خبرگزاری رویترز خبر از توقیف یک نفتکش حامل نفت ایران توسط نیروی دریایی انگلیس داد. به نقل از رویترز، دولت محلی جبلالطارق در بیانیهای اعلام کرده است که تفنگداران نیروی دریایی انگلیس یک نفتکش را که حامل نفت خام به مقصد سوریه بود در سواحل این سرزمین توقیف کردهاند. در این بیانیه آمده است که شواهد کافی نشان میدهد مقصد نفتکش «گریس ۱» پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده است. خبرگزاری رویترز بر اساس اطلاعات رفنیتیو آیکون (وبسایتی که مسیر کشتیها را ثبت میکند) مدعی شده که این نفتکش از سوی ایران به مقصد سوریه در حال حرکت بوده است.
واکنش و اعتراض اسپانیا
وزیر خارجه اسپانیا در واکنش به توقیف ابرنفتکش ایرانی گفت: توقیف یک ابرنفتکش ایرانی در منطقه جبلالطارق توسط نیروهای انگلیس و به درخواست آمریکا صورت گرفته است. جوزپ بورل تأکید کرد، کشورش در حال بررسی محل دقیق این توقیف است تا معلوم شود آیا این اتفاق در آبهای سرزمینی اسپانیا رخ داده یا آنطور که مقامات جبلالطارق ادعا دارند در آبهای متعلق به خود جبلالطارق صورت گرفته است. وزیر خارجه اسپانیا خاطرنشان ساخت، در حال بررسی چگونگی تأثیر این رخداد بر حاکمیت و تمامیت ارضی اسپانیا هستند؛ چراکه بر اساس اطلاعات دریافتی، توقیف نفتکش در منطقه آبی صورت گرفته که اسپانیا حاکمیتش را از آن خود میداند. توقیف غیر قانونی نفتکش ایرانی از سوی نیروی دریایی بریتانیا در تنگه جبلالطارق، جدا از اعتراض ایران، یک مناقشه دیپلماتیک دیگر را هم رقم زده است. این عملیات که ظاهراً به درخواست آمریکا از سوی بریتانیا به بهانه تحریمهای اعمالی علیه سوریه به عنوان مقصد محموله نفتی صورت گرفته، ظاهراً بر خلاف پیشبینیهای قبلی، نه در بندر جبلالطارق که در آبهای سرزمینی اسپانیا صورت گرفته شده است. اسپانیا در نظر دارد به خاطر انجام این عملیات در آبهای سرزمینی خود، اعتراض رسمی خود را به لندن ارائه دهد. شایان ذکر است اسپانیا بر اساس معاهده اوترخت (قرن ۱۸ میلادی) تنها مالکیت منطقه جبلالطارق و بندر این منطقه را به بریتانیا واگذار کرده بود و هیچگاه از حاکمیت خود بر آبهای اطراف جبلالطارق انصراف نداده است.
وزارت خارجه
سخنگوی وزارت خارجه گفت: توقیف کشتی ایرانی غیرقانونی، تنشزا و نوعی بدعت خطرناک است. سید عباس موسوی با اشاره به توقیف نفتکش ایرانی در منطقه جبلالطارق گفت: ناوگان دریایی انگلیس یک کشتی نفتکش حامل نفت خام ایران را در منطقه تنگه جبلالطارق توقیف کرد که این اقدام غیرقانونی و خلاف موازین بینالمللی است، لذا سفیر انگلیس در تهران را به وزارت خارجه احضار و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی را به وی ابلاغ کردیم. وی افزود: آنها چنین حقی را نداشتند و اینکه گفته شده این اقدام را به درخواست دولت آمریکا انجام دادهاند برای ما عجیب و غیر قابل قبول است. موسوی افزود: اروپاییها در چنین موضوعاتی نوعی استقلال داشتند و این همراهی با سیاستهای خصمانه دولت آمریکا توسط دولت انگلیس هم برای ما البته موضوع تازهای نیست. وی با تأکید بر اینکه این اقدام جای محکومیت و اعتراض دارد، گفت: این موضوع و این اقدام را نوعی راهزنی دریایی میدانیم و از دولت انگلیس خواسته بودیم و میخواهیم هر چه سریعتر نسبت به رفع توقیف این کشتی اقدام کند تا کشتی آزادانه به مسیر و به مقصد مورد نظرش ادامه دهد.
احضار سفیر انگلیس
راب مکایر، سفیر انگلیس در تهران در اعتراض به توقیف نفتکش حامل نفت جمهوری اسلامی توسط رئیس اداره سوم غرب اروپا به وزارت امور خارجه احضار شد. در جریان این احضار رئیس اداره سوم غرب اروپا با غیرقابل قبول دانستن این اقدام و اینکه حسب اطلاعات موجود توقیف این نفتکش به درخواست آمریکا صورت گرفته است، خواستار رهاسازی سریع نفتکش مزبور شد. وی با اشاره به حرکت این نفتکش در آبراههای بینالمللی، اقدام نیروی دریایی انگلیس را معادل با راهزنی دریایی دانسته و گفت آن کشور حق ندارد تحریمهای یکجانبه خود یا اتحادیه اروپا را به صورت فراسرزمینی علیه کشورهای دیگر اعمال نماید. این همان سیاست زورمدارانه آمریکاست که کشورهای اروپایی همواره نسبت به آن معترض بودهاند. در این دیدار مدارک و مستندات مربوط به این نفتکش و محموله آنکه حکایت از حرکت کاملاً قانونی نفتکش دارد در اختیار سفیر انگلیس قرار گرفته و تأکید شد که جمهوری اسلامی از ظرفیتهای سیاسی و قانونی خود برای رهاسازی این کشتی و استیفای حقوق خود استفاده خواهد کرد. سفیر انگلیس با اظهار اینکه مراتب را سریعاً به لندن منتقل خواهد کرد، تأکید کرد انگلیس از تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران تبعیت نمیکند.
خوشحالی جان بولتون
مشاور امنیت ملی آمریکا با ابراز خشنودی از توقیف نفتکش ایرانی، مدعی شد که آمریکا و شرکای او اجازه نمیدهند که ایران به تجارت نامشروع خود با سوریه ادامه دهد. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا در واکنش به توقیف نفتکش حامل نفت خام ایران که به مقصد سوریه در حرکت بود، در توییتی نوشت: «خبرهای خوبی به ما رسیده است. انگلیس ابرنفتکش گریس ۱ که پر از نفت ایران بود و به مقصد سوریه حرکت میکرد را به علت نقض تحریمهای اتحادیه اروپا توقیف کرده است. آمریکا و دیگر شرکایش، کماکان نظام ایران و سوریه را از منفعت بردن از این تجارت نامشروع بازمیدارند».
اظهار بیاطلاعی اتحادیه اروپا
کمیسیون اروپا به اخبار منتشره پیرامون توقیف نفتکش حامل نفت ایران در جبلالطارق واکنش نشان داد. کمیسیون اروپا به عنوان نهاد اجرایی اتحادیه اروپا در واکنش به اخبار منتشره پیرامون توقیف نفتکش حامل نفت ایران در جبلالطارق اعلام کرد که در این خصوص اطلاعی در دست ندارد. رویترز نوشت: این در حالی است که گاردین پیشتر مدعی شده بود که نیروی دریایی انگلیس یک نفتکش که ادعا میشود حامل نفت ایران به سوریه بود را توقیف کرده است. فابیان پیکاردو، رئیس منطقه جبلالطارق در این خصوص مدعی شده بود که نفتکش مذکور مظنون به حمل نفت خام برای سوریه بود که توقیف شد. وی ادعا کرد که این اقدام در ساعات اولیه روز پنجشنبه توسط پلیس جبلالطارق و نهادهای گمرکی و با کمک نیروی دریای انگلیس صورت گرفته است.
برخورد متقابل
سردار علایی نیز در واکنش به توقیف ابرنفتکش ایرانی و نوع پاسخ ایران به این اقدام گفت: انگلیس همیشه پشتیبان سیاستهای آمریکا بوده است و این اقدام نیز بنا بر خواست آمریکا صورت گرفته است. آمریکا میخواهد انگلیس را در فشارها علیه ایران در کنار خود داشته باشد و به ارتش انگلیس مأموریتهایی را علیه ایران واگذار میکند. برای مقابله با اقدامات خصمانه انگلیس ابتدا باید از راههای سیاسی و قانونی و حقوقی استفاده کرد و اگر جواب نداد میتوان مقابلهبهمثل کرد.
عباس آخوندی
عباس آخوندی وزیر سابق راه هم نوشت: «با توجه به وضعیت آشفته سیاست داخلی انگلیس پس از افتضاح برگزیت، توقیف نفتکش ایران از سوی نیروی دریایی انگلیس اقدامی است موذیانه در مسیر مسابقه برای کسب رضایت ترامپ و اجرای سیاست تیم بیجهت: 1. تحریک ایران جهت اتخاذ عکسالعمل شتاب آلود 2. بیاعتبار سازی سازوکار اینستکس و تحقیر اروپاییان 3. قرار دادن اروپاییان در وضعیت تعارض در اجرای تحریم سوریه از سوی آنان البته به درخواست آمریکا و نه اتحادیه اروپا و 4. درگیر کردن ایران با یک مسئله بینالمللی در آستانه اجرای مرحله دوم سیاست کاهش تعهدهای ایران در برجام. ایران اقدامهای حقوقی بینالمللی را معمول و حق اقدامهای امنیتی متقابل و بهموقع را به تشخیص خود برای خود محفوظ خواهد داشت، اما نکته مهم آن است که باید هوشیار بود تا در زمین ترامپ و انگلیس بازی نکرد و اتحادیه اروپا را به سمت آمریکا سوق نداد.
محسن رضایی
محسن رضایی در صفحه شخصی خود در توییتر نسبت به توقف نفتکش ایرانی در جبلالطارق واکنش نشان داد. متن این توییت به شرح زیر است: «انقلاب اسلامی در طول تاریخ چهل ساله خود، در هیچ معرکهای آغازگر تنش نبوده، اما در پاسخ به زورگویان و گردنکشان، تعلل نکرده و تردید به دل راه نداده است. انگلیس اگر نفتکش ایرانی را رفع توقیف نکند، وظیفه دستگاههای مسئول، اقدام متقابل و توقیف یک نفتکش انگلیسی است».