خبرگزاری فارس ـ گروه موسیقی ـ علیرضا سپهوند: غربی‌ها بیشتر او را با سازی با عنوان «spiked fiddle» می‌شناسند و ما او را با کمانچه. استایل کمانچه‌کشی‌اش کاملا هویداست و حرکات افقی کمانچه و آرشه که کمانچه را نیز تقریبا به همان اندازه آرشه به این طرف و آن طرف می‌کشاند و دوزانو نشستنش او را از تمام کمانچه‌نوازان متمایز می‌کند. سونه‌ریته خاص خودش را دارد و فورته ـ پیانو بسیار در نوازندگی‌اش محسوس است. با حالتی خمیده و سر فروافتاده حالتی به خود می‌گیرد که انگار هنرآموز تازه‌کار کمانچه است ولی به محض شروع به نوازندگی آنچنان با سرعت تکنیک‌ها را به اجرا درمی‌آورد و پاساژها را پانچ می‌نوازد و انگشتانش را بر روی دسته بدقِلقِ کمانچه و بر روی سخت‌ترین پوزیسیون‌ها با کوک‌ترین حالت می‌نوازد آن هم ساز مهارناشدنی کمانچه، که همگان انگشت به دهان می‌مانند و این هنرمند کسی نیست جز «کیهان کلهر».

دیشب ۲۴ فروردین‌ماه چهارمین شب از پروژه کنسرت موسیقی «شهر خاموش» با نوازندگی «کیهان کلهر» و کوارتت «مینیاتور» که با حضور «تونی اورواتر» به کوئینتت تبدیل شد، شبی بیاد ماندنی برای مخاطبین حاضر در تالار وحدت رقم زد.

برنامه دیشب اما کمی متفاوت آغاز شد. صحنه با تاریکی و نمودار شدن کیهان کلهر بر صحنه آغاز شد. غافلگیری نخست با سه‌تار نوازی این هنرمند که همگان بی‌شک انتظار هنرنمایی کمانچه او را داشتند، روی داد. با وجودی که سه‌تار ساز اصلی و تخصصی کلهر نیست اما به دلیل حرفه‌ای بودن و نبوغ این نوازنده و گوش موزیکالیته و قابلیت‌های ذهنی و فیزیکی، اجرایی قابل قبول از این هنرمند را شاهد بودیم. حتی سونه‌ریته مطلوبی هم از این ساز به گوش شنوندگان می‌رساند. اجرای تکنیک‌های دقیق و درست دُرّاب و تکیه‌ها و ریزهای پُر و اشاره‌هایی به ریزهای چند سیم و تک‌ سیم، از زیبایی‌های نوازندگی سه‌تار کیهان کلهر بود. او با اجرای قطعه «طُرقه» هنرنمایی خود با ساز سه‌تار را ارائه داد. این قطعه سال‌ها پیش توسط این هنرمند در قالب آلبوم «شب، سکوت، کویر» خلق شد.

«تونی اورواتر»، نوازنده کنترباس و آهنگساز عضو تریوی رامبران که سابقه اجراهای متعددی با کیهان کلهر داشته و دارد، بر روی صحنه آمد و به همراه گروه کوارتت(چهارنوازی) «مینیاتور» که تبدیل به «کوئینتت»(پنج‌نوازی) شد، کلهر را همراهی کردند و جذابیت اجرا مضاعف شد.

کوارتت «مینیاتور» از «پدرام فریوسفی» نوازنده ویولن، «میثم مروستی» نوازنده ویولن، «نیلوفر محبی» نوازنده ویولن، «آتنا اشتیاقی» نوازنده ویولنسل تشکیل شده است.

اجرای بعدی با عنوان «آتشگاه» اثری ساخته موزیسین آمریکایی «کالین جیکابسِن» بود. او نوازنده مشهور آمریکایی ساز ویلن و عضو گروه بین‌المللی «جاده ابریشم» است. این گروه به سرپرستی «یویوما» نوازنده نامدار ویلنسل که کیهان کلهر هم عضو این گروه است، به موفقیت‌های بزرگی از جمله دریافت جایزه «گِرَمی» که به اسکار موسیقی شهرت دارد نائل شده است. جِیکابسِن قطعه «آتشگاه» را همچنان که از نامش پیداست با الهام از شهر تاریخی اصفهان که چند سال پیش در بازدید از این شهر مجذوب آثار تاریخی‌اش شد و تحت تاثیر جذابیت بنای «آتشگاه» شهر نجف‌آباد که مربوط به دوره ساسانیان است، خلق کرده و آن را به کیهان کلهر تقدیم کرده است.

قطعه اجرایی بعدی «محبوب من مرا تنها مگذار» بود که این اثر نیز از ساخته‌های جیکابسن بود که ملهم از ترجمه ابیاتی از اثر «لیلی و مجنون» نظامی گنجوی است.

«شهر خاموش» آخرین قطعه اجرایی کنسرت دیشب بود که کیهان کلهر این قطعه را برای ابراز همدردی با مردم سیل‌زده کشورمان به اجرا گذاشت. این قطعه در اصل و سال‌ها پیش توسط کیهان کلهر به یاد قربانیان حمله شیمیایی حلبچه خلق شده است. ضمن اینکه بخشی از عواید این کنسرت برای کمک به سیل‌زدگان اختصاص می‌یابد.

در پایان تشویق مکرر و مدام تماشاچیان که آهنگ‌های مختلفی را برای اجرا از کلهر درخواست می‌کردند باعث شد تا قطعه «طرقه» مجددا توسط ارکستر به اجرا گذاشته شود.

* ۳ اقدام مطلوب کیهان کلهر در کنسرت‌گذاری

یکی از پسنده‌ترین کارهایی که کیهان کلهر در این کنسرت که با عنوان «شهر خاموش» به روی صحنه برده شد انجام اقداماتی جهت پیشگیری از شکل‌گیری بازار سیاه بلیت فروشی بود. اول اینکه قیمت بلیت‌ها از ۵۰ هزار تا ۱۶۰ هزار تومان تعیین شده بود که همین قیمت خود موجب بهره بسیاری از اقشار از اینچنین رویدادهای فرهنگی می‌شود. دوم اقدام به تمدید کنسرت برای دو روز دیگر بود که این اقدام نیز باعث شد روزهای اجرای قبل از این دو روز بازار سیاه شکل نگیرد و مخاطبان از بابت تهیه بلیت خیالشان راحت‌تر شود. مورد سوم اینکه اعلام شده که این کنسرت قرار است در یکی دو نوبت در فصل تابستان در تهران و در چندین شهر کشور برگزار شود و همین امر باعث جلوگیری از بروز بازار سیاه می‌شود و بابت این اقدامات فرهنگی باید از کیهان کلهر و عوامل برگزاری این کنسرت قدردانی کرد.

در مورد کیفیت اجرای دیشب نیز باید گفت که کیهان کلهر که خود از حیث نوازندگی یکی از توانمندترین نوازندگان کشور است و کوارتت «مینیاتور» نیز در این همراهی با تسلط کامل اجرای خود را روی صحنه بردند. اجرای ژوست نوازنده‌ها و حرکات یکسان آرشه‌ها و اجرای درست و دقیق سایه‌ها و پاساژها توسط ویلن‌ها و ویلنسل و در هماهنگی با کمانچه از نقاط بارز این اجرا بود.

سبک و سیاق غالب اجراهای دیشب در ژانر کلاسیک غربی با بُن‌مایه موسیقی ایرانی بود که از موسیقی اصیل ایرانی، موسیقی خراسانی، موسیقی کردی و نیز موسیقی بخش‌هایی از خاورمیانه در آن بهره برده شده بود که بیشتر در خطوطی از لایت‌موتیف نمود پیدا می‌کرد.

از نکات جالب اینچنین اجراهایی می‌توان به این مساله اذعان داشت که ثقالت موسیقی ایرانی بدان اندازه است که اگر از ۱۰۰ درصد یک قطعه، ۹۰درصد از موسیقی کلاسیک غربی بهره گرفته شود و تنها ۱۰ درصد از موسیقی ایرانی استفاده شود، همان ۱۰ درصد نمودی برابر با آن ۹۰ درصد موسیقی غربی خواهد داشت که این نشان از پتانسیل موسیقی ایرانی دارد، به ویژه بهره از موتیف‌هایی که بعضا از موسیقی لری یا کردی در ساختار اکمپانیمان موسیقی کلاسیک غربی و با آنسامبلی که غالب ارکستر را سازهای غربی تشکیل می‌دهند، باز همچون چاشنی‌ای بسیار غلیظ در غذایی‌ست که طعم ایرانی آن بسیار غالب است.

انتهای پیام/