به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ابتکار، بیماری سرطان که بنا به شکل رشد غدههای سرطانی، به این نام به معنی خرچنگ نامیده شده، بیماریای است که میتواند بخشهای گوناگون بدن را درگیر کند و با درجات مختلف به انسان آسیب بزند. هر سال بیشتر میشنویم که اطرافیان ما دچار این بیماری شدهاند، اما آیا میتوان این موضوع را نشانه بروز سونامی سرطان در ایران دانست؟
پاسخ معاون تحقیقات وزیر بهداشت به این سوال منفی است. رضا ملکزاده با غیرعلمی خواندن ادعای وقوع سونامی سرطان در ایران گفت: ضمن آماری که از مقایسه بروز سرطان در ایران با کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ارائه شد، باید گفت: براساس گزارش جهانی، ایران در منطقه خطر متوسط بروز سرطان قرار دارد.
مقایسه بروز سرطان در ایران و جهان
معاون تحقیقات وزیر بهداشت با اشاره به جایگاه سرطان در علل مرگ و میر گفت: سرطان دومین علت مرگ و میر در جهان است که در سال ۲۰۱۵ باعث ۸.۷ میلیون مرگ شده است. براساس پیشبینی سازمان بهداشت جهانی، شیوع سرطان در کشورهای توسعه یافته تا سال ۲۰۲۵، ۴۵ درصد افزایش خواهد یافت. وی افزود: در ایران پس از حوادث ترافیکی و بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان به عنوان سومین علت مرگ شناخته میشود. به گفته وی بر اساس نتایج مطالعه جهانی «بار سرطان در ۱۹۵ کشور جهان» در سال ۲۰۱۶، ۵۴ هزار ایرانی بر اثر سرطان فوت کردهاند که این میزان مرگ، ۱۴.۹ درصد از کل مرگها (۳۶۰ هزار مرگ) در این سال را شامل شده است. ملکزاده گفت: نرخ بروز سرطان در ایران، به طور قابل ملاحظهای در مقایسه با میزان بروز سرطان گزارش شده از کشورهای توسعه یافته و حتی برخی از کشورهای همسایه همچون ترکیه پایینتر است. به گفته وی، در حالی که نرخ بروز سرطان در ایران ۱۴۹.۷۴ در هر ۱۰۰ هزار نفر است، متوسط بروز سالانه سرطان در دنیا (بدون در نظر گرفتن سرطان پوست) بر اساس گزارش مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان»، ۱۸۲ در هر ۱۰۰ هزار نفر و حاکی از نرخ بسیار پایینتر بروز سرطان در ایران در مقایسه با متوسط دنیا است.
نویسنده همکار در مطالعه جهانی بار بیماری سرطان افزود: براساس گزارش مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره»، همچنین متوسط نرخ بروز سرطان در کشورهای اروپایی، ۲۶۷ در هر ۱۰۰ هزار و در آمریکا ۳۱۸ در هر ۱۰۰ هزار نفر است که نشان میدهد میزان بروز سرطان در ایران در مقایسه با متوسط اروپا و آمریکا نیز بسیار پایینتر است. رئیس پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به تاثیر افزایش فاکتورهای خطر سرطان، رشد جمعیت و پیری جمعیت در افزایش موارد بروز سرطان در کشورهای در حال توسعه (شامل ۸۲ درصد جمعیت جهان)، به علت افزایش آمار کلی سرطان در ایران پرداخت و گفت: علاوه بر سه عامل بالا، باید «ثبت دقیق و منظم موارد بروز سرطان» پس از شکلگیری «شبکه ملی ثبت سرطان در ایران» را نیز حتماً به این عوامل افزود که سبب شده آمار سرطان بیشتر از گذشته به نظر برسد.
آخرین آمار بروز سرطان در ایران
اما با این حال سرطان همچنان بیماری خطرناکی در کمین ایرانیها به حساب میآید. معاون تحقیقات وزیر بهداشت در تشریح نتایج دومین گزارش ثبت سرطان مبتنی بر کل جمعیت ایران با اشاره به اینکه تازهترین آمار ثبت شده موارد جدید بروز سرطان، تحت «نظام ثبت سرطان ایران»، مربوط به سال ۱۳۹۴ (دومین سال ثبت سرطان با پوشش ۷۷ میلیون و ۵۳۹ هزار نفری کل جمعیت در ۳۰ استان) است، توضیح داد: به دنبال ایجاد شبکه ملی ثبت سرطان در ایران، نخستین نتایج گزارش ثبت سرطان در کشور که مربوط به آمار ثبت شده سرطانها در سال ۹۳ بوده، پس از تجزیه و آنالیز دادهها، طی سال گذشته نهایی و اعلام شد و امروز شاهد اعلام نتایج دومین گزارش آن هستیم. مجری اصلی بزرگترین مطالعه کوهورت خاورمیانه و شمال آفریقا در ایران از بروز ۱۰۸ هزار و ۷۹۸ مورد جدید سرطان در ایران شامل ۵۸ هزار و ۹۲ مرد (۵۳.۳۹ درصد) و ۵۰ هزار و ۷۰۶ زن (۴۶.۶ درصد) در سال ۹۴ خبر داد و گفت: این رقم در سال پیش از آن، ۱۱۲ هزار مورد شامل ۶۰ هزار و ۴۳۲ (۵۳.۹ درصد) مرد و ۵۱ هزار و ۶۲۸ (۴۶.۱ درصد) زن بوده است. به گفته ملکزاده، شمار سرطانهای بروز یافته بر اساس نرخ استاندارد شده سنی در هر دو جنس کل کشور طی سال ۹۴، شامل ۱۴۹.۷۴ در هر ۱۰۰ هزار نفر (حدود ۱۵۶.۹۵ مرد از هر ۱۰۰ هزار و ۱۳۴.۴۳ زن از هر ۱۰۰ هزار) بوده است.
شایعترین سرطانها در ایران کدامند؟
معاون تحقیقات وزیر بهداشت، شایعترین سرطانها در ایران را براساس آخرین آمار بروز استاندارد شده سنی آنها در سال ۹۴ شامل: سرطان پستان با ۳۲.۹، سرطان پروستات با ۱۶.۹۳، سرطان پوست (غیرملانوم) با ۱۴.۶۸، سرطان معده با ۱۳.۷۰، سرطان روده بزرگ با ۱۳.۳۱ در هر ۱۰۰ هزار نفر برشمرد.
وی افزود: این رتبهبندی شایعترین سرطانهای ایران در سال ۹۴ در مقایسه با سال ۹۳ حفظ شده است. رئیس پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، سرطان معده با ۱۷.۷۴، پوست غیرملانوم با ۱۷.۴۹، پروستات با ۱۶.۹۳، روده بزرگ با ۱۴.۱۳ و مثانه با ۱۲.۵۶ در هر ۱۰۰ هزار نفر را شایعترین سرطانها در میان مردان ایران برشمرد و گفت: سرطان معده شایعترین بدخیمی در جمعیت مردان ایرانی است. به طوری که در سال ۹۴، ۶ هزار و ۵۳۷ نفر مبتلا به سرطان معده شدند؛ این درحالیست که پروژه Globoca- سازمان بهداشت جهانی، سرطان ریه را به عنوان شایعترین سرطان در میان مردان دنیا و سرطان معده را چهارمین سرطان شایع این جمعیت معرفی کرده است. به گفته استاد ممتاز گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، میزان بالای بروز سرطان معده در ایران اگرچه کاهش یافته و پیش بینی میشود این روند کاهش در سالهای آینده نیز ادامه یابد اما بروز بیشتر آن در میان جمعیت مردان ایران، ممکن است به علت شیوع بالای عفونت هلیکوباکتر پیلوری و چندین عامل خطر محلی به ویژه مصرف تریاک، مصرف بالای نمک و سایر عادات غذایی باشد؛ برهمین اساس، مطالعات بیشتر برای مشخص کردن عوامل خطر و در نتیجه طراحی برنامههای مناسب برای پیشگیری از سرطان معده در ایران ضروری است.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت، همچنین سرطانهای پستان با ۳۲.۹، روده بزرگ با ۱۱.۷۰، پوست (غیرملانوم) با ۱۰.۸۵، معده با ۸.۶۷ و تیروئید با ۷.۳۱ را پنج سرطان شایع در بین زنان ایرانی اعلام کرد و گفت: در سال ۹۴، ۱۲ هزار و ۵۸۸ زن ایرانی مبتلا به سرطان سینه شدند. وی با اشاره به عوامل خطر بروز سرطان پستان و افزایش سرطان روده در بین زنان کشور، به طور ویژه بر تاثیر چاقی بر این نوع سرطانها تاکید کرد و با بیان اینکه متاسفانه شاهد افزایش شیوع چاقی در بین زنان ایرانی به دلیل عادات غذایی، کم تحرکی و چاقی هستیم، گفت: میزان بالاتر بروز سرطان پستان در زنان ایرانی نسبت به سایر سرطانهای شایع در این جنس، سیاستگذاریها برای پیشگیری، تشخیص و درمان زودهنگام این نوع سرطان را ضروری میسازد.
انجام رتبهبندی ۳۰ استان ایران در ۱۰ سرطان شایع مردان و زنان
ملکزاده، با استناد به نتایج نخستین سال اجرای ثبت سرطان مبتنی بر کل جمعیت ایران (سال ۹۳) پرخطرترین استانهای کشور در بروز ۱۰ نوع سرطان شایع مردان و زنان را اعلام کرد و با بیان اینکه نتایج سال ۹۴ نیز پس از آنالیز دادهها، بزودی اعلام خواهد شد، سه استان یزد، زنجان و آذربایجان غربی را استانهای پیشتاز در کل ۱۰ سرطان شایع مردان معرفی کرد. همچنین به گفته معاون وزیر بهداشت، استانهای یزد، خراسان رضوی و اصفهان دارای بیشترین موارد بروز ۱۰ سرطان شایع زنان ایران هستند. ملکزاده گفت: بیشترین موارد بروز تمام انواع سرطان در ایران، در گروه سنی ۷۵ تا ۸۵ سال دیده میشود.
جغرافیای سرطان در ایران
مجری اصلی مطالعه بزرگ کوهورت گلستان خاطرنشان کرد: در حالی که سرطانهای دستگاه گوارش فوقانی به ویژه معده و مری در شمال غرب و شمال شرق ایران به دلیل وجود عوامل خطری همچون مصرف تریاک، نوشیدن چای داغ، مصرف کم میوه و سبزیجات تازه و بهداشت نامناسب دهان و دندان بیشتر است، بدخیمیهای پستان، روده بزرگ، پوست، تیروئید، مثانه، پروستات و تخمدان در بخشهای مرکزی و جنوب ایران عمدتاً به دلیل سبک زندگی، رژیم غذایی، کم تحرکی و چاقی فراوانی بیشتری دارد؛ هر چند که اظهار نظر دقیق دراینباره نیازمند مطالعات اپیدمیولوژیک است.
نیاز ایران به مطالعات آماری سرطان
به نظر میرسد مطالعات روی انواع سرطان با ثبت آن در ایران بتواند برنامهریزی برای مقابله با این بیماری را آسانتر و ثمربخشتر کند. همچنین هیچ چیز مثل اعداد نمیتواند ضمن شفافسازی میزان خطر این بیماری برای مردم بدون ایجاد نگرانیهای کاذب، باعث جلب توجه مردم به این بیماری و رعایت اصول پیشگیری از ابتلا به آن شود. علاوه بر این آگاهی نسبت به سرطان میتواند زمینه را برای تشخیص به موقع و بهبود فرآیند درمان نیز آماده سازد.
نظر شما