حق نشر عکس AFP Image caption جمال خاشقجی روز دوم اکتبر پس از ورود به کنسولگری عربستان ناپدید شد

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، گفته است که همه جزئیات پرونده جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی، به طور کاملا شفاف در پارلمان کشورش علنی خواهد شد.

در همین رابطه برخی از گزارشها حاکی است که آقای اردوغان قرار است فردا سه‌شنبه (۲۳ اکتبر) در پارلمان این کشور حاضر شود.

همزمان امروز شبکه تلویزیونی "سی ان ان" تصاویری را منتشر کرد که نشان می دهد یکی از ماموران عربستان سعودی روز دوم اکتبر مدتی پس از ورود جمال خاشقجی از کنسولگری خارج می شود. در تصاویر نشان داده می شود که او لباس آقای خاشقجی را به تن و عینک او را به چشم دارد و از در پشتی کنسولگری خارج می شود. اما کفشهایش با کفشهای آقای خاشقجی فرق می کند.

سی ان ان گفته تصاویر را از پلیس ترکیه به دست آورده است.

این تصاویر مامور سعودی را نشان می‌دهد که با تاکسی به مسجد سلطان احمد می‌رود و آنجا در شلوغی ظاهرا لباسهایش را عوض می کند و ریش مصنوعی را بر می دارد. اگر این ادعای سی ان ان درست باشد، این یکی دیگر از مدارکی است که نشان می دهد که برای کشتن آقای خاشقجی مدتها برنامه‌ریزی شده بود.

عربستان سعودی می گوید که جمال خاشقجی، رونامه نگار منتقد سعودی، در کنسولگری این کشور در شهر استانبول به قتل رسیده اما این حادثه که با واکنش شدید بین المللی روبرو شده را به گردن ماموران خودسر انداخته است.

عادل جبیر وزیر خارجه عربستان به شبکه خبری "فاکس نیوز" گفت که این اقدام "اشتباهی وحشتناک" بود اما نقش ولیعهد عربستان در ارتکاب آن را تکذیب کرد.

همچنین ملک سلمان، پادشاه عربستان و محمد پسر او و ولیعهد عربستان در تماسی تلفنی به پسر جمال خاشقجی تسلیت گفته‌اند.

عربستان سعودی تحت فشار شدیدی بوده است تا در مورد سرنوشت آقای خاشقجی که روز دوم اکتبر پس از ورود به کنسولگری برای انجام امور اداری مربوط به ازدواج ناپدید شد، توضیح دهد.

مقام های ترکیه بر این باورند که او به دست تیمی از ماموران سعودی در داخل ساختمان کنسولگری به قتل رسید.

عربستان سعودی ابتدا گفته بود که آقای خاشقجی به سلامت کنسولگری را ترک کرده اما روز جمعه برای اولین بار به مرگ او اذعان کرد و گفت او در جریان یک درگیری فیزیکی کشته شد؛ ادعایی که با تردید گسترده روبرو شد.

آقای جبیر در جریان مصاحبه یکشنبه اما آن را یک "قتل" توصیف کرد.

او گفت: "ما مصمم هستیم همه واقعیت ها را کشف کنیم. و مصمم هستیم مسببان این قتل را مجازات کنیم."

او افزود: "افرادی که این کار را انجام دادند خارج از حیطه اختیاراتشان عمل کردند. معلوم است که اشتباه خیلی بزرگی اتفاق افتاده، و چیزی که اشتباه را بدتر کرده تلاش برای سرپوش گذاشتن بر آن بوده."

او همچنین گفت که نمی داند پیکر آقای خاشقجی کجاست و پافشاری کرد که این عمل به دستور محمد بن سلمان، ولیعهد قدرتمند عربستان، انجام نشده است.

او همچنین خطاب به خانواده آقای خاشقجی گفت: "این یک اشتباه وحشتناک بود. این یک تراژدی وحشتناک بود. ما درد خانواده خاشقجی را درک می کنیم و به آنها تسلیت می گوییم."

عربستان سعودی می گوید که ۱۸ نفر را در این ارتباط دستگیر و دو دستیار محمد بن سلمان را اخراج کرده و کمیته ای تحت نظر او تشکیل داده تا سازمان اطلاعات را در پی این ماجرا اصلاح کنند.

واکنش بین المللی

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا روز شنبه گفته بود: "تا وقتی پاسخی نیافته ایم راضی نخواهم شد."

هرچند تحریم عربستان را ممکن دانست اما گفت که لغو قرارداد تسلیحاتی "بیش از آنکه به آنها صدمه بزند به ما صدمه می زند."

به گزارش رسانه های آمریکایی او روز یکشنبه در مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست نسبت به این ادعای عربستان که این روزنامه نگار منتقد به طور تصادفی کشته شده ابراز تردید کرد: "معلوم است که فریبکاری شده و دروغ هایی گفته شده. آنها خیلی حرف شان را عوض کرده اند."

بیشتر بخوانید:

• بریتانیا، آلمان و فرانسه مرگ جمال خاشقجی را 'بشدت' محکوم کردند
• تلویزیون عربستان: مرگ جمال خاشقجی در جریان درگیری روی داد
• پرونده خاشقجی؛ یکی از مظنونان آموزش جاسوسی دیده بود
• رئیس سابق اطلاعات خارجی بریتانیا: شواهد حاکی از مسئولیت بن سلمان در پرونده خاشقجی است

حق نشر عکس AFP/Getty Image caption عادل جبیر که در گفت و گو با شبکه فاکس نیوز اظهار نظر می کرد از خانواده خاشقجی عذرخواهی کرد

بریتانیا، آلمان و فرانسه در یک بیانیه مشترک کشته شدن جمال خاشقجی را محکوم کردند. در بیانیه مشترک این سه کشور آمده که هیچ دلیل موجهی برای این قتل وجود نداشته و "با شدیدترین شکل ممکن این اتفاق را محکوم می‌کنند".

این سه کشور خواستار تحقیقات فوری برای روشن شدن چگونگی قتل این روزنامه‌نگار و مجازات مرتکبان این قتل شدند و تاکید کردند که جزئیات آنچه که اتفاق افتاده باید دقیقا روشن شود.

مدیران روزنامه واشنگتن پست که مقالات آقای خاشقجی را در صفحه دیدگاه هایش چاپ می کرد گفتند که "دروغ های بی شرمانه عربستان یکی بعد از دیگری تکرار شده."

با این حال چند همسایه و متحد عربستان سعودی در منطقه به دفاع از ریاض برخاسته اند.

کویت از ملک سلمان به خاطر نحوه مدیریت این پرونده ستایش کرده و مصر، بحرین و امارات متحده عربی هم مواضع مشابهی را منعکس کردند.

از سوی دیگر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه گفته است که سه شنبه ۲۳ اکتبر درباره مسئله کشته شدن جمال خاشقجی در پارلمان ترکیه بیانیه‌ای را خواهد خواند.

او روز یکشنبه در یک راهپیمایی در شهر استانبول ترکیه گفت: "ما به دنبال عدالت هستیم و همه حقایق را درباره این پرونده بی‌پرده فاش می‌کنیم."

پیش‌تر عمر چلیک، سخن‌گوی حزب عدالت و توسعه، حاکم ترکیه هم گفته بود که "ترکیه نمی‌خواهد کسی را پیشاپیش متهم کند اما اجازه سرپوش گذاشتن بر حقایق را هم نخواهد داد."

تحقیقات

مقام‌های ترکیه در دو هفته گذشته بارها مدعی شده‌اند که فایل های صوتی و تصویری در اختیار دارند که "ثابت می‌کند" جمال خاشقجی پس از ورود به کنسولگری عربستان، عمدا به قتل رسیده و جسد او هم قطعه قطعه شده است.

ترکیه پیشتر اعلام کرده بود که جستجو برای پیدا کردن جسد آقای خاشقجی به جنگل‌های اطراف استانبول کشیده شده است.

در همین حال بسیاری از نمایندگان کنگره آمریکا در صحت روایت عربستان از نحوه مرگ آقای خاشقجی ابراز تردید کرده‌اند.

در تازه ترین واکنش‌ها، سناتور دموکرات دیک دُربین خواهان اخراج سفیر عربستان از واشنگتن شده است.

سناتور باب کورکر جمهوریخواه هم گفته است که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان جمال خاشقجی را کشته است.

سناتور رند پال هم از نتیجه تحقیقات عربستان راضی نشده و آن را توهین‌آمیز دانسته است.