مقامات و کمپانی‌های اقتصادی و رسانه‌ای نشست بین‌المللی ریاض را تحریم کردند
لاله مهرزاد
خبرنگار
شن‌های روان بیابان‌های عربستان قادر به بلعیدن همه چیز هستند، از جنازه جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد این کشور که گویی آب شد و در زمین کنسولگری عربستان در استانبول فرو رفت، گرفته تا رویای شیرین محمد بن سلمان برای جلب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کنفرانس بین‌المللی «داووس بیابان» .
همزمان با انتشار خبر پیدا نشدن جنازه جمال خاشقجی و بالا گرفتن احتمال نابود کردن جنازه منتقد سرشناس محمد بن سلمان با استفاده از اسید در اقامتگاه سرکنسول عربستان در استانبول، ردیف کسانی که انصراف خود را از شرکت در نشست بین‌المللی «سرمایه‌گذاری آینده» عربستان معروف به «داووس بیابان» اعلام کرده‌اند، طویل‌تر از قبل شد و به بیش از 30 کمپانی و شخصیت سیاسی رسید. قابل توجه آنکه اگر تا همین دو روز پیش تنها کمپانی‌ها و رسانه‌ها بودند که انصراف خود را از شرکت در این نشست بین‌المللی که قرار بود 100 سخنران داشته باشد، اعلام کردند، طی دو روز گذشته دولت‌ها نیز در تحریم این نشست وارد عمل شدند.
قهر اروپایی
پنجشنبه روز تلخی برای محمد بن سلمان بود. او صبح این روز را با خبر انصراف وزرای اقتصاد فرانسه، هلند و انگلیس از شرکت در نشست «داووس بیابان» آغاز کرد. به گزارش سایت شبکه خبری «فرانس 24»، «برونو لوماری»، وزیر دارایی فرانسه با اعلام اینکه «ناپدید شدن جمال خاشقجی برای ما جدی است و مقامات عربستان باید درخصوص آن پاسخگو باشند»، خبر داد از شرکت در «داووس بیابان» منصرف شده‌است. او با این حال تأکید کرد که تصمیم او خدشه‌ای بر روابط و همکاری‌های استراتژیک دو کشور وارد نمی‌کند. «وپکه هوکسترا»، وزیر دارایی هلند نیز از لغو سفرش به عربستان برای شرکت در نشست 23 اکتبر خبر داد. این در حالی است که وزیر خارجه هلند هم خبر داده است مأموریت اقتصادی را که قرار بود در ماه دسامبر در عربستان آغاز شود، لغو شده است. «لیام فاکس»، وزیر دارایی انگلیس هم با اعلام اینکه بابت ناپدید شدن خاشقجی «بسیار نگران» است، از انصراف خود از مشارکت در کنفرانس بین‌المللی عربستان خبر داد. همزمان با این انصراف‌ها امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه خبر داد طبق هماهنگی‌های صورت گرفته بین فرانسه، آلمان، انگلیس و هلند، سفرهای سیاسی مقامات این کشورها به عربستان تعلیق شده است.
فرو ریختن کاخ رویاها
عصر این روز سخت نیز خبر انصراف منوچین از شرکت در نشست «داووس بیابان» کام محمد بن سلمان را زهرکرد و کاخ آرزوهایش را فروریخت. به گزارش «بلومبرگ»، استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری امریکا در توئیتی کوتاه نوشت: «همین الان با دونالد ترامپ و مایک پومپئو دیدار کردم و تصمیم گرفتیم من در کنفرانس «سرمایه‌گذاری آینده» در عربستان سعودی شرکت نکنم.» این تصمیم سه نفره در حالی گرفته شد که دونالد ترامپ تا دو روز پیش در قامت یک حامی تمام عیار، از عربستان حمایت می‌کرد او حتی در گفت‌وگویی با آسوشیتدپرس، اتهام‌ها به عربستان را با اتهام‌های آزار جنسی به برت کاوانا مقایسه کرده و گفته بود: «نباید کسی را به صورت پیشفرض مجرم دانست.» او همچنین در راستای تلاش عربستان برای تطهیر خود به نقش احتمالی «عوامل خودسر» اشاره کرده و در گفت‌وگویی هم با تأکید بر اینکه «عربستان یکی از بزرگ‌ترین شرکای اقتصادی امریکا است» تأکید کرده بود: «ما در مبارزه با تروریسم به عربستان نیاز داریم.» با این حال ترامپ که تحت فشار هم دموکرات‌ها و هم جمهوریخواهان برای ضرب شست نشان دادن به عربستان در پرونده خاشقجی است، بعد از بازگشت مایک پومپئو، وزیر خارجه‌اش از عربستان و دریافت گزارش او درباره پرونده خاشقجی، در گفت وگویی با روزنامه «نیویورک تایمز» تغییر لحن داد و گفت: «بر این باورم که خاشقجی کشته شده است. من به گزارش‌های اطلاعاتی که درخصوص این پرونده تهیه شده و بر نقش مقامات ارشد سعودی در این قتل تأکید می‌کند، اعتماد دارم.» به جز این مقامات سیاسی، روز پنجشنبه شبکه «فاکس بیزینس» که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های تلویزیونی کابلی و ماهواره‌ای امریکا است هم خبر داد این شبکه خبری هیچ نماینده‌ای برای پوشش نشست بین‌المللی عربستان اعزام نخواهد کرد.این در حالی است که روسیه خبر داده تمامی کمپانی‌های این کشور در نشست یاد شده شرکت خواهند کرد. «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه درباره ناپدید شدن خاشقجی گفت که منتظر اعلام نتایج تحقیقات خواهد ماند و پس از آن برای روابط دوجانبه کشورش با عربستان تصمیم خواهد گرفت.
فرار از مخمصه
محمد بن سلمان که این روزها نامش به نام جمال خاشقجی گره خورده، در روزهای گذشته راه‌های مختلف فرار از این مخمصه را آزموده است. او که چند روز قبل مدعی انجام قتل توسط «عوامل خودسر» شد، اکنون در حال گمانه‌زنی برای عواملی بهتر است. روزنامه «نیویورک تایمز» خبر داده است مقامات عربستان در جهت کاهش فشارهای جهانی احتمالاً ژنرال «احمد العسیری»، از مشاوران محمد بن سلمان و سخنگوی ائتلاف عربی در جنگ یمن را مسئول کشته شدن خاشقجی معرفی کرده و مدعی می‌شوند که او یا خودسرانه اقدام به این قتل کرده است یا فرمان ولیعهد در جهت کنترل خاشقجی را بد متوجه شده است.
داووس بیابان را بشناسیم
در هر صورت آنچه مسلم است، اینکه رویای «داووس بیابان» تبدیل به کابوسی برای محمد بن سلمان شده‌است. نشست بین‌المللی «سرمایه‌گذاری آینده» برای ولیعهد عربستان اهمیتی خاص داشت و دارد. قرار بود این نشست سرمایه‌گذاران خارجی را تشویق به سرمایه‌گذاری روی پروژه کلانشهر نئوم کند که برآورد شده هزینه‌ای 500 میلیارد دلاری را طلب می‌کند. این کلانشهر قرار است بلندپروازی‌های محمد بن سلمان را درقالب پروژه 2030 برآورده سازد و اقتصاد عربستان را از نفت محور به گردشگر محور تغییر دهد. تلاش برای برپایی این کنفرانس عظیم بین‌المللی، سال گذشته با گردهمایی بزرگ 3 هزار و 500 نفر از سرمایه‌داران و مقامات دولتی عربستان آغاز شد. پس از آن عربستان از شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری برای شرکت در نشست «سرمایه‌گذاری آینده» دعوت و اعلام کرد 100 شخصیت اقتصادی، سیاسی جهانی در این کنفرانس سخنرانی خواهند کرد. 100 نفری که طی دو هفته گذشته بیش از
30 نفر از آنان انصراف خود را از مشارکت در «داووس بیابان» اعلام کردند.
تحریم‌کنندگان کنفرانس «سرمایه‌گذاری آینده»
شخصیت‌ها: کریستین لاگارد، رئیس صندوق بین‌المللی پول/ جیم یانگ کیم، رئیس بانک جهانی/ برونو لوماری، وزیر دارایی فرانسه/ وپکه هوکسترا، وزیر دارایی هلند/ لیام فاکس، وزیر دارایی انگلیس/ استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری امریکا
مؤسسات مالی: بلک راک/ بلک استون/ جی‌پی مورگان/ مسترکارد/ استاندارد چارترد/ بی‌ان‌پی پاریبا/ سوسیته ژنرال/ کردیت سوئیس/ فورد/ بانک اچ‌اس‌بی‌سی
کمپانی‌های رسانه‌ای: بلومبرگ/ سی‌ان‌ان/ اکونومیست/ فایننشال تایمز/ نیویورک تایمز/ فاکس نت‌ورک/ سی‌ان‌بی‌سی/ لس‌آنجلس تایمز
کمپانی‌های فناوری‌های نوین: گوگل/ اوبر/ ویاکام/ اچ‌پی/ ویرجین/ ترایو گلوبال/ سینوویشن ونچورز