فاطمه کازرونی: استان اصفهان در صدر استانهای تاریخی کشور  از نظر تعداد بناهای تاریخی قرار دارد، طبیعی است که نگهداری، بازسازی و تعمیرات این حجم از بناهای تاریخی نیازمند تخصیص بودجه میراثی ویژه است، بودجه ای که به عقیده کارشناسان به دلیل عدم نیازسنجی صحیح سالهاست از اصفهان دریغ می شود در حالیکه درصد بودجه این بازسازی در برخی شهرهای دیگر کشور با وجود برخورداری از تعداد اندک بناهای تاریخی بیشتر است.

این موضوع باعث شده تا در سالهای اخیر شاهد آسیب دیدن برخی بناهای تاریخی به دلیل عدم حفاظت صحیح از آنها باشیم، زمانی که در سال گذشته کاخ چهلستون اردستان درست در روز طبیعت به دلیل آتش افروزی آسیب دید و بخش هایی از بنا که اتفاقا پس از سالها تعمیر شده بود در آتش سوخت، مسئولان میراث دلایل مختلفی را در این ارتباط بیان داشتند.

کبود بودجه مقصر اصلی اتفاقات تلخ عمارت چهلستون سرهنگ آباد

از جمله این دلایل فاصله طولانی این عمارت تاریخی تا مرکز استان اصفهان، قرار داشتن در منطقه‌ای صعب العبور و عدم امکان تخصیص نگهبان برای حفاظت از این بنای تاریخی به دلیل کمبود بودجه بود.

دلیل دیگر که باز هم بستگی تامی با کمبود بودجه دارد، مالکیت خصوصی برخی بناهای تاریخی مانند همین عمارت است که به عقیده مسئولان میراث فرهنگی مانعی در راه حفاظت از این نوع بناهاست؛ گرچه الله یاری مدیر کل میراث فرهنگی اعتقاد دارد که با این وجود این  مشکلات، میراث فرهنگی تمام تلاش خود را برای حفاظت از بناهای تاریخی و خرید برخی بناهای خصوصی برای حفاظت بیشتر از آنها به کار می‌گیرد.

اما آنچه که در روزهای اخیر جلب توجه می‌کند ازدحام گردشگران و مردمی است که شب‌های گرم بهاری را در پارک‌ها و فضای سبز نصف جهان سپری می‌کنند.

در شرایطی که به دلیل تعطیلات اخیر تعداد گردشگران اصفهان نسبت به ماه رمضان چند برابر شده است، طبیعی است که پارک‌هایی مانند شهید رجایی که در مرکز گذرگاه گردشگری چهارباغ قرار دارند مملو از جمعیتی است که حتی کاخ تاریخی هشت بهشت را نیز در حلقه‌ سفره‌های خانوادگی خود گرفته‌اند.

عمارت تاریخی هشت بهشت در روزگار شاه سلیمان صفوی در دو طبقه و در میان باغی بزرگ به نام نقش جهان بنا شده‌است که امروز به پارک شهید رجایی شهرت دارد.

زیباترین کاخ عالم، میدان تاخت و تاز بی فرهنگی

اما این کاخ  که گردشگران جهان به آن لقب زیباترین کاخ عالم  را داده اند، امروزه  متاسفانه به میدان تاخت و تاز بی فرهنگی در زمینه حفاظت از بناهای تاریخی تبدیل شده است.

اگر از دود و آتش قلیان و منقل درست در جوار این بنا صرف نظر کنیم، آنچه که بیش از همه توجه ما را بر می انگیزد توپ بازی گردشگران و مردم با دیواره های این بنای تاریخی است و از همه عجیب تر اینکه در این بازی بی فرهنگی  به توپ های معمولی نیز بسنده نمی شود و توپ والیبال و بسکتبال میهمان دیواره تاریخی این بنا و شیشه های سکوریتی محافظ دور بناها می شوند.

نکته جالب اینکه از پله های ورودی عمارت که بالا می روی هیچ امکانی برای صدا کردن نگهبانی که در بخش دیگری از این میدان توپ بازی،  اوقات خود را درون اتاقکی سپری می کند وجود ندارد و گردشگران نیز با بی خیالی تذکرهای برخی مردم را نادیده گرفته و به کار خود ادامه می دهند.

باخت‌های مکرر تیم دوست داران میراث فرهنگی در حفاظت از بناهای تاریخی!

گرچه الله‌ یاری مدیر کل میراث فرهنگی عقیده دارد که مهم ترین مشکلی که این مسئله را رقم می زند عدم نهادینه شدن فرهنگ استفاده از بناهای تاریخی در جامعه است و اینکه نگهبان این بنا بارها با گردشگران به همین دلیل درگیر شده است اما سوالی که در ذهن ایجاد می‌شود این است که چرا در بازی میان دوست داران میراث فرهنگی و افرادی که ارزش این بناها را به هر دلیلی درک نمی کنند همیشه تیم ما بازنده است؟؟!!

عمارت هشت بهشت تنها نمونه ای از بناهای تاریخی است که به  گفته الله یاری به بخش های مختلف آن مانند دیواره ها، درها، کاشی ها و غیره به صورت متداوم مورد آسیب بی فرهنگی قرار می گیرد، شاید قرار داشتن این بنا در میانه یک پارک  توجیهی برای بخشی از این اتفاقات باشد اما پل تاریخی ۳۳پل و خواجو، دیواره های پله‌های کاخی با عظمت مانند عالی قاپو و غیره چرا نباید از زخمه تیغ یادگارنویسی در امان باشد؟

حفاظت از حریم کاخ هشت بهشت با دیواره های شیشه ای

چرا حریم عمارتی مانند هشت بهشت نباید با شیشه های سکوریت محافظت شود به نوعی که دیواره آن جایی برای تکیه دادن وسایل پیک نیک و یا توپ بازی مردم باشد؟!

باید بپذیریم دلیل این امور چه کمبود بودجه باشد و چه بی فرهنگی اینکه تیم میراث فرهنگی در این بازی همیشه بازنده باشد نشانه کم‌کاری ماست و این کم کاری عجیب تلخ و گزنده است.

* خبرنگار، نویسنده و فعال رسانه ای

46