این رویکرد تازه مبتنی بر حمایت اتحادیه اروپا از تلاش‌های منطقه‌ای کشورهای منطقه برای حل مشکلات جاری در خلیج فارس و عموم منطقه غرب آسیا است که «فدریکا موگرینی» در سفر منطقه‌ای خود به عراق و کویت بر آن تاکید کرده است.

رصد دیدارهایی که موگرینی در بغداد با مقامات عالی رتبه عراقی داشته نشان می‌دهد که در همه آنها تاکید می‌کند که اتحادیه اروپا از تلاش‌های عراق برای حل تنش‌ها در منطقه حمایت می‌کند.

برخی کارشناسان، این رویکرد اتحادیه اروپا را نوعی فرار از مسوولیت‌هایی می‌دانند که در قبال برجام دارد و عده‌ای نیز بر این باورند که اتحادیه اروپا به نوعی ضعف خود را در حل بحران ناشی از خروج آمریکا از برجام نشان داده است.

روی همین اصل، تاکید موگرینی در بغداد و کویت در حمایت از تلاش‌های این کشورها برای مهار بحران در منطقه خلیج فارس، در این چارچوب تحلیل و تفسیر شده است.

آنچه در مأموریت موگرینی در بغداد و کویت حائز اهمیت است، اتحادیه اروپا برای حمایت‌های خود از تلاش‌های منطقه‌ای جهت مهار بحران در منطقه خلیج فارس، جزئیات و نقشه راه واضح ارائه نکرده و بیشتر کلی گویی کرده است.

***موگرینی و وزیر خارجه عراق

شاید یکی از اتفاقات مهم این سفر پیشنهاد عراق برای برگزاری یک کنفرانس منطقه‌ای درباره تنش‌های موجود در منطقه بین ایران و آمریکا است که موگرینی در کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجه عراق (دیروز شنبه) تاکید کرد که اتحادیه اروپا از این پیشنهاد بغداد استقبال می‌کند.

وی گفته است که اتحادیه اروپا آماده حمایت از ایده برگزاری کنفرانس منطقه‌ای پیرامون تنش‌ها بین ایران و آمریکا در منطقه خلیج فارس است.

وزیر خارجه عراق هم در سخنان خود در کنفرانس خبری مشترک با موگرینی تاکید کرد که موضوع بحران بین آمریکا و ایران بخش زیادی از گفت وگوهای دوجانبه را به خود اختصاص داد.

«محمد علی الحکیم» گفت که به مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپا تاکید کرده که منطقه آمادگی جنگ تازه ندارد زیرا هنوز درگیر جنگ با تروریسم است، بنابراین بهترین راه حل مشکل در بحران آمریکا و ایران گفت وگو است.

وی اضافه کرد که اصل مشکل در بحران جاری بین ایران و آمریکا ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از برجام است و اتحادیه اروپا می‌تواند در مهار بحران جاری نقش محوری ایفا کند.

تمام این سخنان خصوصاً بند «ایفای نقش محوری اتحادیه اروپا در بحران منطقه‌ای بین آمریکا و ایران» در اظهارات موگرینی – به عمد یا سهو – مغفول ماند و در مقابل مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تفصیل به بحران‌های سوریه، یمن و لیبی اشاره کرد امری که برای خبرنگارانی که در کنفرانس حضور داشتند، تعجب برانگیز بود.

موگرینی سپس به دیدار رئیس جمهوری، نخست وزیر و رئیس پارلمان عراق رفت و در همه این دیدارها با تاکید بر مناسبات دو جانبه با این کشور بدون اشاره به نقش اتحادیه اروپا در تنش‌های موجود در منطقه بر رویکرد تازه این اتحادیه در حمایت از سیاست‌های عراق برای حل بحران منطقه اشاره کرد.

***موگرینی و برهم صالح

سرآغاز بیانیه دفتر ریاست جمهوری عراق بعد از پایان دیدار «برهم صالح» با موگرینی بر تاکید رئیس جمهوری عراق در خصوص برقراری صلح و ثبات و مهار بحران در منطقه و جهان است.

بر اساس بیانیه صادره برهم صالح در دیدار موگرینی بر ضرورت «کار مشترک» برای دور کردن منطقه از تبعات مصیبت بار جنگ تاکید کرده و «هماهنگی و مشورت با اتحادیه اروپا» را در مسائل و تحولات پیش آمده با اهمیت خوانده است.

برهم صالح در ادامه سخنانش به اهمیت مناسبات دو جانبه عراق و اتحادیه اروپا و مشارکت کشورهای اروپایی در بازسازی و سازندگی عراق اشاره کرده است.

در مقابل موگرینی «بدون اشاره به نقش اتحادیه اروپا در قبال تنش‌های موجود»، بار مسؤولیت را متوجه عراق کرده و گفته است: «اتحادیه اروپا از ثبات در عراق و سیاست متوازنی که بغداد در قبل مسائل بین المللی دارد، حمایت می‌کند.»

او همچنین گفته است که اتحادیه اروپا به دستاوردهایی که کنفرانس بازسازی عراق در کویت در سال گذشته ترسیم کرده، پایبند است.

***موگرینی و عادل عبدالمهدی

موگرینی در دیدار با عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق هدف واقعی سفر خود را به بغداد بیان کرده است.

بر اساس بیانیه دفتر نخست وزیری عراق، موگرینی در این دیدار گفته است که هدف اصلی سفرش به بغداد برای تاکید مجدد بر پشتیبانی سیاسی، معنوی و مالی و همبسگی اتحادیه اروپا با عراق است.

وی با اشاره به موفقیت سیاست خارجی عراق در منطقه خاطر نشان کرده است که عراق یکی از بهترین شرکای اتحادیه اروپا است.

موگرینی در این دیدار نیز گفته است که «مواضع عراق و اتحادیه اروپا در نگاه به منطقه مطابق و مشابه هم است و همکاری بیشتر بین آنها، می‌تواند به استقرار در منطقه و جهان کمک کند.»

وی بدون اینکه طرح مشخصی برای کاهش تنش در منطقه ارائه کند، گفته است که داستان موفقیت عراق در منطقه، حائز اهمیت است و اتحادیه اروپا مایل به ادامه حمایت بیشتر برای موفقیت عراق است.

طبیعتاً نخست وزیر عراق از این رویکرد اتحادیه اروپا ابراز خرسندی کرده و گفته است که بغداد مایل به تشویق سرمایه گذاری اروپایی در عراق و افزایش همکاری‌ها در همه بخش‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است.

عبدالمهدی نیز تاکید کرده است که عراق اتحادیه اروپا را یکی از شرکای اساسی خود می‌داند.

***موگرینی و افزایش همکاری‌های پارلمانی با عراق

دیدار موگرینی و «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان عراق نیز به طور ویژه بر گسترش همکاری‌های پارلمانی بین عراق و پارلمان اتحادیه اروپا و پارلمان‌های کشورهای عضو اتحادیه متمرکز شد.

مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این دیدار نیز گفت که اتحادیه اروپا برای مشارکت در بازسازی و سازندگی شهرهای ویران شده عراق و توسعه طرح‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی و امنیتی آمادگی دارد.

مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با این عبارات که بخش عمده آن بر گسترش مناسبات دو جانبه تاکید دارد و بخش دیگر، حمایت اتحادیه اروپا از تلاش‌های منطقه‌ای کشورهای منطقه برای حل بحران در غرب آسیا و خلیج فارس اشاره دارد، به سفر خود به بغداد پایان داد و عازم کویت شد.

اینک این سوال مطرح است که هول دادن عراق و دیگر کشورهای منطقه از جمله کویت و سلطنت عمان توسط اتحادیه اروپا، در تنش‌های منطقه، ناشی از صداقت اروپا برای حل این تنش‌ها است یا اینکه دام گستری تازه ای توسط اروپایی‌ها است.

کارشناسان معتقدند که اتحادیه اروپا بر حسب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در قبال کل تنش‌های موجود، مسؤولیت قانونی دارد و نباید به بهانه حمایت از تلاش‌های منطقه‌ای کشورهای آن – به رغم اهمیت‌ها آنها - از زیر بار این مسؤولیت‌ها، شانه خالی کند.