سرویس سیاسی جوان آنلاین: مجلس خبرگان چگونه بر عملکرد رهبری و بر نهادهای زیرمجموعه نهاد رهبری نظارت میکند؟ نوع تعامل این مجلس به لحاظ کارکرد نظارتی خود بر رهبری با شخص ایشان چگونه است؟ رهبری را چگونه نقد میکنند؟ میان رهبری و دفتر ایشان تا چه اندازه تطابق وجود دارد؟ اینها سؤالاتی است که در گفتوگوی آیتالله محسن اراکی با فارس به آنها پرداخته شد، موضوعاتی که کمتر در مورد آن در رسانهها صحبت شده است.
بررسی شکایات از رهبری در کمیسیون ویژه خبرگان
از سؤالات و کنجکاویهای معمول مردم نوع تعامل و ارتباط مجلس خبرگان با رهبر معظم انقلاب است و اینکه مجلس خبرگان با چه مکانیسمی استمرار صلاحیت و کفایت رهبری را تأیید میکند. آیتالله اراکی اینگونه پاسخ میدهد: نمایندگان مردم در مجلس خبرگان با مردم ارتباط دارند، با خود دستگاه مقام معظم رهبری و دفتر آقا ارتباط دارند و از نزدیک شاهد جریانها هستند و هر جا به نظرشان برسد تذکر یا سؤالی لازم است، به طور مستقیم این کار را انجام میدهند. این شیوه در چارچوب ساز و کار قانونی مجلس خبرگان نیست، اما انجام میگیرد.
اما در چارچوب سازوکار نظارتی مجلس خبرگان این است که کمیسیونی ویژه در مجلس خبرگان وجود دارد که کار آن بررسی شکایتها و گزارشهایی است که در رابطه با موضعگیریها، نحوه عملکرد مقام معظم رهبری یا دستگاههای زیر نظر ایشان به مجلس خبرگان یا به هیئت رئیسه میرسد، حتی گزارشهایی که به افراد میرسد در مجلس خبرگان به این کمیسیون ارجاع داده میشود. اگر صلاح دید برود و از یک نهادی از نهادهای زیر نظر مقام معظم رهبری و زیر نظر دفتر مقام معظم رهبری تحقیق و تفحص کند، این کار را میکند و اگر نیاز بود، با خود مقام معظم رهبری هم مینشینند و جزئیات امر را از ایشان جویا میشوند و پاسخهای ایشان را میشنوند.
جلسات رو در روی خبرگان با رهبری
اراکی در ادامه از جلسات رو در روی خبرگان با رهبری میگوید: تقریباً در هر دوره، لااقل یک بار این گروه بعد از جمعآوری گزارشها، شکایتها و هر چه هست، خدمت مقام معظم رهبری میرسند و از خود ایشان سؤال میکنند یا احیاناً از نهادهای وابسته به مقام معظم رهبری تحقیق به عمل میآید. اگر پاسخها قانعکننده بود و نشاندهنده این بود که هیچ مشکلی در جریان امور وجود ندارد و مقام معظم رهبری همچنان شرایط رهبری را دارا هستند و دارند وظایف رهبری را انجام میدهند، این را به مجلس خبرگان گزارش میدهند که ما بعد بررسیها به این نتیجه رسیدیم که شرایط رهبری همچنان در وجود مقام معظم رهبری فراهم است و مشکلی از این ناحیه نیست. این گزارش تقریباً در هر دوره به مجلس خبرگان داده میشود، بهوسیله کمیسیون ویژه این کار.
اگر خبرگان قانع نشوند...
آیتالله اراکی در مورد وضعیتی که خبرگان در مورد عملکرد زیرمجموعه رهبری قانع نشوند، توضیح میدهد که: اگر قانع نشوند، از خود مقام معظم رهبری جویا خواهند شد. اگر توضیحات آن نهاد کفایت نکند، گزارش به خود مقام معظم رهبری میدهند و اگر ایشان توضیحی داشتند فبها و الا خب از مقام معظم رهبری درخواست میکنند که اقدام لازم را انجام دهند. این روشِ کاری است که به طور منظم انجام میشود و تقریباً میشود گفت که مجلس خبرگان دم به دم در جریان رفتار و کردار و موضعگیریها و اقدامات مقام معظم رهبری قرار دارد. چارچوب مجلس خبرگان این نیست که بیاید در هر تکموضعگیری آقا دخالت کند. این حق او نیست؛ چیزی که حق این مجلس است این است که ببیند آیا رهبری به وظایف خودش عمل کرده یا نه و آیا توانایی انجام وظیفه را دارد یا نه؛ هم در بعُد دانش، هم کفایت هم عدالت.
راه بازرسی از زیرمجموعه من باز است
او در مورد نحوه مواجهه رهبری میگوید: مواجهه رهبری بسیار مثبت است، یعنی حتی یک وقت ایشان خودشان تأکید کردند که شما از هر بخش از بخشهای دفتر یا نهادهای زیر نظر رهبری بروید جویا شوید و از داخل اطلاع پیدا کنید، راه باز و زمینه فراهم است و هر معلوماتی را که نیاز داشته باشید و هر تحقیقی را بخواهید انجام دهید. کاملاً همکاری انجام میگیرد و تاکنون هم گزارشی که به مجلس خبرگان داده شده این است که این همکاری، کامل بوده است. آنهایی که به هر حال حرفی داشته باشند برای گفتن و نظری داشته باشند، ولو مخالف باشد با مقام معظم رهبری، آمدهاند و گفتهاند، منتها در مجلس خبرگان صلاح دیده نشده که سخنرانی پیش از دستور، مثل سخنرانی مجلس شورای اسلامی به طور مستقیم از رسانهها پخش شود.
رهبر انقلاب در جریان جزئیترین نقدها به خود هستند
آیتالله اراکی در مورد انتقاد به رهبری میگوید: اگر بخواهد یک نقدی در رسانهها قرار بگیرد، باید رعایت بشود شرایط انتقال این نقد. نباید طوری بشود که این نقد موجب تضعیف رهبری شود. به هر حال، رهبری رکن نظام است، رکن اصلی نظام است. نباید زبان دشمن را باز کرد که به اصل نظام صدمه وارد کند. شاید در هیچ نهادی در جمهوری اسلامی مثل نهاد رهبری، به روی حرفها باز نیست در این رابطه. دفتر مقام معظم رهبری شاید روزانه دهها نامه و دهها تماس را تحویل میگیرد. اینها به مقام معظم رهبری منعکس میشود. من دیدهام که مقام معظم رهبری به جزئیات این مطالب هم رسیدگی میکنند و برای خود ما گاهی فوق حد انتظار بوده است، مثلاً گاهی که خدمتشان میرسیم میبینیم در جریان جزئیات مسائلی که علیه ایشان گفته میشود یا نقد بر سیاستهای ایشان انجام میشود هستند، چون نامههایش میرسد خدمت ایشان و میبینند.
برخی تغییر نظرات رهبر انقلاب از انتقادات نشئت میگیرد
در ادامه، او از تغییر نظر رهبری به واسطه رسیدن نظرات منتقد یا مخالف میگوید: ما احساس کردیم گاهی مطلبی گفته شده به مقام معظم رهبری و ایشان بر مبنای آن مطلبی که گفته شده، تصمیم گرفتهاند یا اگر تصمیمی خواستند بگیرند بعضاً تعدیل کردهاند. ایشان کراراً در صحبتهایشان و دیدارهای خصوصیشان از مردم میخواهند و از همه افرادی که دسترسی دارند که نظراتشان را بگویند، ما میبینیم که نظرات مردم در رفتارها و گفتارهای مقام معظم رهبری منعکس میشود.
دفتر رهبر انقلاب، شدیدترین نظارت را بر زیرمجموعههای رهبری دارد
اراکی در مورد دفتر و زیرمجموعه بیت توضیح میدهد: نظارت دقیقی که از سوی تشکیلات دفتر رهبری روی نهادهای تحت اشراف دفتر مقام معظم رهبری وجود دارد، من فکر نمیکنم در هیچ جای دنیا چنین چیزی وجود داشته باشد، نه اینکه در مملکت ما و در نهادهای دیگر به این شکل نیست، در دنیا نیست، چون بالاخره من با دنیا آشنا هستم و دیدهام. اینجا خیلی نظارت قوی است. مخصوصاً در مسائل مالی که بررسیهای دقیقی انجام میشود؛ هم مسائل مالی هم مسائل صلاحیت افراد. خیلی اشراف و نظارت، دقیق است، منتها ما بشر هستیم دیگر، به رغم تمام نظارتهایی که انجام میشود، دیگر نظارت ما از نظارت امیرالمؤمنین (ع) بر دستگاه تحت مدیریت آن حضرت که نمیتواند قویتر باشد یا دستگاه رسول اکرم (ص) با همه آن دقتها و قدرتها، افرادی بودهاند در تشکیلات رسول اکرم (ص) که خیانت میکردند یا اشتباه میکردند، قصور بوده یا تقصیر، چون مجموعه، مجموعه بشری است، مجموعه معصوم نیست.
نهادی را به پاکی دفتر رهبر انقلاب سراغ ندارم
اراکی در مورد این سؤال که چقدر میشود بیت رهبری را از خود آقا جدا کرد؟ میگوید: ببینید! در تجربه بیش از ۵۰ سالی که دارم، در بیوت علما، دستگاهها و نهادها، من نهادی را پاکتر از مجموعه دفتر مقام معظم رهبری واقعاً نمیشناسم. مجموعه دفتر آقا، یک نهادی است که اینها افرادش واقعاً پاک هستند از لحاظ تقوا، دقت در امور بیتالمال و از لحاظ رعایت موازین، لکن به هر حال، شیوه مدیریتهای الهی کلاً اینطور است که به شکل استبدادی که مستبدان و طاغوتها اعمال میکنند، رفتار نمیشود. شیوه، شیوه حکیمانه است. در دستگاه رسول اکرم (ص) گاهی نزدیکان حضرت، رفتاری برخلاف نظر حضرت انجام میدادند، با اینکه زیر نظر خود حضرت بودند. در دفتر مقام معظم رهبری هم همین اتفاق ممکن است رخ دهد.
به هر حال ممکن است افرادی در دفتر مقام معظم رهبری وجود داشته باشند که ذوق و سلیقههایی داشته باشند و به ذوق و سلیقه خودشان عمل کنند. گاهی خیال میکنند ذوق و سلیقهای که دارند، همان است که آقا گفته، یعنی اشتباه در تطبیق میکنند، آقا آنچنان که آنها خیال میکنند نفرمودهاند. گاهی هم با اینکه میدانند که آقا برخلاف آنها گفتهاند، اما مصلحت آقا را در چیزی میدانند که خود آقا نفرموده (خنده) و طبق آنچه خودشان برای آقا مصلحت میدانند عمل میکنند، این وجود دارد در مجموعه دفتر مقام معظم رهبری.
نظر شما