پگاه دهدار ، راهنمای گردشگری
باوجود دیدگاه‌های منفی‌ای که برخی رسانه‌های دنیا درباره ایران مطرح می‌کنند، مراکز دیدنی ایران به‌حدی زیبا هستند که می‌توانند هر گردشگر خارجی را به ایرانگردی ترغیب کنند.
با توجه به آنچه در اخبار کشورهای دنیا گفته می‌شود، بسیاری از گردشگران خارجی، ایران را در صدر فهرست مقاصد گردشگری خود قرار نمی‌دهند؛ اما آن‌ها نباید به این راحتی قید سفر به ایران را بزنند. با توجه به میراث فرهنگی غنی چند هزار ساله این کشور، تنوع جغرافیایی خیره‌کننده نظیر قله‌های مملو از برف کوه‌ها در استان‌های شمالی، بیابان‌های وسیع جنوب و مهمان‌نوازی ایرانی‌ها که می‌توانند نگرش خارجی‌ها را نسبت به ایران تغییر دهند، سفر به ایران می‌تواند تجربه‌ای به‌یادماندنی را برایشان رقم بزند. در مطلب پیش‌رو قصد داریم تعدادی از مراکز دیدنی فوق‌العاده ایران را معرفی کنیم که قطعاً گردشگران خارجی را برای سفر به ایران متقاعد می‌کند و همچنین می‌تواند انگیزه خوبی برای مردم ایران باشد تا آن‌ها را در تور ایرانگردی خود بگنجانند.
1- برج خاموشان یزد
ایران تا زمان سقوط امپراتوری ساسانی در ۶۵۱ پس از میلاد، مهد دین زرتشتی بود که یکی از قدیمی‌ترین مذاهب یکتاپرستی در دنیا به‌شمار می‌رود. بقایای ساختمان‌های تشریفاتی این دین هنوز در ایران، به‌خصوص مناطق اطراف شهر یزد، به‌چشم می‌خورد. برج خاموشان که به دخمه نیز معروف است، فقط ۲۰ دقیقه با جنوب این شهر قدیمی فاصله دارد و یکی از جالب‌ترین نشانه‌های آیین زرتشتی را نشان می‌دهد.
هدف از ساخت این سازه‌های دایره‌ای روی دشتی مسطح و خشک این بود که اجساد مردگان در اثر نیروهای شیطانی آلوده نشوند و پاکی خود را از دست ندهند. زرتشتی‌ها معتقدند که انسان به‌محض مردن در معرض آلودگی‌های شیطانی قرار می‌گیرد و برای جلوگیری از آن باید گوشت مردار توسط درندگان و پرندگان خورده شده، آنگاه باقی‌مانده استخوان‌ها درون چاه میانه دخمه انبار شود. این مراسم سنتی از دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی ممنوع شد.
2- نقش رستم شیراز
نقش رستم، نام مجموعه‌ای باستانی در روستای زنگی‌آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت، استان فارس است که در فاصله‌ی ۶ کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد. چهار آرامگاه دخمه‌ای در سینه‌ی کوه رحمت کنده شدهاند که متعلق به داریوش بزرگ، خشایارشاه، اردشیر یکم و داریوش دوم هستند که همگی از ویژگی‌های یکسانی برخوردارند و قدمت آن‌ها به قرن چهارم و پنجم قبل از میلاد برمی‌گردد. بالای ورودی این چهار مقبره، حجاری‌هایی مشابه تخت جمشید وجود دارد.
چهار آرامگاه دخمه‌ای در سینه‌ی کوه رحمت کنده شدهاند که متعلق به داریوش بزرگ، خشایارشا، اردشیر یکم و داریوش دوم هستند. نقش رجب به عصر ساسانی تعلق دارد که یک محوطه‌ی باستان‌شناسی با اهمیتی مشابه نقش رستم است و فاصله‌ی چندانی با آن ندارد، این دو اثر در فهرست آزمایشی یونسکو برای نامزدی میراث جهانی قرار دارند.
3- مجموعه امیرچخماق یزد
مجموعه امیرچخماق یزد در اوایل قرن پانزدهم میلادی ساخته و چندین‌بار بازسازی شده است و در مرکز شهر قدیمی یزد قرار دارد. نمای سه طبقه‌ی باشکوه و ایوان‌های متقارن تکیه امیر چخماق بسیار زیبا است و هنگام غروب خورشید و روشن‌شدن نورپردازی، این زیبایی دوچندان می‌شود. گردشگران می‌توانند به کافه‌ها و رستوران‌های اطراف میدان سری بزنند و ضمن صرف غذا، یک لیوان چای و نبات میل کنند و در ادامه به بازدید از گنجینه‌های متعدد بازار سرپوشیده‌ی این مجموعه مشغول شوند.
4 - حمام سلطان امیر احمد کاشان
شهر کاشان حدود دو ساعت با تهران فاصله دارد و در نتیجه‌ی زلزله‌ی سال ۱۱۵۷ شمسی بخش اعظمی از شاهکارهای معماری خود را از دست داد. در زمان بازسازی شهر، شهروندان ثروتمند با کمک برخی از سرشناس‌ترین معماران محلی اقدام به ساخت خانه‌هایی در کاشان کردند که اکنون به یکی از اصلی‌ترین مراکز دیدنی کاشان تبدیل شدهاند و گردشگران می‌توانند از نزدیک با سبک زندگی طبقه‌ی ثروتمند آن دوران آشنا شوند. اکثر این خانه‌های تاریخی در بخش شرقی شهر قرار دارند و در نزدیکی مسجد آقا بزرگ، تعدادی از این خانه به هتل تغییرکاربری داده‌اند، درحالی‌که برخی از آن‌ها به‌عنوان موزهی روباز فعالیت می‌کنند.
با خرید یک بلیط امکان بازدید از سه بنای تاریخی برای گردشگران وجود دارد که در آن میان حمام سلطان امیر احمد کاشان نیز به‌چشم می‌خورد، حمامی سنتی متعلق به عصر ساسانی که پس از زلزله‌ی یادشده، به‌شکل همان روزهای شکوه و عظمتش بازسازی شد. بخش مرکزی حمام به‌صورت هشت‌ضلعی است و طاق‌های اطراف آن با موزاییک‌های طلایی و آبی‌روشن تزئین شدهاند و پشت‌بام آن شامل مجموعه‌ای از گنبدهای خاکی‌رنگ می‌شود که با شیشه‌های عدسی محدب پوشیده شدهاند تا نور به داخل برسد و ازطرفی امکان دیدن فضای داخلی هم وجود نداشته باشد.
5-مجموعه گنج‌علی خان کرمان
مجموعه گنج‌علی خان کرمان با ۱۱ هزار مترمربع مساحت شامل میدان، بازار، حمام، ضرابخانه، آب‌انبار، مدرسه و کاروانسرا می‌شود که در جنوب‌شرق شهر خودنمایی می‌کنند. در مرکز این مجموعه، میدان بزرگی با فضای سبز زیبا و یک فواره وجود دارد. مسگری، پارچه‌فروشی و فروش ادویه در گذرگاه‌های بازار در جریان است و توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کنند. در ضلع مقابل کاروانسرا، آب‌انبار تاریخی گنج‌علی خان قرار دارد که محلی برای ذخیره آب شهر بوده است و با دهلیزی طولانی و راه‌پله به پا‌آب راه دارد و مخزن آن در این قسمت قرار دارد.
یکی دیگر از بخش‌های مجموعه‌ی گنج‌علی خان، حمام گنج‌علی خان است که ۲۶ متر طول، ۳۰ متر عرض و حدود ۱۳۰۰ مترمربع زیربنا دارد و شامل سردری با معماری منحصربه‌فرد، ورودی‌ای به شکل دالان، رختکن، حوض و خزینه می‌شود. اینجا یک شاهکار معماری است که از گنبدها، طاق‌ها و حوض‌هایی با تزئینات کاشی‌کاری و نقاشی تشکیل شده است. این حمام در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی به موزهی مردم‌شناسی تبدیل شد و اکنون شامل مجموعه‌ی از مجسمه‌هایی است که صحنه‌های واقعی حمام‌کردن در گذشته را به تصویر می‌کشند.
6 - مسجد وکیل شیراز
مسجد وکیل در مرکز شهر شیراز و پشت بازار وکیل قرار دارد که مملو از کاشی‌کاری‌های فوق‌العاده زیبا است و انعکاس آن‌ها را می‌توان در حوض مرکزی این مسجد مشاهده کرد. این مسجد درحدفاصل سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۳ میلادی (دوران حکومت زندیه) تکمیل شد و شبستان جنوبی آن حدود پنج هزار متر مربع مساحت دارد و با ایجاد فضایی متفاوت، از ۴۸ ستون سنگی یکپارچه و مارپیچ تشکیل می‌شود. کاشی‌کاری‌های ظریف بسیار چشم‌نوازی روی سقف‌های طاقی‌شکل آن خودنمایی می‌کنند و حتی منبر آن نیز درخور توجه است، زیرا ۱۴ پله مرمری دارد که به‌دستور شخص کریم خان از شهر مراغه به شیراز آورده شدند.
7 - تخت جمشید
تخت جمشید یا پرسپولیس، در سال ۵۱۸ قبل از میلاد ساخته شد و پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشی بود که بقایای آن از معماری باشکوه این تمدن باستانی حکایت دارند. این مکان تاریخی از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت‌شده‌ی ایران در میراث جهانی یونسکو است که شامل راه‌پله‌ها، کاخ‌های مجلل و نقش‌برجسته‌ها می‌شود. اسم اسکندر مقدونی حتی امروزه نیز باعث تکدرخاطر مردم محلی می‌شود، چراکه باور تاریخ‌دانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالاً بخش عظیمی از کتاب‌ها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با این کار نابود کرد. خوشبختانه تنها بخشی از تخت جمشید طعمه‌ی حریق شد و برخی از سازه‌ها و آثار هنری برجسته‌ی آن همچنان سالم باقی‌مانده‌اند. در سفری یک‌روزه به بیرون شهر شیراز می‌توانید از تخت جمشید و نقش رستم که در فاصله‌ی کمی از یکدیگر قرار دارند، دیدن کنید.
8 -کویر بافق
کویر بافق یکی از دردسترس‌ترین مناطق کویری ایران است که در استان‌های جنوبی قرار دارد و کمتر از یک ساعت با یزد فاصله دارد و ازطریق جاده‌ای تقریباً خوب می‌توان با خودرو به این کویر زیبا رفت. کویر بافق یکی از در دسترس‌ترین مناطق کویری ایران است که در استان‌های جنوبی قرار دارد. در حاشیه‌ی کویر، تعداد کمی کمپ وجود دارد و افرادی که می‌خواهند شب را در کویر سپری کنند، می‌توانند در آن‌ها اقامت داشته باشند. گردشگران برای ماجراجویی بیشتر می‌توانند پیاده‌گردی در کویر و کمپ‌زدن در میان تپه‌های شنی را نیز امتحان کنند، البته اگر باد اجازه دهد. افرادی که ازلحاظ زمانی محدودیت دارند، اغلب بازدید از برج خاموشان و پیاده‌روی در کویر بافق هنگام غروب را در کنار هم انجام می‌دهند
9- آتشکده زرتشتیان یزد
آتشکده زرتشتیان یزد با سایر سازه‌های مذهبی ایران تفاوت زیادی دارد و بااینکه این آتشکده به یکی از قدیمی‌ترین دین‌های دنیا اختصاص دارد، اما ساختمان آن واقع در جنوب منطقه‌ی قدیمی یزد، در سال ۱۹۳۴ میلادی ساخته شد و گفته می‌شود، آتش درون آن بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده است. این تنها آتش مقدس موجود در ایران به‌حساب می‌آید و مابقی در هند قرار دارند. آتشکده مذکور از سال ۱۹۶۰ میلادی به روی غیرزرتشتیان باز شد و شامل موزه‌ای است که بازدیدکنندگان می‌توانند ازطریق نمایشگاه عکس آن، سیر تاریخی و سنت‌های مذهب زرتشتی را در ایران مشاهده کنند.
10- مسجد جامع اصفهان
مسجد جامع اصفهان با مساحت حدود ۲۰ هزار مترمربع، در سال ۱۵۶ هجری قمری (۷۷۷ میلادی) ساخته شد و در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی به‌عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این مسجد در مرکز منطقه‌ی قدیمی شهر قرار دارد و تحول معماری اسلامی را طی ۱۲ قرن نشان می‌دهد. چهار ایوان مسجد جامع شاید از دور متقارن به‌نظر برسند، اما از نزدیک می‌بینید که تک‌تک جزئیات این شاهکارهای هنری، منحصربه‌فرد هستند
11- قلعه نوش‌آباد
قلعه‌ی خشتی نوش‌آباد شاید در صدر فهرست گردشگری شما نباشد، اما اگر وقت کافی برای گشت‌وگذار در بیرون از کاشان را دارید، مطمئناً بازدید از منطقه‌ی باستان‌شناسی قلعه‌ی نوش‌آباد ارزش دیدن دارد. این قلعه مربوط به دوره‌ی سلجوقیان، تیموریان، صفوی است که برای حفاظت از خانواده‌های محلی دربرابر حمله‌ی دشمن ساخته شده بود و یکی از بهترین نمونه‌های معماری خشتی به‌شمار می‌رود. این قلعه در نزدیکی شهر زیرزمینی نوش‌آباد با قدمت ۱۵۰۰ سال قرار دارد و بازدیدکنندگان می‌توانند از یکی از ۹ برج دیدبانی آن بالا بروند و از چشم‌انداز مسجد طلایی و روستای نزدیک به آن لذت ببرند.
12- مسجد جامع کرمان
مسجد جامع کرمان ازجمله مساجد چهار ایوانی به‌شمار می‌رود که دارای سردر رفیع صحن ایوان و شبستان است. تاریخ ساخت این بنا در کتیبه سردر اصلی، ۷۵۰ هجری قمری ذکر شده، ولی در دوره‌های بعد الحاقات و تعمیراتی در مسجد صورت گرفته است. یک‌جفت در ورودی بسیار زیبای مسجد با تزئینات کاشی‌کاری طلایی و آبی‌رنگ به حیاط مرکزی آن باز می‌شود؛ جایی‌که فرش‌های قرمز برای عبادت درمقابل ایوان آن پهن شده است. مسجد جامع در مرکز شهر قرار دارد و با اینکه یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های مذهبی شهر محسوب نمی‌شود، عظمت و کاشی‌کاری‌های حیرت‌آور آن هر بیننده‌ای را متحیر می‌کند، به‌خصوص کاشی‌کاری معرق محراب و سردر شرقی مسجد که از ارزشمندترین بخش‌های این مسجد هستند.
13- بازار تاریخی تبریز
مجموعه بازار تبریز به‌لطف اهمیت تاریخی‌ای که به‌عنوان قطب فرهنگی و تجاری داشته است و همینطور ساختار باشکوه و منحصربه‌فردش، در سال ۲۰۱۰ در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید. اینجا به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده‌ی دنیا، به‌طور کامل از آجر قرمز ساخته شده است که در جاده‌ی بین قاره‌ای اروپا و آسیا قرار دارد و نقش مهمی در توسعه‌ی مسیرهای تجاری غرب-شرق دنیا ایفا کرده است. این بازار از صدها مغازه، تیمچه، راسته و... تشکیل شده است که در زیر تیمچه‌های آن با طاق‌های گنبدی زیبا، حرفه‌های مختلفی نظیر فرش‌فروشی، طلافروشی، فروش ادویه و... مشغول به فعالیت هستند.
متأسفانه اردیبهشت ماه گذشته بخش‌هایی از این بازار در آتش سوخت و به بافت تاریخی آن خسارت‌هایی وارد شد. با این حال به گفته بخشایش آبدار، مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی آتشی که به جان بازار بزرگ تبریز افتاد، تنها در یک‌دهم هکتار از این بازار 27هکتاری رخ داده که وسعت بسیار اندکی است و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، امکان مرمت آن وجود دارد.
بسیاری از گردشگران تبریز را در برنامه‌های سفر خود قرار می‌دهند و حتماً از بازار تبریز بازدید می‌کنند.
نظر شما