در همین راستا دفتر حقوق بشر سازمان ملل در بیانیهای خواستار انجام تحقیقات مستقل درباره مرگ مرسی شد. از طرفی «ماجده مغربی»، معاون مدیر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در عفو بینالملل در بیانیهای اعلام کرد : خبر مرگ «محمد مرسی»، رئیسجمهوری مخلوع مصر در دادگاه ، بسیار شوکه کننده است و ما از مقامات مصری میخواهیم تحقیقات شفاف و فراگیری را درباره شرایط مرگش و بازداشتش از جمله حبس در سلول انفرادی و دوری از جهان خارج و مراقبت پزشکی و محاکمه کسانی که با او بدرفتاری کردند انجام دهند. وی افزود: مقامات مصری مسئولیت تضمین دستیابی وی به عنوان یک زندانی به مراقبت های پزشکی مناسب را برعهده داشتند و باید پاسخگو باشند.
همزمان، سازمان دیدبان حقوق بشر نیز مرگ مشکوک «محمد مرسی» را یک فاجعه خواند و تاکید کرد: دولت مصر وی را از خدمات پزشکی کافی و حتی ملاقات با خانواده محروم کرده بود.«ساره لیا ویتسون»، رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقای این سازمان اعلام کرد: « محمد مرسی» تنها رئیس جمهوری منتخب مردم مصر بود که به شیوه دمکراتیک انتخاب شده بود و اوهمواره در خاطرهها باقی خواهد ماند. «استفان دوجاریک»، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد اما در واکنشی ضعیف، تنها به ابراز تاسف و تسلیت به خانواده و دوستان «مرسی» کفایت کرد . در همین حال، هیات کل اطلاعات مصر بیانیه های دیدبان حقوق بشر و عفو بین الملل درباره مرگ مرسی را رد و اعلام کرد : بیانیه ها درباره ابعاد مبهم مرگ «مرسی» حاوی ادعاهایی دروغین بوده و نشانگر ادامه دروغپراکنیهای این مراکز است.
واکنش اخوان المسلمین
گروه اخوانالمسلمین مصر در نخستین واکنش خود به مرگ
«محمد مُرسی»، رئیسجمهوری سابق این کشور در بیانیهای ، دولت را مسئول این حادثه دانست و آن را «قتل عمد» خواند. اخوان المسلمین در بیانیه خود با اشاره به وضعیت «مرسی» در سلول انفرادی و محرومیت وی از ساده ترین حقوق خود از جمله دسترسی به پزشک، دیدار با خانواده و ملاقات با وکیل، دولت مصر را مسئول مرگ مرسی دانست.این گروه در بیانیه خود خواستار انجام تحقیقات بین المللی از طریق یک تیم پزشکی غیر وابسته به دولت و اعلام گزارش آن برای جهانیان شد و از تمامی سازمان های حقوق بشری و سازمان ملل متحد خواست تا برای توقف جنایت قتل آهسته علیه زندانیان از طریق اهمال پزشکی، اقداماتی اتخاذ کنند.گروه اخوان المسلمن در ادامه با اشاره به فداکاری های مرسی برای آزادی و استقلال مصر، امت اسلامی را به اقامه نماز میت غیابی برای وی دعوت کرد. «عبدالحمید الذنیبات،» ناظر کل اخوان المسلمین در اردن نیز گفت: ما نظام «عبدالفتاح سیسی»، رئیس جمهور مصر را متهم اصلی در مرگ «مرسی» می شناسیم. در همین حال، دادستانی کل مصر در بیانیهای اعلام کرد: جسد «محمد مرسی» کالبد شکافی شده است و گزارش پزشکی حکایت از آن دارد که هیچ گونه آثار جراحت روی جسد «محمد مرسی» وجود ندارد.دادستانی کل مصر همچنین دستور داد تا دوربینهای موجود در سالن جلسه محاکمه مرسی و گفتوشنودهای حاضرین در جلسه ضبط شود. به گزارش المیادین، دادستانی مذکور همچنین دستور داد تا پرونده پزشکی ویژه «محمد مرسی» انتشار پیدا نکند. همزمان، تلویزیون رسمی مصر نیز به نقل از یک منبع پزشکی گزارش داد که فوت مرسی بر اثر سکته قلبی بوده است.در چنین شرایطی، رسانههای محلی گزارش دادند که پیکر «محمد مُرسی»، رئیسجمهوری مخلوع مصر در شرق «قاهره» به خاک سپرده شد.به گزارش این رسانه ها، پیکر «محمد مرسی» در میان تدابیر شدید امنیتی و حضور خانواده و وکیل وی و بدون حضور هواداران مرسی ، در قبرستانی در شرق قاهره به خاک سپرده شد.
تهدید به قتل
شبکه خبری الجزیره در گزارشی اعلام کرد: «محمد مرسی»، رئیسجمهوری مخلوع مصر در جلسه قبلی دادگاه گفته بود که خطری جانش را تهدید میکند.پایگاه خبری “عربی ۲۱” نیز در گزارشی با اشاره به درگذشت «محمد مرسی» اولین رئیس جمهوری منتخب مصر در دادگاه قاهره، تاکید کرد : وجود برخی شواهد و قراین احتمال قتل وی را افزایش میدهد. «عربی ۲۱»اضافه کرد: منابع آگاه نیز که در جلسات گذشته محاکمه رئیس جمهوری سابق مصر حضور داشتند، تاکید دارند که مرسی پیش تر هم خواستار تشکیل جلسه ای محرمانه با حضور «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری کنونی مصر، «محمد حسین طنطاوی» وزیر دفاع اسبق و «سامی عدنان» رئیس ارتش اسبق مصر شده بود تا در آن از اطلاعاتی خطرناک برای امنیت ملی مصر پرده بردارد، اما هیات حاکمه بارها این خواسته را رد کرده بود.در همین راستا ، رهبرانی از گروه “اخوان المسلمین” و حزب “آزادی و عدالت” شاخه سیاسی این گروه به این پایگاه خبری گفته اند که بخشی از این اطلاعات مربوط به گزارش کمیته حقیقت یاب در خصوص دست داشتن «سیسی» در قتل معترضان در حوادث انقلاب ۲۵ژانویه (دی- بهمن) سال ۲۰۱۱بود.این رهبران که خواستند نامشان فاش نشود، تاکید کردند : این کمیته حقیقت یاب گزارشی در یک نسخه به رییس جمهوری تقدیم کرده و «سیسی» هم این گزارش را به دادستانی انقلاب مصر داده است. اما از گزارش مشاور «عمر مروانپ» رییس وقت کمیته و «شریف اسماعیل»، نخست وزیر پیشین در دولت «سیسی» که به روشنی مسئولیت رییس جمهوری وقت را در قتل تظاهرکنندگان ثابت می کرد، خبری نیست.این منابع همچنین خاطرنشان کردند که مرسی در روزهای آخر حکومت خود با «سیسی» که آن زمان وزیر دفاع بود، اختلافاتی داشت.
از سویی دیگر ، یک منبع سیاسی مصری که خواست نامش فاش نشود، به عربی ۲۱گفت : علامتهای مشکوک در خصوص احتمال قتل مرسی وجود دارد، نخست آنکه وی در جلسه محاکمه گذشته خود گفته بود که زندگی اش در معرض خطر قرار دارد و در جلسه آخر می خواست از موضوعاتی پرده بردارد، اما به وی اجازه داده نشد. وی افزود: موضوع شک برانگیز دیگر آن بود که مرسی در داخل سالن دادگاه جان نسپرد و پس از انتقال به بیمارستان خبر درگذشت وی اعلام شد و ممکن است در مسیر راه یا داخل بیمارستان عمداً وی را به قتل رسانده باشند ، ضمن آنکه تاکنون هم اطلاعاتی از وضعیت جسمانی مرسی و دلیل بی هوش شدنش و اینکه در بیمارستان چه اتفاقی افتاد، اعلام نشده است.
واکنش های بین المللی
مرگ مشکوک «محمد مرسی»، رئیس جمهوری مخلوع مصر که پیشتر با کودتای نظامی «عبدالفتاح السیسی»، فرمانده ارتش این کشور برکنار شد، واکنش های بین المللی را در پی داشت.سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در نخستین لحظات پس از انتشار این خبر، درگذشت «محمد مرسی» را تسلیت گفت.«سید عباس موسوی » خبر درگذشت «محمد مرسی»، رئیس جمهوری سابق و برآمده از نخستین انتخابات بزرگ مردمی بعد از پیروزی نهضت مردمی مصر را موجب تاثر و تاسف خواند و اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران ضمن احترام به دیدگاه های ملت بزرگ و رشید مصر، درگذشت مرحوم دکتر «محمد مرسی» را به مردم، خانواده و بازماندگان و دوستداران وی تسلیت می گوید و برای آن مرحوم، غفران و رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان ایشان صبر و اجر و برای ملت بزرگ مصر موفقیت روز افزون آرزومند است.
رئیسجمهوری ترکیه نیز که روبط بسیار خوبی با اخوان المسلمین و «مرسی» داشت، وی را «شهید» خطاب کرد و گفت: رحمت خداوند بر برادر «شهید» ما باد. اردوغان، تاکید کرد: «مرسی» شهیدی بود که در راه مبارزه جان باخت. وی در گفتوگو با خبرنگاران با اشاره به این که «عبدالفتاح سیسی» با کودتا علیه «محمد مرسی» و به شکلی غیردموکراتیک به قدرت رسیده است، اظهار داشت: متأسفانه این حادثه در جلسه دادگاه روی داده است و مرسی با رأی ۵۲درصد مردم مصر به عنوان رئیسجمهوری این کشور انتخاب شد . اردوغان افزود: «سیسی» ظالم پس از کودتا نزدیک به ۵۰مصری را اعدام کرده است.رئیس جمهوری ترکیه همچنین به اتحادیه اروپا تاخت و گفت: غرب همواره در قبال اعدامها در مصر سکوت کرده است و متأسفانه کشورهای اروپایی که مشوق حذف مجازات اعدام هستند، با پذیرش دعوت «سیسی قاتل»، در نشست اخیر مصر شرکت کردند.وی افزود: این دورویی نیست بلکه چندرویی است، پنج سال است که برادر ما «مرسی» همراه با هزاران یاورش در زندان به سر میبُرد. امروز نیز شهید شد، اگر چه حق بررسی علل و کیفیت مرگ وی محفوظ است.اردوغان گفت: خداوند او را با حبیب خود محشور کند ، برای او دعا خواهیم کرد، درگذشت او را به دوستان همسفرش و همچنین مردم مصر تسلیت میگویم، به خانواده و نزدیکانش تسلیت میگویم، خداوند رحمتش کند.همزمان، به دنبال اعلام خبر فوت رئیس جمهوری سابق مصر ، صدها تن از اقلیت های مصری ساکن ترکیه مقابل کنسولگری مصر در استانبول تجمع کردند و مجازات عاملان مرگ «محمد مرسی» را خواستار شدند.
شیخ «تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر نیز در توییتر خود نوشت: با حزن و اندوه فراوان خبر مرگ ناگهانی رئیس جمهوری سابق مصر را دریافت کردیم و این مصیبت را به ملت مصر و خانواده وی تسلیت میگویم. وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد که گزارشها درباره درگذشت «محمد مرسی» را بررسی میکند، اما در حال حاضر نمیتواند هیچ اظهارنظری درباره آن کند. «محمد عماری»، عضو شورای ریاستی لیبی نیز در سخنانی تأکید کرد: «مرسی» مثال و الگوی صبر و پایداری و پایبندی به اصول بود.وی به خانواده «مرسی» تسلیت گفت و همانند اردوغان او را «شهید» خواند.
«منصف المرزوقی»، رئیس جمهوری سابق تونس نیز در صفحه فیسبوک خود نوشت: ملت مصر مرد بینظیری را از دست داد و امت اسلامی و عربی شمعی را از دست داد که ظلمت ایجاد شده توسط استعمار و استبداد را روشن میکرد. همچنین حرکت النهضه تونس با تسلیت درگذشت مرسی ابراز امیدواری کرد که مرگ وی پایانی بر رنجهای هزاران زندانی سیاسی در مصر باشد. در همین حال، صدها تن در مقابل سفارت مصر در «نواکشوت»، پایتخت موریتانی تظاهرات کردند و آغاز تحقیقاتی بینالمللی و شفاف درباره ابعاد مختلف مرگ مرسی را خواستار شدند.وزارت خارجه عربستان اعلام کرد: جماعت اخوان المسلمین ریشه تروریسم است، نماینده اسلام نیست و به امنیت و آرامش جوامع ضرر میرساند. صهیونیستها نیز مرگ مرسی را به مثابه چالشی برای رئیسجمهوری کنونی مصر قلمداد کردند و از حرکت عظیم اخوانیها در روز جمعه آینده علیه «سیسی» و تدابیر وی برای مقابله با آنها خبر دادند.