خبرگزاري آريا - به رغم تاييد اقدامات منطقه اي عربستان سعودي در آمريکا، صداي انتقاد عليه برخي اقدامات سعودي ها، از آمريکا به گوش مي رسد.
روزنامه لوريان لوژور در مقاله اي به بررسي روابط آمريکا وعربستان سعودي پس از ماجراي مفقود شدن "جمال خاشقجي" خبرنگار سعودي در استانبول پرداخت.
اين نشريه لبناني نوشت: کاخ سفيد، اقدامات ماه هاي اخيرعربستان سعودي در منطقه را تاييد مي کند، اما هم اکنون صداي اعتراض به سياست هاي داخلي و خارجي سعودي ها بلند شده است. رهبران سعودي در دو دوره رياست جمهوري "باراک اوباما" رئيس جمهور پيشين آمريکا، محبوبيتي نداشتند. نزديکي واشنگتن به تهران با امضاي توافق نامه هسته اي و همچنين عزم رئيس جمهور قبلي آمريکا براي کاهش تعهدات اين کشور در قبال منطقه و همچنين ايجاد توازن بين قدرت هاي منطقه اي، به طور جدي مايه ناراحتي رياض شده بود. عربستان سعودي براي جلوگيري از گسترش نفوذ ايرني ها در دنياي عرب به آمريکا نيازمند است.
در چنين شرايطي ائتلاف با عمو سام، در عرصه هاي بين المللي براي رياض بسيار ارزشمند است و با به قدرت رسيدن "دونالد ترامپ" اين ائتلاف مستحکم شد: تفکرات ضد ايراني، حمايت از تمامي اقدامات عربستان سعودي و خودداري از دادن درس اخلاق به اين کشور در زمينه مسايل حقوق بشري.
دونالد ترامپ در ماه مه سال 2017 عربستان سعودي را به عنوان اولين مقصد سفرخارجي خود به عنوان رئيس جمهور جديد برگزيد. رئيس جمهور آمريکا در همين سفر چندين قرارداد تسليحاتي به ارزش يک صد ميليارد دلار منعقد کرد و سخنراني تندي عليه ايران ايراد نمود.
اما اين روزها ماجراي "جمال خاشقجي" خبرنگار سعودي که به گفته مقامات دولتي ترکيه، احتمالا در کنسولگري عربستان سعودي در استانبول کشته شده، اين دوران عاشقي به مخاطره افتاده است. از نظر سعودي ها، تيرگي روابط با آمريکا در قياس با تيرگي روابط با ترکيه مشکل سازتر است. اين در حالي است که تا پيش از اين در صورت تشديد اختلافات بين ترکيه و عربستان سعودي، اين دو کشور سني، واشنگتن نقش ميانجي را ايفا مي کرد.
چک سفيد ترامپ براي بن سلمان
"محمد بن سلمان" وليعهد عربستان سعودي و مرد قدرتمند اين کشور به دونالد ترامپ بسيار مديون است. وي در دوران رياست جمهوري دونالد ترامپ بود که از شر پسرعمو و رقيبش محمد بن نايف خلاص شد.
در دوران رياست جمهوري ترامپ بود که محمد بن سلمان سياست پاکسازي را به اجرا گذاشت، در همين دوران "سعد حريري" نخست وزير لبنان را به استعفا واداشت و قطر را تحريم کرد. اين مهره آمريکا قطعا در دوران رياست جمهوري باراک اوباما قادر نبود به اين اقدامات دست بزند. بن سلمان هيچ يک از اقداماتش را بدون چراغ سبز و يا حداقل بدون چراغ نارنجي کاخ سفيد انجام نداده است. رئيس جمهور آمريکا در چندين پيام توييتري از ماجراي هتل ريتز و پاکسازي سران سعودي و همچنين تحريم قطر - به رغم مخالفت هاي پنتاگون - حمايت کرد. يک کارشناس مسايل منطقه که نخواست نامش فاش شود در اين خصوص گفت: «پنتاگون و وزارت امور خارجه آمريکا، الزاما گفته هاي مقامات عربستان سعودي و يا اوضاع اين کشور را تاييد نمي کنند.»
برخي کارشناسان بر اين باورند که چک سفيد رئيس جمهور آمريکا در رابطه با اقدامات متحدش وليعهد عربستان سعودي، احتمالا زمينه ساز ماجراي باورنکردني حذف جمال خاشقجي بوده است. اثبات قتل خاشقجي مويد پايان سياست هاي سنتي عربستان سعودي و سرآغاز دوران اعمال سياست هاي سرکوبگرانه تر از سوي اين کشور خواهد بود.
واکنش آمريکايي ها
همه نگاه ها، به اولين واکنش و کلمات دونالد ترامپ در رابطه با ناپديد شدن خاشقجي بود. اما وي برخلاف رويه هميشگي از متحد سعودي خود حمايت نکرد و حتي اين طور نشان داد که از طرف ترک حمايت مي کند. وي از اين ماجرا ابراز نگراني و نسبت به حل سريع آن ابراز اميدواري کرد. ترامپ گفت:«در حال حاضر هيچ چيز در باره اين ماجرا مشخص نشده است. داستان هاي بدي بر سر زبان هاست. من اين را دوست ندارم.»
بسياري از نمايندگان دموکرات و جمهوري خواه آمريکايي در پيام هاي توييتري نسبت به اين ماجرا ابراز نگراني کرده اند. "کريس مورفي" سناتور دموکرات در پيامي توييتري که شنبه پيش منتشر کرد نوشت: «اگر اين مسئله واقعيت داشته باشد و سعودي ها يک مقيم آمريکا را به کنسولگري کشانده و وي را به قتل رسانده باشند، چنين اقدامي مستحق قطع کامل رابطه با عربستان سعودي است.»
"ليندسي گراهام" سناتورجمهوري خواه و متحد دونالد ترامپ نيز روز دوشنبه خاطرنشان کرد که اگر اين اخبار تاييد شوند، تبعات فاجعه باري در روابط بين واشنگتن و رياض به دنبال خواهد داشت. "مايک پمپئو" وزير امور خارجه آمريکا نيز از عربستان سعودي خواستار تحقيقاتي دقيق و شفاف در رابطه با ماجراي ناپديد شدن جاشقجي شد.
به همه اين فشارها، انتقادهاي پنتاگون، وزارت امور خارجه و کنگره آمريکا از عمليات نظامي عربستان سعودي در يمن و سرکوب مردم در اين کشور افزوده مي شود. اين انتقادها از ماه ها پيش آغاز شده اند.
"توماس ليمپمَن" کارشناس روابط آمريکا – عربستان در موسسه خاورميانه در مصاحبه با لوريان لو ژور گفت: «وزارت امور خارجه آمريکا از کارنامه وحشتناک عربستان سعودي در زمينه حقوق بشر چشم پوشي نمي کند. اما اين انتقادها بر سياست ها و استراتژي آمريکا در روابط بين دو کشور هيچ تاثيري نخواهد گذاشت.»
حقوق بشر چندان مايه نگراني دونالد ترامپ نيست. اما وي در تحقير حکومت وهابيون در عربستان سعودي ترديد نمي کند و دائما ميزان وابستگي رياض به واشنگتن از نظر امنيتي را گوشزد مي کند.
متحدي در هر شرايطي
اگر دخالت عربستان سعودي در ناپديد شدن خاشقجي ثابت و مشخص شود که سعودي ها در قتل وي دست داشته اند، اوضاع براي آمريکا مشکل خواهد شد. البته اين مشکل آنقدر نيست که ائتلاف با سعودي ها زير سوال قرار بگيرد. با توجه به روابط پرتنش بين واشنگتن و آنکارا، شايد کاخ سفيد به واکنش و اتخاذ مجازات هاي نه چندان جدي عليه متحد سعودي خود ناگزير شود. اگر بين رياض و آنکارا اختلافي به وجود بيايد، واشنگتن از عربستان سعودي جانبداري خواهد کرد. از نظر واشنگتن "رجب طيب اردوغان" رئيس جمهور ترکيه قصد مخالفت عليه نفوذ آمريکا در منطقه را دارد.
به گفته کارشناس مسايل خاورميانه که نخواست نامش فاش شود: «اگر آمريکايي ها بخواهند تمهيدات تلافي جويانه اي عليه عربستان سعودي اتخاذ کنند، اين تمهيدات در کاهش همکاري هاي نظامي با رياض و کاهش همکاري با سعودي ها در جنگ يمن خلاصه خواهند شد. آمريکايي ها در خصوص تهديد ايران با سعودي ها هم عقيده هستند، از اين رو در واکنش به اقدامات عربستان، از اين جلوتر نخواهند رفت.»
"آنتوني اچ.کوردسمن" تحليل گر مسايل خاورميانه در مرکز مطالعات راهبردي و بين المللي در اين خصوص گفت: «در حال حاضر منافع ترکيه در خودداري از به زحمت انداختن عربستان نهفته است.»
"محمد بن سلمان" از ابتداي تصاحب عنوان وليعهدي در ژوئن سال 2017 تصويري از يک اصلاح طلب از خود به نمايش گذاشته و اقدامات اخير وي اين تصوير را خدشه دار مي کند. بن سلمان در ماه مارس به آمريکا سفر کرد. وي در واشنگتن از فرصت به وجود آمده براي درخشان کردن اين تصوير تلاش کرد. بن سلمان مي تواند با استفاده از اين تصوير به اقدامات داخلي و خارجي خود ادامه بدهد. اگر وي به عنوان يک مستبد به اين اقدامات دست مي زد، اين خطر وجود داشت که بخشي از ميدان مانور خود را از دست بدهد.
مترجم: عليرضا فراهاني
منبع:
https://www.lorientlejour.com/article/1138146/laffaire-khashoggi-peut-elle-mettre-fin-a-lidylle-entre-trump-et-mbs-.html
درخواست اروپا و آمريکا براي روشن شدن سرنوشت خاشقچي واقعيست يا ظاهرسازي؟/تحليل
گزارش: قتل يا ربايش جمال‌خاشقچي
سازمان ملل: جامعه جهاني به آساني از کنار پرونده خاشقچي نخواهد گذشت
قتل خاشقچي؛ ردپاي تروريسم دولتي رژيم سعودي/ تحليل
کليدواژه دونالد ترامپ محمد بن سلمان جمال خاشقجي