شرق: «امروز هیچ کودک بازمانده از تحصیل نداریم» این بخشی از سخنان دکترربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جشن بیمه سلامت همگانی بود که دیروز در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد. او پس از اعلام این خبر با اشاره به شناسایی 175هزار کودک بازمانده از تحصیل در کشور گفت: بسترهای لازم برای ادامه تحصیل این کودکان فراهم شد و مبارزه با فقر و سواد در دستور کار کمیسیون اجتماعی دولت قرار دارد. 
اما به نظر می‌رسد آنچه در واقعیت می‌گذرد با اظهارات دکترربیعی مغایرت دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی دوسال پیش براساس آخرین سرشماری سال1385، آماری تکان‌دهنده از کودکان بازمانده از تحصیل منتشر کرد که از وجود سه‌میلیون‌و200هزار کودک شش تا 17ساله در کشور حکایت داشت؛ کودکانی که یا اصلا به مدرسه نرفته‌اند یا به دلایل مختلف از تحصیل بازمانده‌اند. این آمار منهای کودکان و نوجوانانی است که در سال‌های قبل از 1385، به دلایل مختلف از تحصیل بازمانده‌اند و هم‌اکنون از چرخه نوجوانی وارد جوانی شده و پای در دهه دوم زندگی خود گذاشته‌اند. کسانی که از آمارهای مراکز پژوهشی خارج شده و دیگر از آنها به‌عنوان بازمانده از تحصیل یاد نمی‌شود. 
 علی باقرزاده رییس سازمان نهضت سوادآموزی در زمستان91 اعلام کرده است؛ هم‌اکنون 9میلیون‌و719هزار ایرانی بالای شش‌سال توانایی خواندن و نوشتن ندارند. از سوی دیگر اما معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش آمار کودکان بازمانده از تحصیل را ۱۵۶هزارنفر عنوان کرده و از جست‌وجوی خانه به خانه‌‌ برای شناسایی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل و بازگشت آنها به مدارس خبر داده است. دیمه‌ور با بیان اینکه در استان‌ها، شهرستان‌ها و مناطق کارگروهی با عنوان انسداد مبادی بی‌سوادی تشکیل شده است، گفته است: مسوولیت این کارگروه در سطح استان با استانداران و در شهرستان‌ها برعهده فرمانداران است و نهاد‌ها، سازمان‌ها و موسسات مختلفی عضو این کارگروه هستند. وی اضافه کرد: همچنین موسسات خیریه، سازمان‌های مردم‌نهاد و نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام‌خمینی(ره) و سازمان بهزیستی عضو این کارگروه هستند. 
تشکیل این کارگروه و رقم 156هزارنفر در حالی رخ داده است که آموزش‌وپرورش اعلام کرده طبق آخرین آماری که معاون سازمان نهضت سوادآموزی ارایه داده، یک‌میلیون‌و800هزار کودک و نوجوان در کشور به دلایل نامشخصی به مدرسه نمی‌روند و درس نمی‌خوانند. 
 ارایه این آمارها در حالی است که آموزش عمومی تا سن 18سالگی در ایران اجباری است و حتی قانون باید برای والدینی که مانع از تحصیل فرزندشان می‌شوند، جریمه سنگین در نظر بگیرد، قانونی که البته اجرا نمی‌شود و کودکان بسیاری برای کسب معاش به‌جای مدرسه‌رفتن راهی بازار کار و خیابان می‌شوند. 
 آمارهای متناقض در این زمینه به همین‌ها خلاصه نمی‌شود، با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت می‌توان آمارهای مختلفی از پنج‌هزار تا 145هزار و 10میلیون را پیدا کرد. 
در رابطه با همین تناقض‌های آماری، سایت فرارو با انتشار پژوهشی دانشگاهی نوشت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد تنها منبع قابل اتکا برای بررسی آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل که به‌صورت عمومی منتشر شده و جنبه محرمانه ندارد، آمار سرشماری‌های دوره‌ای مرکز آمار ایران است. متاسفانه مرکز آمار ایران، شاخص به خصوصی برای کودکان بازمانده از تحصیل پیش‌بینی نکرده است. این رقم نیز تنها براساس محاسبه شمار کودکان در سن تحصیل و مقایسه آن با شمار دانش‌آموزان در حال تحصیل به‌دست می‌آید و تقریبی است. 
آن‌گونه که در این گزارش آمده بود، براساس آمار سرشماری سال1385 و سال1390 مستندات حکایت از آن دارد که 14میلیون‌وچهارصدوهشتادوهشت‌هزارونهصد و دوازده‌نفر (14488912) از ایرانی‌ها شش تا 16 سال داشته و طبیعتا در سن آموزش اجباری بوده‌اند. در همین زمان طبق آمار اعلام شده از سوی وزارتخانه آموزش‌وپرورش 13میلیون‌وچهارصدوشصت‌ودوهزارو چهارصدوپنجاه‌ونه دانش‌آموز (13462459) در مدارس ایران مشغول به تحصیل بوده‌اند. یعنی چیزی حدود یک‌میلیون‌وبیست‌وشش‌هزارنفر در سال1385 از تحصیل بازمانده بودند. 
در سرشماری سال1390 اما جمعیت افراد شش تا 16ساله کاهش یافته و به دوازده میلیون و پانصد و سی و سه‌هزاروسیصدوبیست‌ونه (12533329) نفر رسیده است. آمار ارایه‌شده از سوی وزارت آموزش‌وپرورش به مرکز آمار ایران درخصوص دانش‌آموزان سال تحصیلی 91-1390 حکایت از آن داشت که یازده میلیون و هشتصد و هشتاد و هفت هزار و دویست و پنجاه و چهار (11887254) نفر در حال تحصیل در مقاطع اول ابتدایی تا سوم دبیرستان بوده‌اند. 
646075 نفر (ششصد و چهل شش هزار و هفتاد و پنج نفر) در این سال بازمانده از تحصیل بوده‌اند.»