مجله فارسپلاس: بهمنماه 57 انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و جمهوری اسلامی پایهگذاری شد. این ماه در سال 57 آنقدر حوادث عجیب و جالب داشت که مرور آنها میتواند نکات تاریخی زیادی برای ما روشن کند. بر همین اساس تصمیم گرفتیم حوادث بهمنماه 1357 را از روزنامه اطلاعات دنبال کنیم.
برای مشاهده تصویر با کیفیت روی آیکون روبرو کلیک کنید:
راهپیمایی شنبه به رهبری امام خمینی
یکی از اتفاقات مهمی که اوایل بهمن 57 بسیار خبرساز بود، بحث زمان ورود امام خمینی به تهران بود. در آن زمان شاپور بختیار تلاش زیادی داشت که از ورود امام به تهران جلوگیری کند و حتی به همین منظور، به دستور بختیار سه روز تمامی فرودگاههای کشور تعطیل شد، اما این حربه نیز کارساز نبود و حضرت امام در نهایت در روز 12 بهمن وارد ایران شدند.
روزنامه اطلاعات در گزارشی با عنوان «راهپیمایی روز شنبه به رهبری امام خمینی» به این موضوع پرداخته و نوشته است: خبرگزاری فرانسه- اطرافیان حضرت آیت الله خمینی در نوفللوشاتو تأکید کردند که نظامیان ایرانی جرأت نخواهند کرد با بازگشت رهبر شیعیان به تهران مخالفت کنند. امام خمینی دیروز تصمیم گرفتند پس از 15 سال تبعید به ایران بازگردند.
به اعتقاد ناظران یکی از عللی که موجب شد رهبر شیعیان تصمیم به بازگشت بگیرند ترس از یک کودتای نظامی در صورت طولانی شدن اقامت ایشان در خارج کشور بوده است.
استعفای رئیس شورای سلطنت
در شماره 15766 روزنامه اطلاعات گزارش از استعفای سید جلالالدین تهرانی، رئیس شورای سلطنت، منتشر شده است. در بخشی از این گزارش در صفحه 2 آمده است: «خبرگزاری فرانسه از یک منبع آگاه ایرانی کسب اطلاع کرد که دیشب سیدجلالالدین تهرانی در پاریس از ریاست شورای نیابت سلطنت استعفا کرده است.
همین منبع اضافه کرد که تهرانی بوسیله دکتر سیفالدین نبوی پزشک ویژه حضرت آیتالله خمینی استعفای خود را به ایشان تسلیم کرده است.»
یکی از آخرین حربههای محمدرضا شاه برای سقوط نکردن حکومتش تشکیل شورای سلطنت بود. سید صادق طباطبایی درباره این شورا مینویسد: دو روز قبل از خروج شاه از ایران تشکیل شورای نیابت سلطنت اعلام شد. اعضای این شورا عبارت بودند از: بختیار (نخستوزیر) دکتر سجادی (رئیس مجلس سنا) دکتر جواد سعید (رئیس مجلس شورای ملّی) محمد وارسته (وزیر اسبق دارایی) تیمسار قرهباغی (رئیس ستاد مشترک ارتش) دکتر علیآبادی (دادستان سابق) سید جلال تهرانی (رجل سیاسی قدیمی که روابطی با روحانیون نیز داشت) و عبدالله انتظام (مدیرعامل شرکت نفت). شاه از دکتر یدالله سحابی برای عضویت در این شورا دعوت کرده بود که با مخالفت شدید ایشان مواجه گشته بود.
شاه در 26 دی از ایران خارج شد. در 28 دی امام به مناسبت فرارسیدن اربعین بیانیهای صادر کردند و در آن شورای سلطنت را غیر قانونی خوانده و دخالت آنان در امور را جرم دانستند و به علاوه خواهان کنارهگیری اعضای این شورا شدند.
گفتنی است که دو سه نفر از افراد شورا از جمله آقایان وارسته و علیآبادی و انتظام با مشورت شورای انقلاب در شورای سلطنت وارد شدند و حتی قبل از آنکه عضویت شورای سلطنت را بپذیرند استعفای خودشان را از طریق آقای موسوی اردبیلی تسلیم شورای انقلاب کرده بودند که هر گاه ضرورت یافت به اطلاع ملت ایران برسد
در 28 دی ماه 1357 آقای سید جلال تهرانی که به عنوان رئیس شورای سلطنت معرفی شده بود، عازم پاریس شد. در مورد علت مسافرت او از سوی خبرگزاریها و تحلیلگران سیاسی چند مساله عنوان میشد. یک اینکه او به درخواست بختیار آمده تا از امام کسب تکلیف کند و آمادگی بختیار را برای اجرای نظرات امام اعلام نماید که مثلاً چه کسانی از افراد مورد نظر امام وارد کابینه او شوند. دیگر اینکه او بدون ماموریتی از طرف بختیار فقط شخصاً میخواهد برای خود کسب تکلیف کرده برگردد ببیند چه کار میتواند بکند. از قول او نقل شده بود چنانچه امام بر دستور قبلی خود مبنی بر غیرقانونی بودن شورای سلطنت تاکید کنند، او احتمالاً از سِمَت خود استعفا خواهد داد.
در روز 30 دی سید جلال تهرانی به نوفللوشاتو آمده و درخواست ملاقات با امام کرد. من از حاج احمد آقا شنیدم که ایشان آمده است. به او گفتیم که باید استعفا بدهی تا امام تو را بپذیرند. او هم متن استعفایش را نوشت و فرستاد.[1]
صدور نفت بخارج آزاد نشده است
اعتصاب در شرکت نفت از 18 شهریورماه 1357 و بلافاصله پس از فاجعه 17 شهریور در تهران آغاز شد. در آن زمان ایران سهم 20 درصدى ازتولید نفت اوپک داشت و علاوه بر تولید حدود 6 میلیون بشکه نفت خام در روز، داراى بزرگترین پالایشگاه نفت جهان در آبادان هم بود. بلافاصله پس از تهران در شهرهای تبریز، آبادان، شیراز و اصفهان نیز اعتصابات شکل گرفت.
اعتصاب کارکنان پالایشگاه نفت آبادان به فرمان امام خمینی (ره) باعث قطع تولید 600 هزار بشکه نفت در روز در آبادان و سپس در جزیره خارک شد که این امر دلهره عجیبی در دل غربیها به ویژه آمریکا انداخته بود به طوری که آنها برای تولید مجدد نفت از سوی ایران حاضر به هر کاری بودند.
موضوع قحطی نفت و بنزین از جمله مشکلاتی بود که زمستان 1357 به شدت رخ نمود و تنگناهایی شدید برای مردم به ویژه در هوای سرد زمستانی فراهم آورد. نگرانی در این زمینه موجب شد که امام خمینی (ره) در این مورد دستور فوری صادر کنند از همین رو، طی حکمی ایشان از کارکنان صنعت نفت خواست تا بهاندازه مصرف داخلی نفت تولید شود، برهمین اساس کمیته ای متشکل از آیت الله هاشمی رفسنجانی، مرحوم بازرگان و تنی چند از کارشناسان را به آبادان اعزام کرد.
پس از ورود امام خمینى (ره) به ایران، با توجه به غیرقانونى خواندن دولت بختیارو تشکیل دولت موقت به فرمان ایشان سقوط رژیم پهلوى مسلم شده بود و برنامهریزى و ساماندهى امور کشور توسط نیروهاى انقلاب به سرعت در حال انجام بود. یک روز قبل از سقوط رژیم پهلوى و پیروزى انقلاب اسلامى در 21 بهمن ماه سال 1357 رئیس دولت موقت در اجتماع کارکنان صنعت نفت، پایان اعتصاب درصنعت نفت را اعلام کرد.[2]
در روزنامه اطلاعات دوم بهمن در مصاحبه با اعضای این هئیت آمده است: «برای ارزیابی میزان توفیق هیات در تامین نیاز داخل کشور لازم است یادآور گردد که جریان تولید و توزیع نفت که حدود 3 هفته قبل تقریبا متوقف شده، پس از مذاکرات و حصول تفاهم با کارگران و کارمندان عزی شرکت نفت به حدود 400 هزار بشکه در روز رسیده است و امیدوار است مصرف مورد نیاز حدود 600 هزار بشکه در روز با افزایش تولید پالایشگاه آبادان و تهران بزودی تأمین گردد.
اگر هیات اعزامی در اجرای ماموریتش موفق نگردیده بود وضع مواد نفتی بسیار بدتر از امروز بود و بزودی بسیاری از فعالیتهای حیاتی کشور متوقف میشد.»
پینوشت:
[1]-http://yon.ir/lCaUI
[2]- https://www.tabnak.ir/fa/news/118061/
انتهای پیام/