به گزارش خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت: عمرالبشیر، رئیس جمهور سودان به دنبال ماه‌ها اعتراضات گسترده در این کشور سرانجام پس از سه دهه از قدرت برکنار شد. ارتش سودان در این کشور دوره انتقالی اعلام کرده است، اما تظاهرکنندگان خواهان انتقال سریع قدرت به غیرنظامیان هستند. اکنون این سوال مطرح می‌شود که عمر البشیر چگونه از قدرت برکنار شد؟
عمر البشیر ۷۵ ساله یکی از طولانی‌ترین دوره‌های تصدی قدرت را در آفریقا و جهان عرب داشته است. وی در کودتای سال ۱۹۸۹ به قدرت رسید و از انزوای غرب، جنگ‌های داخلی، اختلاف بین سودان و سودان جنوبی، اتهامات دیوان بین‌المللی کیفری و اعتراضات متعدد در امان ماند. اما در ماه دسامبر وخامت بحران اقتصادی در سودان اعتراضاتی را به دنبال داشت که به سرعت سراسر این کشور با جمعیت ۴۰ میلیونی را فراگرفت و معترضان خواستار کناره گیری عمرالبشیر شدند. اعتراضات به مدت ۱۶ هفته ادامه پیدا کرد.
معترضان ششم آوریل بود که با تحصن مقابل مقر ارتش در خارطوم به فشارها بر دولت شدت بخشیدند. پلیس ضد شورش و سرویس‌های اطلاعاتی در تلاش برای پاکسازی این منطقه برآمدند، اما ارتش پیش از آنکه برکناری عمرالبشیر را در ۱۱ آوریل اعلام کند درصدد حمایت از معترضان برآمد.
حمید التیگانی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی قاهره می‌گوید به رغم روابط نزدیک عمرالبشیر با تشکیلات عالیرتبه نظامی، مقامات نظامی در رده‌های متوسط و پایین‌تر به مردم نزدیک‌تر بودند و از مطالب معترضان حمایت و جانبداری کردند.
وی افزود همزمان با تشدید فشارها بر عمرالبشیر در خیابان‌ها، جناح‌هایی در تشکیلات امنیتی سودان به منظور حفظ مواضع خود از عمرالبشیر فاصله گرفتند.
یک مقام نظامی سودان اعلام کرد یک توافق در تشکیلات نظامی حاصل شد. چهره‌ها باید تغییر می‌کرد و آن‌ها سرانجام تصمیم گرفتند این چهره‌ها را بدون خونریزی تغییر دهند. سوال اینجاست که در مرحله بعد چه اتفاقی افتاد؟ انتصاب عواد بن عوف، وزیر دفاع و معاون رئیس جمهور به سمت رئیس شورای نظامی انتقالی به سبب ارتباط نزدیکی که با عمرالبشیر داشت خشم معترضان را هرچه بیشتر برانگیخت. وی تنها ۲۴ ساعت در این سمت باقی ماند و شب بعد، از این سمت استعفا کرد.
صالح عبدالله محمد صالح معروف به صالح غوش نیز یک روز بعد به عنوان رئیس سرویس امنیت و اطلاعات ملی سودان از سمت خود استعفا کرد. صالح غوش که از دیرباز پس از عمرالبشیر دومین شخصیت قدرتمند در سودان محسوب می‌شد هدف اصلی بعدی معترضان بود.
اکنون اوضاع سودان در کنترل چه کسی قرار دارد؟
ژنرال عبدالفتاح البرهان، جانشین عواد بن عوف به عنوان رئیس شورای نظامی شد. وی سومین ژنرال بلندپایه در ارتش سودان است و چهره چندان شناخته شده‌ای نیست. به عنوان فرمانده نیروهای زمینی سودان، فرماندهی نیروهای سودانی را در جنگ یمن به سرکردگی عربستان سعودی بر عهده داشت و مناسبات نزدیکی با مقامات بلندپایه نظامی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس دارد. محمد حمدان دقلو، معاون عبدالفتاح البرهان فرماندهی نیروهای واکنش سریع سودان را بر عهده دارد.
یک منبع آگاه نزدیک به فرماندهی نظامی سودان اعلام کرد امارات عربی متحده، عربستان سعودی و مصر در برنامه ریزی برای برکناری عمرالبشیر و ژنرال عواد بن عوف و صالح غوش به عنوان بخشی از راهبرد تضعیف قدرت آنان در سودان نقش داشتند.
چه کسی از تشکیلات جدید در سودان حمایت می‌کند؟
امارات عربی متحده، عضو اصلی ائتلاف تحت فرماندهی عربستان سعودی در جنگ یمن، به سرعت از انتصاب عبدالفتاح البرهان استقبال و اعلام کرد به دنبال تسریع کمک‌ها به سودان است. اندکی پس از انتصاب البرهان، عربستان سعودی اعلام کرد اقلامی همچون گندم، دارو و سوخت را برای سودان ارسال خواهد کرد. عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر در گفتگوی تلفنی با عبدالفتاح البرهان اعلام کرد مصر از برقراری ثبات در سودان حمایت می‌کند.
شورای نظامی انتقالی سودان نیز در گزارشی اعلام کرد هیئت مشترکی از عربستان سعودی و امارات عربی متحده از خارطوم بازدید و با عبدالفتاح البرهان دیدار کردند و پیام دو کشور را برای ادامه حمایت از این برهه مهم و تاریخی در سودان به وی انتقال دادند.
چه سرنوشتی در انتظار عمرالبشیر است؟
هنگامیکه عواد بن عوف برکناری عمرالبشیر را اعلام کرد، همزمان از بازداشت وی خبر داد. منابع آگاه به خبرگزاری رویترز اعلام کردند عمرالبشیر در آن زمان در اقامتگاه خود تحت محافظت شدید قرار داشت. شورای نظامی اعلام کرد عمرالبشیر را مسترد نخواهد کرد، اما ممکن است وی را در سودان محاکمه کند.
دیوان بین المللی کیفری حکم بازداشت عمرالبشیر را در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ به ظن قتل عام، جرائم جنگی و جنایت علیه بشریت صادر کرد. وی در سال‌های پایانی ریاست جمهوری خود در دادگاه حاضر نشد. سودان و عمرالبشیر با رد اتهام ارتکاب جنایت جنگی اعلام کردند درباره تلفات در دارفور مبالغه شده است.
۳۱۰۳۱۱
نظر شما