سرویس اقتصادی جوان آنلاین – محیا حسینی: بعد از فراز و نشیبهای بسیار برای حذف صفر از پول ملی و تصمیم مجلس بر ریال ماندن واحد پولی ایران در مهرماه ۹۷، حالا بانک مرکزی با رونمایی از اسکناس ۵۰ هزار تومانی جدید تصمیم گرفته تا گام جدیدی برای حذف چند صفر از واحد پول ملی بردارد و با طراحی جدید ۵۰ هزار تومانی این تصمیم را تا حدودی عملیاتی کرده است.
۱۷ آذر ۹۵ در جلسه هیئت دولت لایحهای بهتصویب هیئت وزیران رسید که تومان را به عنوان واحد پول ایران درنظر گرفت و طی این لایحه هر تومان برابر با ۱۰ ریال تعیین شد. از همان ابتدای انتشار این خبر حاشیههای بسیاری در این زمینه ایجاد شد و کارشناسان اقتصادی به مزایا و معایب این طرح پرداختند. حالا بعد از گذشت دو سال از این تصمیم و سکوت دولتیها و مسئولان بانک مرکزی در این زمینه، اسکناسهای جدید ۵۰ هزار تومانی رونمایی شده که در طراحی خود، واحد پول ملی را به تومان تغییر داده است! همانطور که در ظاهر ایرانچکهای جدید مشخص است، بانک مرکزی ۴ صفر را کمرنگ کرده و با برجسته کردن ۵۰ عملاً «تومان» را در این اسکناسها نشان میدهد.
عمده اقتصاددانان بر این عقیدهاند که حذف صفر از اسکناس هیچگونه تاثیری بر شاخصهای اقتصادی و طرف عرضه و طرف تقاضا ندارد و بیشتر اثر روانی بر جامعه میگذارد. از اینرو حذف صفر از پول ملی میبایست همراه دیگر اقدامات مناسب در عرصه سیاستهای پولی و انضباط مالی دولتها باشد تا در کنار کنترل تورم، حذف صفرهای اسکناس کارکرد خود را داشته باشد. در غیر این صورت حذف صفرها بهسرعت اثر روانی خود را از دست میدهد و بهطور حتم این صفرها قدرتمندتر از قبل برمیگردند! حال سوال اینجاست که آیا اقتصاد امروز ایران آماده پذیرش واحد پولی تومان است؟ و آیا اجرایی شدن این مسئله کمکی به کاهش تورم خواهد کرد؟
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران درباره حذف صفر از پول ملی به خبرنگار «جوان آنلاین» میگوید: «معمولا کشورهایی که دچار تورمهای بسیار بالایی میشوند و واحد پولیشان به صورتی است که باید حجم بالایی اسکناس را تولید کنند، اقدام به تغییر واحد پولیشان میکنند. در کشورهای آرژانتین و ترکیه این اتفاق افتاده است. در زمان ریاست جمهوری آقای احمدینژاد نیز زمزمههای حذف صفر از پول مطرح شد، اما به مرحله اجرا نرسید.»
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه حذف یا کم کردن صفر از پول ملی یک کار غیرضروری است، اظهار میدارد: «در حال حاضر مسئولان بهجای سرگرم شدن برای کم کردن صفر از پول ملی باید سرگرم کاهش تورم و مقابله با رکورد باشد؛ و مانند این است که در یک نقطهای از کشور زلزله بیاید و ما تصمیم بگیریم که دیوارهای خانههای تخریب شده را رنگ کنیم! کاری هیچ تاثیری روی مشکل پیشآمده ندارد و غیرضروری است.»
به گفته این کارشناس اقتصادی باید قیمت فعلی کالاها کنترل شود زیرا که قیمتهای تعیین شده فعلی، غیرواقعی است و بهنظر میرسد که دولت باید در زمینه کنترل قیمت تمرکز بیشتری داشته باشد و حذف صفر از پول ملی را در مرحله آخر کاری خود و آن هم بعد از طی کردن مراحل کارشناسی انجام دهد.
آلبرت بغزیان با اشاره به اینکه بانک مرکزی نباید با صفرهای پول ملی بازی کند، اظهار میدارد: «معمولا برای حذف صفر از پول ملی باید کارشناسانه تصمیم گرفته شود که چند صفر از آن کم شود و واحد پولی ایران قرار است چه باشد؟ همچنین با توجه به اینکه اسکناسهای قدیمی در جریان داریم یکباره عوض شدن آنها غیرممکن است و زمان و هزینه زیادی میبرد. از طرفی این کار منجر به سردرگمی مردم خواهد شد و نیاز به آموزش دارد و باید به مرور اتفاق بیفتد.»
بغزیان با اشاره به اینکه اقتصاد ایران آماده حذف صفر نیست، میگوید: «با حذف شدن صفر از پول ملی ممکن است که بسیاری از قیمتها افزایش پیدا کند. مثلا کالاهایی که کمتر از «یک هزار تومان» است، رند میشود و بهدلیل حذف صفرها بهقیمت «یک تومان» فروخته خواهد شد. این در حالی است که دیگر پول خرد معنایش را از دست میدهد و کالاها به سمت گران شدن میروند.
این کارشناس اقتصادی تصریح میکند: «حذف صفر از پول ملی به تنهایی نمیتواند در کاهش تورم موثر باشد. وقتی زمینههای کاهش تورم فراهم نشده و فقط قرار است به ظاهر اقتصاد رسیدگی شود، موفقیتی حاصل نخواهد شد.»
نظر شما