانک مسکن در برنامه جدید خود افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر را گنجانده است.رحیمی انارکی، مدیرعامل بانک مسکن اخیرا از تاثیر تکمیل واحدهای مسکن مهر بر ساماندهی بازار مسکن و یه خصوص اجاره سخن گفته است و با بیان اینکه عمده مالکان واحدهای باقیمانده مسکن مهر مستاجر هستند، گفته است: تکمیل هر چه سریعتر مسکن مهر و تحویل این پروژه ها می تواند به کنترل بازار کمک کند. با این حال وضعیت بازار فعلی حاکی از این است که تسهیلات مسکن به تنهایی فاکتور بزرگ و برجسته ای در عرصه خرید مسکن نیست و نمی تواند از تقاضای انباشته شده در بخش مسکن بکاهد. بر اساس آخرین گزارش مرکز پژوهش های مسکن راه‌ اندازی صندوق یکم بانک مسکن در زمانی که معاملات مسکن در رکود قرار داشت با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شد. اما در سه سال اخیر دو اتفاق مهم در این صندوق رخ داد که یکی حجم بالای استقبال بسیار بیشتر از پیش‌بینی‌ها و بالا بردن انباشت تقاضا در صندوق یکم است و دیگری جهش قیمت در بازار ارز و مسکن است که باعث کاهش قدرت خرید مسکن شد. البته سیاست‌های دولت تا قبل از تحولات اقتصادی به وجود آمده در سال گذشته در جهت تامین مالی خرید مسکن خانه اولی‌ها از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم تا حدودی موفق عمل کرد. اما در یک سال اخیر با افزایش جهشی قیمت مسکن و ثابت ماندن سقف تسهیلات صندوق، عملا توانایی خرید مسکن به خصوص در شهرهای بزرگ از متقاضیان سلب شده است و به نحوی که گزارش مرکز پژوهش های مسکن آمده است: در تهران این تسهیلات فقط حدود ۲۰ درصد هزینه خرید مسکن در مناطق متوسط شهر را تامین می‌کند. اگر تغییری در سیاست‌های این صندوق توسط بانک مسکن ایجاد نشود منابع آن دچار سیر نزولی شده و ممکن است با عدم تحقق اهداف تشکیل این صندوق به توقف فعالیت برسد. این وضعیت در تهران و شهرهای بزرگتر نسبت به شهرهای کوچک محسوس‌تر است به نحوی که در شهرهای کوچک هنوز تسهیلات صندوق می‌تواند تا حدودی پاسخگوی خرید مسکن باشد. یک راهکار می‌تواند افزایش سقف تسهیلات باشد که برای آن دو مانع متصور است یکی کمبود منابع و دیگری افزایش احتمالی تورم و در صورت فقدان رشد سقف وام‌ها فاصله زیادی بین استطاعت خرید مسکن با بهای آن برای متقاضیان مسکن اول باقی خواهد ماند.∎​