در دومین شب از نمایش فیلم های تجسمی یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، دو فیلم بلند مربوط به زندگی ابوالقاسم سعیدی و نیکو پیروسمانی، نقاش گرجستانی نمایش داده شد.

به گزارش رسیده، فیلم «خانه دوست» که به زندگی و آثار استاد ابوالقاسم سعیدی می‌پردازد، به کارگردانی محمدرضا عینی، نخستین فیلم بخش فیلم های تجسمی یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی بود که به مدت ۷۰ دقیقه پخش شد.

بخش دوم نمایش فیلم های تجسمی، به نمایش اثری به نام «پیروسمانی» بود که به زندگی نقاش گرجستانی نیکو پیروسمانی به کارگردانی گیورگی شنگلیا اختصاص یافت.

پس از نمایش این فیلم ۱۰۵ دقیقه‌ای، محمدرضا اصلانی در جلسه نقد و بررسی این اثر به تفاوت‌های نقاشی و سینما اشاره کرد و گفت: سینما در واقع دیگری را از آن خود می‌کند اما نقاشی ما را در مقابل خود نگاه می‌دارد. در حقیقت ما در مقابل نقاشی می‌ایستیم و نگاه می‌کنیم در حالیکه سینما ما را با خود می‌برد.

او افزود: طی این راه رفتن است که ما در سینما، دیگری را از آن خود می‌کنیم. در سینما ما خصوصی‌ترین لحظه‌ها را می‌بینیم و این امر در زندگی‌نامه‌های سینمایی شدت بیشتری پیدا می‌کند و حتی به داستان بدل می‌شود.

این پژوهشگر عرصه هنر تصریح کرد: در اثری چون فیلم، زندگی خصوصی یک انسان و یا حتی یک شیء به داستان بدل می‌شود. در داستان نظیر کارهای داستایوفسکی، هنرمند به درونیات پنهان شده کاراکترهای خود فرو می‌رود و به نحوی آن را آشکار می‌سازد به همین خاطر داستان در ذهنیت بشری یک امر مقدس به شمار می‌رود.

اصلانی خاطرنشان کرد: اغلب کتاب‌های الهی مشحون از داستان هستند زیرا هر داستانی حتی رئالیستی‌ترین نمونه‌ها منظری از اسطوره شدن، را حکایت می‌کند.

او، چهره را پنجره‌ای رو به جهان هستی خواند و بیان کرد: امانوئل لویناس، هر چهره را پنجره‌ای می‌داند که رو به جهان دیگری باز می‌شود و دیگری را وارد این دریچه می‌کند. در واقع سینما بیرون رفتن از این پنجره و چهره خود را به دیگری واگذار کردن است زیرا سینما ما را در امنیت قرار می‌دهد تا از پنجره خودمان بیرون بیاییم و دیگری را از آن خود کنیم.

این مستند ساز اظهار کرد: ما در واقع دیگری را در ذهن خود قالب سازی می ‌کنیم و به این ترتیب او را در مالکیت خود می‌گیریم.

اصلانی با اشاره به فیلم «پیروسمانی» گفت: لویناس معتقد است که نقش چهره، مقاومت در برابر نگاه دیگران است و در این فیلم به طرز عجیبی این مباحث مطرح می‌شود. در واقع مقاومت در برابر چهره، مقاومت در برابر محتوا یا موضوعی مشخص است زیرا همه ما درباره چهره‌ها یک پیش بینی خاص داریم که به نحوی باعث محکومیت آن می‌شود.

او ادامه داد: منظور لویناس از چهره، جامعیت کل بدن است و او صرفا بر صورت تاکید ندارد. در واقع ما با ذهنیت خودمان چهره‌ها را فریز می‌کنیم و در همان حالت نگاه می‌داریم که نوعی جنایت است، به همین خاطر چهره از نگاه می‌گریزد.

این هنرپژوه، شخصیت اصلی فیلم را دارای دیدگاهی فلسفی خواند و گفت: در این فیلم، شخصیت اصلی مانند نظریه لویناس از نگاه می‌گریزد زیرا این فیلم یک پرتره- چهره است که از محدود شدن در اجتماع می‌گریزد و نمی‌خواهد چهره خصوصی‌اش به عمومی تبدیل شود به همین خاطر فیلم «پیروسمانی» اثری هوشمندانه است.

اصلانی به سرگذشت پیروسمانی، نقاش گرجستانی اشاره کرد و گفت: این فیلم درباره نقاش گرجستانی است که در فقر زندگی کرد و در فقر نیز درگذشت اما پس از مرگ به او افتخاراتی داده شد.

او ادامه داد: پیروسمانی یک نقاش خودآموخته بود که مشاغل متعددی را برای به دست آوردن یک شغل معمولی و زندگی در امنیت امتحان کرد اما هرگز نتوانست در یک بخش ماندگار شود. از این هنرمند بالغ بر ۲۰۰ تابلو به جا مانده است.

اصلانی خاطر نشان کرد: پیروسمانی هرگز نتوانست با دیگر نقاشان ارتباط برقرار کند زیرا مسائل زیبایی شناسی برای او مطرح نبود. او در سال ۱۹۱۸ بر اثر سوء تغذیه و ضعف کبد درگذشت البته پس از مرگ این هنرمند، دولت گرجستان تصویر او را بر روی اسکناس چاپ کرد.

او درباره سبک و نحوه کار پیروسمانی گفت: اغلب آثار پیروسمانی حاصل محیط و فضایی بود که در آن زندگی می‌کرد. او بسیار به زندگی روستایی علاقمند بود و کمتر تصویری از شهر نقاشی کرده است. پیروسمانی آثار درخشانی نیز از حیوانات دارد که هر کدام در نوع خود جالب توجه هستند.

امروز از ساعت ۱۶ فیلم «آندره روبلف» فیلمی درباره آندره روبلف هنرمند نقاش به کارگردانی ‏آندری ‏تارکوفسکی به مدت ۲۰۰ دقیقه در خانه هنرمندان به نمایش در می آید.‏

بخش فیلم یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر تا یکشنبه ۱۴ بهمن ماه همه روزه از ساعت ۱۶ الی ۲۰:۳۰ با نمایش فیلم و نقد و بررسی آثار ادامه دارد.

«پلاک ۴۰» به موزه شهدا رسید

مراسم آغاز به کار نمایشگاه پلاک ۴۰ عصر روز گذشته در موزه شهدا برگزار شد.

به گزارش رسیده، مراسم آغاز به کار نمایشگاه «پلاک ۴۰» در موزه شهدا، عصر روز گذشته نهم بهمن ماه با حضور مسئولان بنیاد شهید و امور ایثارگران، هادی مظفری مدیرکل هنرهای تجسمی و رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره تجسمی فجر و برگزارکنندگان یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر برگزار شد.

در این نمایشگاه که به صورت همزمان با برپایی نمایشگاه «پلاک ۴۰ » در فرهنگسرای نیاوران برپاست، حدود ۶۰ اثر فاخر از گنجینه موزه شهدا به نمایش گذاشته شده است.

حبیب الله صادقی، از هنرمندان نقاش و پژوهشگران هنر انقلاب اسلامی، در این مراسم گفت: درباره تجربه‌های عرفانی شهدا و شجاعت و دلیری آنها در هنرهای تصویری ما پژوهش نشده است. قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در عرصه شعر به طور مثال توسط محتشم کاشانی روایت‌هایی از این فرهنگ داشتیم و بیان تصویری آن در دوره صفویه و در هنر نگارگری در شاهنامه ای چون شاهنامه شاه طهماسبی قابل شناسایی است.

وی افزود: از جمله روایت‌هایی که می‌شود به عنوان یک کار اساسی پژوهشی در این حوزه به جامعه جهانی ارائه داد، مجموعه ارزشمند و گران سنگی است که در اختیار موزه شهدا قرار دارد و در نوع خود بسیار بی‌بدیل است. عشق در روایت حافظ، سعدی، ابوالخیر و مولوی متفاوت است. نگاه هنرمندان امروز به عشق و ایثار هم روایت‌هایی دارد که هر یک نیازمند کار پژوهشی مفصل است که حتما باید این پژوهش بینامتنی باشد.

او گفت: این فرصت همکاری بنیاد شهید با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان هایی که در برپایی برنامه های چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی دخیل هستند، مجال بسیار خوبی است. در حوزه‌هایی مثل ادبیات و سینما کارهای زیادی صورت گرفته است اما در چهل سالگی پیروزی انقلاب اسلامی، با همت بنیاد شهید یک پرونده ارزشمند از گنجینه تصویری انقلاب اسلامی تشکیل شد.

این هنرمند همچنین توضیح داد: تاریخ‌نویسی کار دقیق و سختی است. تاویل و بیان رمزهای موجود در آثار هنری کاری است که باید در کشور ما انجام شود. این کار در غرب انجام شده است و به طور مفصل درباره هنر خود اقدام به تاریخ نویسی و دایره‌المعارف نویسی کرده اند. انقلاب اسلامی البته اهداف و دستاوردهای متفاوتی از غرب دارد. اگر نهضت های هنری و اجتماعی آنها اومانیستی است، موضوع ما اشاره به عالم مثل و مینوی است که باید تفسیر شود.

کاویانی، معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید نیز در سخنان خود گفت: موجود زنده باید اولا درونزا باشد و دوما بازتولید مدام داشته باشد. فرهنگ انقلاب و ایثار و شهادت در همه زمینه‌ها، نیازمند یک بازتولید است. این بازتولید اتفاق می‌افتد حتی اگر نخواهیم. اگر چهل سال قبل مردم به دنبال عدالت انقلاب کردند، حالا بعد از چهل سال نسل‌های جدید با همان شعار حقوقشان را مطالبه می‌کنند. باید به بازتولید محصولاتی بپردازیم که برای نسل امروز ما هم جاذبه اش را داشته باشند. ممکن است در این سطح کار بزرگ نباشد ولی «پلاک ۴۰» نشان‌دهنده یک عزم و اراده جدی برای تولیدات هنری اساسی مناسب با فضا و نیاز آینده است.

اسکندر یارنسب مدیر موزه شهدا نیز گفت: در سال‌های گذشته در بنیاد شهید و امور ایثارگران جشنواره‌های تجسمی متعددی برگزار شده است که ماحصل آن حدود ۱۰ هزار اثر است که در اختیار ما قرار دارد. بخش‌های تصویرگری، نگارگری، حجم و هنرهای جدید در موزه شهدا نگهداری می‌شود.

وی افزود: یکی از بخش‌های جشنواره تجسمی فجر امسال «پلاک ۴۰» بود که به نمایش مجموعه آثاری اختصاص دارد که مربوط به انقلاب اسلامی است. به همین دلیل صد اثر از مجموعه ما انتخاب شد که چهل اثر آن در نیاوران به نمایش در آمده است و ۶۰ اثر در موزه شهدا قرار گرفته است.

او گفت: ما آثار بسیار زیاد و فاخری در اختیار داریم که به دلیل محدودیت فضا امکان نمایش پیدا نکردند. ویژگی این صد اثر کیفیت بالای هنری آنها است. ما همچنین چهار نسل از هنرمندان انقلاب را کنار هم داریم که هر یک از دریچه دید خود آثاری تولید کرده‌اند. این اقدام در جشنواره تجسمی اقدام بسیار خوب و مفیدی بود.

او در توضیح این سخن گفت: این جشنواره باعث شد که این آثار هرچه بهتر شناسایی شوند. اگر جشنواره بتواند به راهکاری برسد که به تمام آثار فاخر این حوزه شناسه شخصی بدهد و آنها را دور هم جمع کند، بسیار خوب خواهد بود. شاید برخی از هنرمندانی که آثارشان در اختیار ماست خودشان هم یادشان نباشد که اثرشان در کجاست. به این صورت است که علاقمندان هنر با این آثار آشنا می‌شوند و با توجه به تغییرات مدیریتی مدام، مدیران سازمان‌ها هم می‌توانند دریابند که چه گنجینه‌ای در اختیار دارند.

این مدیر هنری گفت: توقع ما از معاونت هنری وزارت ارشاد اسلامی بیش از این چیزی است که در این سالها اتفاق افتاده است. به ویژه در زمینه شناسایی و ترغیب دستگاه هایی که در زمینه تولید آثار هنری مرتبط با انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند. شاید برخی از مدیران امسال و با برپایی نمایشگاه «پلاک ۴۰» متوجه شدند که اصلا چنین مجموعه بزرگ و نفیسی وجود دارد. گمان می‌کنم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه تجسمی در مورد شناسایی این آثار و مراکزی که به خلق آنها می‌پردازند باید کار جدی کند. ما از برخی از هنرمندان اوایل انقلاب کارهایی داریم که جای دیگری نظیرش پیدا نمی‌شود.

اسکندر یارنسب در پایان گفت: مجموعه بنیاد شهید کاری می‌کند که ممکن است در سایر دستگاه‌ها انجام نشود. ما این آثار را صرفا در موزه نگهداری نمی‌کنیم. در قالب‌های متفاوت این آثار را منتشر می‌کنیم. مثلا آنها را برای نمایش در شهرهای دیگر تکثیر می‌کنیم و به عنوان نقاشی دیواری در فضای شهری از آنها استفاده می‌کنیم. امروز فضای مجازی به کمک ما آمده است و نگاه ما صرفا آرشیوی و موزه‌ای نیست و تلاش می‌کنیم این مجموعه به دل جامعه برود و همه از آن استفاده کنند.

در ادامه این مراسم، مدیران برگزاری، از این بخش از نمایشگاه «پلاک ۴۰» بازدید کردند. آثار به نمایش درآمده در این موزه، عموما پرتره‌های شهدا و سیاست‌مداران بزرگ سال‌های نخست انقلاب اسلامی هستند. در این آثار تلاش شده همچنین مروری به رویدادهای مهم انقلاب اسلامی شود. محور این دسته از آثار نیز حضور مردم و قهرمانانشان در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی انقلاب اسلامی است.

در ادامه این مراسم، حاضران در مراسم از نمایشگاه پلاک چهل بازدید کردند. آثار به نمایش درآمده در این موزه، عموما پرتره‌های شهدا و سیاست‌مداران بزرگ سال‌های نخست انقلاب اسلامی هستند. در این آثار تلاش شده همچنین مروری به رویدادهای مهم انقلاب اسلامی شود. محور این دسته از آثار نیز حضور مردم و قهرمانانشان در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی انقلاب اسلامی است.

اشتراک گذاری در: