شناسهٔ خبر: 31208711 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه توسعه‌ایرانی | لینک خبر

گزارشی از سه شب اول جشنواره موسیقی فجر در بخش کلاسیک ایرانی و غربی

میزان سی و چهارم بر کلاسیک

صاحب‌خبر -

ارکستر ملی در دو سالی که سکان آن در دست یک آهنگساز پاپ بوده است علاقه زیادی به احیای خوانندگانی داشته که سال‌های زیادی است کسی سراغی از آنها نمی‌گیرد و اساساً هم به‌عنوان خواننده ارکستر شناخته نمی‌شوند؛ ازجمله علیرضا افتخاری که به علت پاره‌ای اظهارنظرهای سیاسی و منفعت‌طلبانه از کار حرفه‌ای کنار گذاشته ‌شده بود و یا اسفندیار قره‌باغی که برای اجرای افتتاحیه جشنواره سی و چهارم موسیقی فجر به میدان آورده شد؛ افتتاحیه‌ای که به سبب ضعف و کیفیت نازل نمی‌توانست درخور هیچ جشنواره‌ای باشد چه برسد جشنواره‌ای که در چهل ‌سالگی انقلاب مردمش می‌خواهد از نو امیدواری را در مردم زنده کند. به‌‌رغم ضعف و ناشایستگی اجرای ارکستر ملی در بخش اول، در بخش دوم خواننده و رهبری از کشور آذربایجان را بر خود دید و اندکی از آن ضعف و رخوت پارت اول برنامه کاسته شد و نشان داد که خواننده بی‌اسم و رسم آذربایجانی به‌مراتب از خواننده ارکستر ملی ما تواناتر است و بهتر می‌خواند.

 ارکستر زهی آرکو، در شب دوم جشنواره اجرایی در تالار رودکی برگزار کرد که نشان داد بخش خصوصی می‌تواند ارکسترهای به‌مراتب پرقدرت‌تر از دو ارکستر ملی و سمفونیک تهران را ایجاد و حمایت کند

رپرتوار محدود ارکستر سمفونیک تهران

قطعات «پیتر و گرگ» به همراه «پرنده آتشین» که پیش‌تر بارها و بارها در برنامه‌های ارکستر سمفونیک تهران اجرا شده است نیز در سومین شب جشنواره موسیقی فجر اجرا شد تا نشان دهد فقدان رهبر باسواد و کارآزموده تا چه میزان می‌تواند در رپرتواری تکراری و یکنواخت خود را بروز دهد؛ علاوه بر اینکه ماهیت ارکستر سمفونیک را زیرسوال می‌برد. ارکستر سمفونیک تهران رهبر لایق و شورای هنری مجرب ندارد و روزبه‌روز از هنر عاری‌تر و این مساله عیان‌تر می‌شود.

پرتلاش و بی‌ادعا

از اجراهای ضعیف و مبتذل دو ارکستر ملی و سمفونیک تهران که هرچند با حمایت‌های دولتی اداره می‌شوند بگذریم؛ ارکستر زهی آرکو، اجرایی در تالار رودکی در شب دوم جشنواره برگزار کرد که نشان داد بخش خصوصی می‌تواند ارکسترهای به‌مراتب پرقدرت‌تر از دو ارکستر دولتی یادشده را ایجاد و حمایت کند و البته باز هم تأییدی بر این نکته بود که ارکسترهای زیادی در کشور ما هستند که نه رهبر ارکستر و نه نوازندگانشان هیچ ادعا و منتی ندارند و تنها به رشد هنری و اجرای بهتر می‌اندیشند؛ همان‌گونه که ارکستر آرکو در شش‌ماهه اول تولد خویش این واقعیت را در دو برنامه بروز داده است. همان مساله‌ای که در دو ارکستر دولتی وجود ندارد، اما مدعای رهبران آنها در برابر تجربه و دانش واقعی‌شان سر به فلک کشیده است.

موسیقی‌های آذربایجان  در یک‌شب 

در شب افتتاحیه جشنواره موسیقی فجر، بخش دوم اجرای ارکستر ملی به موسیقی مردم‌پسند و شناخته‌شده آذربایجان اختصاص داشت که تصنیف‌هایی چون آرشین مال الان، آیریلیق، اولری وار خانه خانه، سنده قالماز و سوگیلی جانان در آن خوانده شد.

در سالن حوزه هنری نیز برنامه راست موغام گروهی از نوازندگان تبریزی را شاهد بودیم. در سالن نیاوران نیز گروه موغام دعوت‌شده از کشور آذربایجان به اجرای برنامه می‌پرداخت که هر سه اجرا در سه سالن متفاوت اما همگی در یک‌شب به موسیقی آذربایجان اختصاص داشت و بدین ترتیب همه توان آذری‌ها در یک‌شب به اجرا گذاشته شد که نشان از کم ظرافتی در چیدمان و برنامه‌ریزی جدول اجراها داشت. برنامه‌ریزی اگر به‌درستی انجام می‌شد می‌توانست حجم علاقه‌مندان موسیقی آذربایجان را در سه شب توزیع کرده و سالن‌ها را مملو از جمعیت کند.

ارکستر ملی در دو سالی که سکان آن در دست یک آهنگساز پاپ بوده است علاقه زیادی به احیای خوانندگانی داشته که سال‌های زیادی است کسی سراغی از آنها نمی‌گیرد و اساساً هم به‌عنوان خواننده ارکستر شناخته نمی‌شوند

آرپینه ایسرائیلیان در حد انتظار 

افتتاحیه جشنواره موسیقی فجر 34 در بخش کلاسیک غربی با رسیتال پیانو آرپینه ایسرائیلیان توأم بود که در سالن رودکی علاقه‌مندان را گرد هم آورده بود. این اجرا در همان حدی از ایسرائیلیان انتظار می‌رفت، باکیفیت اجرا شد.

اجرای درخشان 

بهترین اجرا در سه شب اول جشنواره به آنسامبل آتلاس از کشور دانمارک اختصاص داشت که قطعاتی از کارل نیلسن، فرانسیس پولاک، هرمز فرهت، شاهین فرهت و امیرمهیار تفرشی‌پور را اجرا کرد. متأسفانه به علت اطلاع‌رسانی نامطلوب و ضعف، هیچ‌گونه سوابقی از گروه‌ها و نوازندگان در بروشورها نیامده بود تا مخاطب بداند این گروه بهترین در اروپای شمالی شناخته می‌شود و چه اهمیتی دارد. هرچند برخی مخاطبان با دست‌زدن‌های نابجا در بین موومان‌ها موجب از بین رفتن حس نوازنده و شنونده جدی می‌شدند با این ‌همه این اجرا مخاطب حرفه‌ای موسیقی را خشنود می‌ساخت و می‌توان جشنواره را در بخش کلاسیک غربی پرقدرت دانست.

علیرضا مشایخی دوباره به جشنواره آمد

فریماه قوام صدری با اجرای قطعه شهرزاد اثر علیرضا مشایخی در سومین شب از جشنواره برای علاقه‌مندان موسیقی معاصر شب خوبی را رقم زد. تا بخش موسیقی کلاسیک غربی تا معاصر جشنواره امسال موسیقی فجر پرقوت ظاهر شده باشد.

اجراهای آثار مدیر جشنواره 

پنج قطعه از شاهین فرهت که دبیری جشنواره امسال را برعهده دارد در رپرتوار اجرایی گروه‌ها در جشنواره دیده ‌شده است. مساله‌ای که برای دبیر امسال چالش و ایرادی اساسی است. 

نبود جای پارک 

اجرای دو ارکستر هم‌زمان در رودکی و تالار وحدت و برگزاری تئاتر در سالن حافظ عامل ترافیک شدید ورودی به خیابان شهریار و نبود جای پارک در خیابان و کوچه‌های اطراف تالار وحدت بود. معضلی که مدیران بنیاد رودکی و ارشاد و شهرداری و سازمان ترافیک به آن نمی‌اندیشند.