صراط: برنامه «دیروز، امروز، فردا» شب گذشته با حضور عباس سلیمی‌نمین، فعال سیاسی اصولگرا و مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم سالاری به موضوع حماسه 9 دی پرداخت. این نخستین بار است که بعد از 5 سال رسانه ملی برای برنامه 9 دی از یکی از اصلاح طلبان در یک برنامه زنده تلویزیونی دعوت کرد.
کواکبیان در ابتدای برنامه گفت: جمهوریت و اسلامیت دو پایه اساسی حاکمیت کشور ماست. اینگونه نیست که چون کشورهای غربی بحث رای مردم را مطرح کردن جمهوریت برای آنهاست. در ذات اسلام جمهوریت نهفته است. مقام معظم رهبری می‌فرماید رای مردم حق‌الناس است تنها مربوط به انتخابات اخیر نیست و برای همه انتخابات است. هرجایی که مردم احساس کنند کلیت نظام و انقلاب در خطر است و به ارزش‌هایشان توهین می‌شود و قرار است کشورهای غربی سو استفاده‌ای انجام دهند، مردم هوشیاری‌شان را به نمایش می‌گذارند و در عرصه حاضر می‌شوند.
* کواکبیان: مردم توهین به اصل ولایت فقیه را برنمی‌تابند
وی افزود: مردم در هر جایی که احساس کردند برای حفظ کشور و منافع ملی باید اقدام کنند، خوب درخشیدند. در موضوع 9 دی 88 سه عامل اساسی مردم را به صحنه کشاند. اول اینکه به ارزش‌های اسلامی اهانت شده بود و ملت حسینی ما احساس کردند در عاشورا عده‌ای این اهانت را روا داشتند.
وی افزود: ملتی که امسال 2 میلیون نفر از آنها در پیاده روی اربعین حضور داشتند، توهین به امام حسین(ع) را نمی‌پذیرند. حالا اینکه کی بوده و چه جریانی بوده جای بحث است ولی اصل این اهانت را هیچکس نمی‌پذیرد.
دبیرکل حزب مردم سالاری ادامه داد: عامل دوم توهین برخی به میراث‌گران قدر امام خمینی(ره) بود. برخی شعار مرگ بر اصل ولایت فقیه را سر دادند که باعث به صحنه آمدن مردم شد. عامل سوم نیز حفظ نظام بود، مردم احساس کردند باید اینجا به صحنه بیایند و کلیت نظام را حفظ کنند.
کواکبیان تاکید کرد: مردم در خلق 9 دی 2 پیام اصلی داشتند. پیام اول آنها برای داخلی‌ها این بود که انتخاباتی برگزار شده است و حوادثی افتاده ولی باید تمامش کرد. برخی تازه بعد از 9 دی شروع کردند. آنها گفتند که تمام آن نامزدهای انتخاباتی را باید اعدام کرد. پیام دیگر نیز به خارجی‌ها این بود که شما نباید در مسائل داخلی ما دخالت کنید.
سلیمی نمین در ادامه گفت: انتخابات به عنوان پدیده‌ای که شان مردم را معنا می‌بخشد دارای یک روندی است. بر خلاف بسیاری از جنبش های اجتماعی در کشورهای مختلف که نقش مردم طی زمان کمتر می‌شود، در انقلاب اسلامی ایران شاهدیم که انتخابات طی زمان پرشورتر می‌شود.
وی ادامه داد: طبیعی است که گاهی این روند دچار التهاباتی شود. ما در انتخابات اولیه در مورد ریاست جمهوری غالبا افرادی را انتخاب می‌کردیم که مورد تایید همه جریانات سیاسی باشد اما به تدریج وارد عرصه‌ای شدیم که نمایندگان سلایق سیاسی که متعلق به بخشی از جامعه هستند را برای ریاست بر قوه مجریه انتخاب کنیم تا ما التهاب سیاسی را در بالاترین سطوح ببینیم مخصوصا که اگر رشد یافتگی لازم در اجزای این موضوع به وجود نیامده باشد.
وی افزود: کنترل انتخابات باید توسط خود مردم صورت بگیرد زیرا ابعاد موضوع بسیاری وسیع و گسترده است. شاید انتخابات 88 را می‌توان پرالتهاب ترین انتخابات دانست زیرا علاوه بر التهابات معمولی بحث چرخش قدرت خیلی جدی می‌شود. ما در این انتخابات شاهد عدم رشد یافتگی در نخبگان را هستیم که مردم باید آنها را کنترل کنند. نخبگانی که از خدا هم نمی‌ترسند از مردم می‌ترسند زیرا آنها باید او را انتخاب کنند.
این فعال سیاسی تاکید کرد: چون التهاب در کشور ایجاد می‌شود، دشمن به این مضوع دل می‌بندد و وارد می‌شود. اگر التهابی در نخبگان به وجود نمی‌آمد دشمن بستری برای حضور نمی یافت. نوع ورود مردم به موضوع هم مهم است. در تاریخ شاهد ورودهای پر صلابت مردم در موضوعات مختلف هستیم. در راهپیمایی عاشورا شاهد هستیم که حضور مردم اقتداری ایجاد می‌کند که برنامه کودتای آمریکایی ها را متزلزل می‌کند و افراد پیام مردم را بدون هیچ برخورد فیزیکی می‌گیرند. 9 دی یک پیام به نخبه کم تحمل می‌دهد، یک پیام به کسانی می دهد که با زور آزمایی خیابانی می‌خواهند چرخش قدرت را رقم بزنند و به دیگران هم پیام‌های مختلفی می‌دهد.
کواکبیان در ادامه گفت: متاسفانه ما باید اینجا مقداری شفاف صحبت کنیم. صدا و سیما خیلی بهتر می توانست عمل کند. 24 خرداد 88 من آمدم چند نکته را تذکر دادم. اول اینکه انتخابات تمام شد و نتیجه معلوم شد پس باید مسئله را همینجا تمام کنیم. ثانیا من معتقدم تخلفات زیادی در انتخابات صورت گرفته است اما تقلب در انتخابات صورت نگرفته است. ولی باید تخلفات را پیگیری کرد. و نکته بعد اینکه بین معترضان به انتخابات و ضد انقلاب و کسانی که می‌خواهند به انقلاب ضربه بزنند تفکیک کرد، متاسفانه این تفکیک صورت نگرفت. در 25 خرداد 2 یا 3 میلیون به خیابان‌ها آمدند و راهپیمایی سکوت کردند و واقعا هم برای آنها شبه بود.
* کواکبیان: پیامک‌های زیادی به من زده شد که چرا می‌خواهی در برنامه‌ای مربوط به 9 دی شرکت کنی
وی افزود: این را می‌شد خیلی بهتر مدیریت کرد اما این صورت نگرفت. الان هم که من برای این برنامه آمدم که در مورد 9 دی صحبت کنم، پیامک‌های زیادی با این مضمون داشتم که فلان شده تو باز می‌خواهی بروی در برنامه 9 دی شرکت کنی. من گفتم اتفاقا ما باید برویم حرفهایمان را بزنیم. ما چه کردیم که 9 دی مصادره جناحی شد. من معتقدم بخشی از افرادی که در راهپیمایی 25 خرداد شرکت کردند، در راهپیمایی 9 دی هم شرکت کردند. اما ما به گونه‌ای عمل کردیم که 9 دی سمبل یک جریان سخت شد.
دبیرکل حزب مردم سالاری گفت: ما نباید بگویم فقط نخبگان اصلاح طلب، اگر مجموعه همه نخبگان کشور را در نظر بگیریم باید بگوییم همه اشتباه کردند. من در دیدارهای نمایندگان مجلس می‌گفتم که شورای نگهبان یک مکانیسمی دارد برای انتخاب نامزدهای ریاست جمهوری، شما که با این مکانیسم آمدید حالا نمی‌توانید بگویید تاید صلاحیت شورای نگهبان خوب است اما در ادامه کارشان درست نیست. البته برخی از اعضای شورای نگهبان خیلی بد عمل کردند. آنها باید حداقل ظاهر را حفظ کنند. در یکی از برنامه های انتخاباتی در مصلی کاندیدای بعدا پیروز به برنامه نرسید و یکی از اعضای شورای نگهبان به جای او رفت و سخنرانی کرد.
سلیمی نمین خطاب به کواکبیان گفت: البته او یکی از اعضای شورای نگهبان نبود بلکه یکی از حقوق‌دانان شورای نگهبان بود.
* کواکبیان:آسیب‌شناسی فتنه 88 باعث مکدر شدن خاطرها می‌شود
کواکبیان گفت: من معتقدم که مجلس باید قاتونی بگذارد تا حداقل ظواهر بی‌طرفی حفظ شود. اگر ارزیابی کنیم می بینیم که همه در این مباحث شریک هستند و اشتباهاتی صورت گرفت. ما باید به عبرت ها و نتایج بپردازیم چون اگر بخواهیم آسیب‌شناسی کنیم باعث مکدر شدن خاطرها می‌شود.
سلیمی‌نمین در ادامه گفت: کواکبیان معتقد است که رسانه ملی وظیفه‌اش را در تبیین موضوع به خوبی ایفا نکرد، تبیین موضوع با الگویی که می‌دهند مبنی بر اینکه همه اشتباه کردند، امکان پذیر نیست. اینگونه مضوع حل نمی‌شود. ما در ارتباط با ریشه‌یابی یک موضوع اگر این روش را در پیش بگیریم از یک رخ داد مهم نمی توانیم کسب تجربه کنیم. این ختم به خیر کردن موضوع است. شما در پاسخ به این سوال که نخبگان رشد یافتگی داشتند یا خیر باید به این مسئله توجه کنیم که رشد یافتگی انها در مورد انتخابات به اندازه توده‌ها هست یا خیر؟ باید یه این موضوع پرداخته شود. آیا همه نخبگان به چرخش قدرت معتقد هستند؟
* سلیمی نمین: همه نخبگان کشور به چرخش قدرت معتقد نیستند
کواکبیان در پاسخ گفت: قطعا خیر و این موضوع در انتخابات موثر بود. اما من به وزیر اقتصاد گفتم که او دادن سهام عدالت را گذاشته است برای شب انتخابات. این که بگوییم قضیه محدود به این است که مثلا فقط فردی با دو شناسنامه رای داده است درست نیست.
سلیمی نمین گفت: یعنی شما اسنادی در مورد تخلفات انتخابات در حد ابطال داشتید؟
کواکبیان گفت: قوه قضاییه باید بررسی کند که این موضوعات تاثیرش چقدر است.
سلیمی نمین گفت: نگویید باید بررسی کنیم. شما یک موقع بررسی می‌کنید و اسنادی را ارائه می‌دهید و می‌گویید این انتخابات باید ابطال شود. شما می‌توانید چنین چیزی را مطرح کند؟
کواکبیان گفت: تقلب به این مفهوم که مردم یک رای دادند و نظام یکی نفر دیگر را به عنوان منتخب ملت اعلام می‌کند، اصلا در سازوکار انتخابات ما امکان‍پذیر نیست. ولی تخلفاتی می‌تواند صورت بگیرد که تاثیرگذار باشد.
سلیمی نمین گفت: کسانی که نتیجه انتخابات 84 را نپذیرفتند به چرخش قدرت معتقد بودند؟
کواکبیان گفت: کسی نبود که نپذیرد. آیتالله هاشمی رفسنجانی به این انتخابات اعتراض هایی داشت ولی در نهایت گفت به خدا واگذار میکنم.
سلیمی نمین: هاشمی رفسنجانی و کروبی در انتخابات 84 خشت بی‌نظمی های انتخابات 88 را گذاشتند
سلیمی نمین گفت: این یعنی نپذیرفت و به رئیس جمهور نیز تبریک نگفت. شما وقتی یک ظلمی به شما شود می گویید به خدا واگذار میکنم. مگر قرار است هرکس بر اسای نظر خود عمل کند. ما نهادهای قانونی داریم. نهادهای دولتی، موسوی لاری و خاتمی میگویند انتخابات درست و سلامت بوده است اما هاشمی رفسنجانی و کروبی نتیجه انتخابات را قبول نمی‌کنند. من از 84 می‌خواهم به 88 برسم. برخی از نخبگان ما اصلا به چرخش قدرت اعتقاد ندارند. اگر هاشمی می‌خواست بر اساس مصالح کشور عمل کند می‌گفت نهادهای رسمی کشور نتایج انتخابات را تایید کردند پس من می‌پذیرم. او دارد خشتی از بی‌نظمی را می‌گذارد که در انتخابات بعد عواقبش را می‌بینیم.
در این قسمت از برنامه یکی پلی بک در مورد نظرات افرادی که پیش از این در برنامه «دیروز، امروز، فردا» در مورد فتنه 88 حرف زده بودند پخش شد و مجری از تهیه‌کننده برای ساخت این کلیپ تشکر کرد. اما کواکبیان با انتقاد از پخش پلی بک گفت: در این کلیپ هیچ فرد اصلاح طلبی حضور نداشت. مجری در پاسخ به وی گفت: شمخانی جزو اصلاح طلبان حاضر در این کلیپ بود. همچنین ما در این برنامه از حضور اصلاح طلبان زیادی استفاده کردیم که حضورشان در کلیپ کمرنگ بود.
کواکبیان در ادامه در پاسخ به این سوال که اگر مردم در 9 دی حاضر نمی شدند می‌توانستیم فتنه را با اقدامات امنیتی جمع کنیم؟ گفت: در آن زمان تدبیرهایی هم اندیشیده شد. من آن موقع جزو کمیسیون امنیت ملی مجلس بودم. ما یک طرحی را ارائه کردیم و چند جلسه هم خدمت آیت الله مهدوی کنی رسیدیم. طرحی با نام لویی جرگه ایرانی مطرح شد. البته این را برخی افراد تمسخر می‌کردند. من نمی‌گویم حتما باید با حادثه 9 دی این موضوع تمام می‌شد، می شد در همان ماه‌های اول با برخی تدابیر این مسئله را جمع کرد. در هر حال حضور مردم همیشه تاثیرگذار است. پیام اساسی مردم به خارجی ها بود. کسانی که از سفارت ها و تریبون های خارجی استفاده می‌کردند، این پیام را گرفتند.
سلیمی‌نمین در ادامه با انتقاد به پخش پلی بک گفت: نیازی ندارد ما اعضای شورای نگهبان را برای این موضوع خرج کنیم. همچنین در این کلیپ جاسبی حضور داشت که یکی از متخلفان فتنه 88 بود که از پول دانشجویان برای کمک به افرادی خاص استفاده می کرد.
مجری برنامه در ادامه گفت: یکی از لطماتی که ما در جریان مناظره های تلویزیونی داشتیم، این بود که اسم هایی برده شد. این گفت‌وگو با موضوع خاص خودش است. اگر شما حرفی در مورد دانشگاه آزاد دارید باید در جای خودش در مورد آن بحث کرد.
* سلیمی نمین: احمدی نژاد با عدم تابعیت از رهبری بر تنش‌های انتخابات 88 افزود
سلیمی نمین گفت: من خودم احمدی نژاد را به عنوان یکی از مقصرین قضیه می‌دانم. دیگران تنش را در کشور ایجاد کردند اما احمدی نژاد با عدم تابعیت از رهبری بر این تنش افزود. البته موسوی هم در مناظرات از افراد اسم برد اما روی حرف من با احمدی نژاد است. اگر او در این زمینه حرف شنوی داشت قطعا ما در زمینه التهابات بعدی ما فضای دیگری داشتیم. دیگرهاشمی بهانه نداشت تا گردش قدرت را قبول نکند.
در اینجای برنامه مجری از هر دو طرف گفت‌وگو خواست قانون مدار باشند و در ادامه دیگر از فردی اسم نبرند زیرا این موضوع درست نیست.
سلیمی نمین در ادامه گفت: کم تحملی نخبگان ما و سو استفاده نخبگان و پیشرفت لازم نداشتند رقابت های سیاسی باعث ایجاد آسیب‌های زیادی به مردم می‌شود. اگر در قضایای فتنه، قوه قضیه ما خوب عمل می کرد یک نتیجه عاید می‌شد و اگر دیگری خوب عمل می‌کرد یک نتیجه دیگری حاصل می‌شد.
وی در ادامه با انتقاد از کواکبیان که در مورد مطرح کردن موضوع جشن پیروزی گرفتن احمدی‌نژاد گفت: کسی التهاب ایجاد می‌کند که وقتی هنوز مردم در حال رای دادن هستند اعلام پیروزی می‌کند.
کواکبیان در ادامه برنامه به مسئله‌ای خارج از موضوع برنامه اشاره کرد و با اشاره به مسائل انتخاب وزیر علوم گفت: عده‌ای 9 دی را چماق کردند بر سر هرکسی که نمی‌پسندند.
* رای 65 درصدی مردم به قانونمداری
سلیمی نمین گفت: آقای کواکبیان اگر شما اجازه می‌دادید به مسئله سو استفاده برخی افراد در فتنه هم می‌رسیدیم اما شما آنجایی از بحث را که مورد نظرتان نیست به هم می‌زنید. ابداع واژه ساکتان فتنه یک کار غلطی بود. شما نمی توانید ساکت فتنه را مجرم فتنه بنامید.
مجری در پایان با خواندن نظرسنجی برنامه گفت: مردم از بین انعطاف، وحدت و تحمل یکدیگر، اولویت دادن به منافع ملی و قانونمداری 65 و نیم درصد به قانون مداری رای دادن. پس امیدواریم به این موضوع احترام گذاشته شود و قانون مداری از همین برنامه ها آغاز شود.
کواکبیان در انتهای برنامه در ادامه دعواهای لفظی که بین او و سلیمی نمین ادامه داشت گفت: از مقم معظم رهبری می‌خواهم که در هفته وحدت در مورد رفع حصر تدبیر بفرمایند.
شایان ذکر است، برنامه «دیروز، امروز، فردا» کاری از گروه اجتماعی شبکه سه سیما به سردبیری محمدحسین رنجبران و تهیه‌کنندگی محمد صراف هر پنجشنبه ساعت 22:30 از شبکه سه پخش می‌شود.